Nếu có nhiều trường đại học của Anh sống sót bằng vay mượn để cầm cự khi số sinh viên nhập học giảm và phải nhận trợ cấp khẩn cấp thì vẫn còn các trường đại học có nguy cơ phá sản.
Mới đây, một trường đại học đã được trợ cấp khẩn cấp 1 triệu USD để trụ lại thêm một thời gian. Một đường dây chạy chỗ vào những trường đại học danh tiếng của nước Mỹ vừa bị phanh phui liên quan đến các bậc cha mẹ giàu có.
William “Rick” Singer, một huấn luyện viên thể thao 30 năm trong nghề, được xem là “trùm” của đường dây lừa đảo khá tinh vi này.
Nguy cơ vỡ nợ đại học
Ông Nick Hillman, Giám đốc Viện Chính sách giáo dục đại học (Higher Education Policy Institute) và là cựu cố vấn đặc biệt của bộ trưởng đại học, cho biết: “Theo tính toán, muốn cắt giảm 1.000 bảng Anh học phí đại học chính phủ phải trợ cấp cho hệ thống đại học 1 tỉ bảng Anh. Nếu cắt giảm mạnh hơn sẽ vượt quá sức chịu đựng của ngân sách”.
Tuy nhiên, sự ủng hộ của các nghị sĩ là điều tiên quyết nếu muốn chuyển một số chi tiêu cho y tế và giáo dục sang trợ cấp đại học. Nếu Quốc hội không đồng ý sửa đổi ngân sách, lời hứa của chính phủ sẽ khó trở thành hiện thực.
Ngoài áp lực phải giảm học phí để thu hút sinh viên, các trường đại học còn phải đối mặt với thực tế: khi thành phần dân số đến tuổi học đại học (18 tuổi) giảm và “đám mây Brexit” (nước Anh rời EU) đe dọa giảm mạnh số sinh viên đến từ các nước EU. Hiện phân nửa học phí đại học được chi cho hoạt động giảng dạy.
Có nhiều trường đại học đã ở ngưỡng đóng cửa do nợ nần xây dựng cơ sở hạ tầng mới nhưng vẫn không thu hút được thêm sinh viên. Nhiều đại học chắc chắn sẽ gặp khó khăn về tài chính.
Tiến sĩ Greg Walker, Giám đốc điều hành của tổ chức MillionPlus gồm các đại học mới mở, cảnh báo nếu trợ cấp cho giáo dục đại học bị cắt giảm hay vẫn như cũ, hệ thống giáo dục đại học sẽ bị tổn thương nghiêm trọng.
Cho đến nay, các bộ trưởng và những người chịu trách nhiệm về giáo dục vẫn giữ vững nguyên tắc không can thiệp quá sâu vào hoạt động đại học, kể cả tài chính theo nguyên tắc tự trị đại học. Sinh viên và phụ huynh chính là những người kiểm tra chất lượng giáo dục đại học.
Giữa tháng 2, Bộ trưởng Đại học Chris Skidmore tuyên bố: “Sẽ có một số trường đại học phải chia tay với cuộc chơi trong một môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt”.
Một số trường đại học đang tính đến việc bán bớt đất đai để có tiền vượt qua giai đoạn khó khăn và cải tổ để phát triển.
Tạo điều kiện linh hoạt cho sinh viên vào đại học theo kiểu vừa học vừa làm cũng là cách giúp tăng đầu vào, tức là tăng doanh thu từ học phí.
Ăn dần vào vốn và giết lẫn nhau
Sir Anthony Seldon, Phó chủ tịch Đại học Buckingham và là nhân vật có ảnh hưởng về chính sách giáo dục nhận định: “Một số đại học đang thực sự bị đẩy vào bước đường cùng và sắp phải ngưng hoạt động. Các khoản trợ cấp cấp cứu là không đủ”.
Ông cảnh báo là việc xuất hiện các đại học “ăn xổi ở thì” làm ăn kiểu chụp giựt và “mị” sinh viên càng đẩy những đại học có bề dày giảng dạy vào bế tắc hơn nữa.
Số sinh viên trong nước và ngoài nước giảm dẫn đến việc các đại học phải chia nguồn thu học phí đang ít dần với nhau.
Sir Anthony cũng tấn công vào “tư duy tham lam” trong giáo dục đại học, một nguy cơ lớn cho hệ thống giáo dục đại học Anh.
Số liệu của cơ quan thống kê giáo dục đại học (HESA) cho thấy trong khi một số đại học tăng được lượng sinh viên tuyển đầu vào nhờ dùng “thủ thuật” thì các đại học khác trở thành nạn nhân với lượng sinh viên giảm rõ rệt.
Thống kê đầu vào niên khoá 2007-2008 và 2016-2017 cho thấy tổng số tuyển sinh năm thứ nhất tại Anh giảm nhưng cùng thời gian này, University of Exeter tăng được 74%; Đại học University College London tăng 65%, York 48%; Bath 46% và Bristol tăng 41%.
Ở chiều ngược lại, London Metropolitan University giảm 62%; University of West London giảm 44%; Cumbria giảm 41%; University of Central Lancashire giảm 34% và University of East London giảm 33%.
Nếu xu hướng này tiếp tục, Sir Anthony tin rằng một số đại học sẽ phải đóng cửa vì không tuyển đủ số sinh viên cần thiết để có thể tiếp tục hoạt động.
Đại học Exeter có ý kiến khác: “Chúng tôi hãnh diện đã tuyển thêm được nhiều sinh viên nhờ mở rộng thêm cơ sở hạ tầng. Nếu không có đủ cơ sở hạ tầng giảng dạy, sinh viên sẽ ra đi. Các đại học khác cũng nên làm như thế thay vì chỉ trích”.
Một câu hỏi đặt ra là có nên để một số đại học “chết” tự nhiên thay vì can thiệp để chúng sống lay lất? Có những đại học tên tuổi quá lẫy lừng nên không thể để xảy ra trường hợp này? Nền kinh tế của một số thành phố lệ thuộc vào các đại học.
Ví dụ, Sheffield được xem là “thành phố sinh viên” hơn là thành phố thép như trước. Báo cáo cho thấy, tại Sheffield năm 1978 chỉ có 4.000 sinh viên so với gần 45.000 công nhân thép.
Nay số sinh viên tăng lên 60.000 trong khi số người làm việc trong kỹ nghệ thép chỉ còn… 3.000! Nhiều nhà quan sát giáo dục tin rằng sáp nhập và mua lại là tốt hơn đóng cửa để sinh viên có thể tiếp tục học tập dưới tên đại học mới.
Theo cam kết bảo vệ sinh viên của các đại học với cơ quan Sinh viên vụ (OfS) thì dù đóng cửa hay hủy bỏ môn học, các đại học vẫn phải tìm phương án giúp sinh viên học nốt phần còn lại ở đại học khác dù có gặp khó khăn tài chính. “Cách giải quyết có thể khác nhau nhưng đây là điều bắt buộc” – nhà phân tích Louis Coiffait nói.
Khi người giàu Mỹ chạy trường cho con
FBI vừa công bố kết quả cuộc điều tra “Operation Varsity Blues” (tên của bộ phim Varsity Blues (1999), trong đó nhân vật do diễn viên James Van Der Beek đóng bị phát hiện vào đại học bằng con đường phi pháp: nhờ người làm giả thành tích thể thao để được hưởng ưu tiên xét tuyển).
Cuộc điều tra kéo dài từ 2011-2018 cho thấy 25 triệu USD đã được một số bậc cha mẹ giàu có chi ra để con họ được vào các đại học uy tín. 50 người, trong đó có 33 phụ huynh và một số huấn luyện viên thể thao bị truy tố.
“Tôi chưa thấy một vụ án nào giống như thế – Lenore Pearlstein, chủ nhiệm tạp chí Insight Into Diversity chuyên về giáo dục đại học nhận xét – Quy mô về số người liên quan và về số tiền lo lót. Xì căng đan giống như cú tát vào mặt cuộc vận động làm trong sạch đại học”.
Hai diễn viên Hollywood Felicity Huffman (phim TH nhiều tập Desperate Housewives) và Lori Loughlin (phim TH nhiều tập Full House) thuộc số người nổi tiếng đưa con vào đại học theo con đường “bất minh”.
Tự nhận mình là chuyên viên đầu vào đại học, trùm lùa Singer còn viết sách nói về “nghề nghiệp” của mình, kể cả cuốn Getting In: Gaining Admission to Your College of Choice tự xuất bản có trích dẫn một câu nói nổi tiếng của cố Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela ở trang đầu.
Tuy nhiên, Singer chỉ tiết lộ với những người thân cận nhất “tuyệt chiêu” giúp những người giàu muốn đưa con vào các đại học uy tín.
Là nhân vật trung tâm cuộc điều tra của FBI, năm 2014, Singer thành lập tổ chức phi lợi nhuận Key Worldwide Foundation với “tôn chỉ” cao quý là “giúp những học sinh gặp khó khăn được vào đại học tại khắp nơi trên thế giới” (giúp theo kiểu ông ta là tạo bảng thành tích thể thao giả cho các học sinh do mình huấn luyện để chúng được ưu tiên xét tuyển vào đại học hoặc được nhận học bổng thể thao).
- Xem thêm: Tiếp tục câu chuyện “tự chủ đại học”
Theo FBI, Key Worldwide hoạt động như một “quỹ trung gian” chuyên “rửa” những đóng góp gọi là “tự nguyện”, nhưng thật ra là lo lót đầu vào đại học cho thân chủ.
Singer trích % từ các đóng góp đã được “rửa sạch” cho vào túi riêng trước khi chuyển số còn lại cho trường đại học và những kẻ trung gian.
Dần dần, ông ta bổ sung thêm một lĩnh vực hoạt động nữa: tìm cách thay đổi kết quả thi đầu vào đại học.
Singer thường dùng người của một tổ chức thi hộ do Mark Riddell, 30 tuổi, một cựu vận động viên tennis chuyên nghiệp cầm đầu. Anh ta cũng là giám đốc “trung tâm chuẩn bị thi vào đại học” của một trường trung học ở Florida.
Theo FBI, Riddell có thể lấy đề thi rồi đưa vào một khách sạn cho người thi hộ giải trước khi chuyển kết quả vào phòng thi cho thí sinh chép lại.
Có lúc anh ta lo lót để giám khảo sửa điểm thi. Andrew Lelling, công tố Mỹ tại hạt Massachusetts nhận định: “Riddell là người cực kỳ thông minh”. Hiện anh ta đã nhận tội và xin lỗi về hành vi của mình.
Singer đã nhận cả những học sinh không có khả năng về bất cứ môn thi đấu nào, sau đó biến chúng thành “năng khiếu thể thao” để được ưu tiên vào đại học.
Trong một số trường hợp ông ta chỉnh sửa hình ảnh học sinh để trông cơ bắp hơn! Có lúc nâng chiều cao lên cho học sinh bóng rổ, từ 5ft 5in lên 6ft 1in cho đạt yêu cầu.
Lộ tẩy
FBI tìm thấy bằng chứng đầu tiên về đường dây của Singer nhờ ghi âm lén trong một khách sạn tại thành phố Boston, Massachusetts, hiện trường của một cuộc ngã giá đầu vào đại học.
Lúc đó, cảnh sát đang điều tra vụ gian lận cổ phiếu thì bất ngờ nhận được thông tin về một vụ lừa đảo khác đang diễn ra trong một khách sạn.
Một giám đốc tài chính cho biết ông nhận được gợi ý từ một huấn luyện viên thể thao tại Đại học Yale có tên Rudolph “Rudy” Meredith để giúp đưa con gái ông vào Yale.
Doanh nhân này không “cắn câu” mà báo với FBI và mang máy ghi âm đến gặp Meredith và ghi lại toàn bộ cuộc ngã giá đưa con gái ông vào đội bóng đá của trường.
Meredith, cũng như Singer và Riddell đã hợp tác tốt với cảnh sát để được giảm nhẹ tội. Hai diễn viên Hollywood nói ở trên chọn một trong hai cách để đưa con vào đại học. Kẻ được sửa điểm đầu vào, người dùng bảng thành tích thể thao giả.
Huffman cho con gái lớn dự cuộc thi đầu vào đại học (college entrance exam) gọi là SAT tại một trung tâm thi ở West Hollywood để được nâng điểm thi bằng cách dùng chứng nhận giả khuyết tật (với chứng nhận này, học sinh được thêm giờ làm bài và có thể thi tại một trung tâm thi bên ngoài trường mình theo học).
Con gái của Huffman được tăng thời gian làm bài lên 100% nhưng vẫn không đủ mà phải có thêm người làm bài giùm nó.
Kết quả: điểm thi đầu vào của con gái Huffman vọt lên… 400! Hiện chưa rõ Huffman tiếp xúc với Singer bằng cách nào.
Chỉ biết năm 2017, cô về lại một ngôi nhà tại Los Angeles, nơi thuê chung với người bạn trai William H Macy, diễn viên của hai bộ phim Shameless và Fargo.
Hai người quen nhau vào thập niên 1980 và cưới nhau năm 1997 nhưng cuộc sống chung của họ rất ít được báo chí nói đến.
Trong khi Macy mê một số môn thể thao thì Huffman điều hành trang web làm cha mẹ What The Flicka lấy theo biệt danh lúc nhỏ của cô.
Họ có nhiều post yêu thương nhau trên mạng xã hội. Khi nhân viên FBI đến gõ cửa nhà, chỉ có Huffman bị buộc tội dùng email để tiến hành các hoạt động bất minh, Macy không liên quan.
- Xem thêm: Đại học đang tự đánh mất mình
Theo hồ sơ công tố, Huffman đã trả 15.000 USD cho Key Worldwide Foundation để Singer đưa con cô ta vào đại học (Điều thú vị là con số này bằng với số tiền nhân vật của Huffman trong Desperate Housewives trả cho hiệu trưởng để đưa con vào trường trung học).
Nhiều người cũng đưa cho Singer hàng trăm ngàn USD để được giúp đỡ. Ông ta thường trả công cho người giải bài thi 10.000 USD một lần.
Một huấn luyện viên thuyền buồm tại đại học Stanford University bị sa thải vì có trong đường dây của Singer. Thể thao mang lại rất nhiều tiền và các vận động viên tài năng được ưu đãi tại các đại học Mỹ với điểm đầu vào thấp hơn quy định.
“Vận động viên thể thao được đánh giá là tuyệt hảo về năng lực lãnh đạo và sức chịu đựng nên các đại học rất cần họ để làm gương cho các sinh viên khác” – Eric Yaverbaum, tác giả cuốn sách Life’s Little College Admissions Insights nhận định. Hai con gái của Lori Loughlin và nhà thiết kế thời trang Mossimo Giannulli không phải là vận động viên xuất sắc nhưng họ đã bỏ ra 500.000 USD để chúng được vào Đại học Southern California với tư cách vận động viên chèo thuyền tài năng!
Cô con gái út Olivia Jade còn làm cho vấn đề tệ hơn khi lên Instagram có 1,3 triệu người theo dõi than thở “muốn sống với mạng xã hội hơn là chèo thuyền”.
