Việt Nam, Thái Lan và một số quốc gia Đông Nam Á được coi là xứ sở của các loại trái cây nhiệt đới đang được ưa thích khắp thế giới. Thế nhưng theo nhiều trang mạng du lịch – ẩm thực thì trên trái đất của chúng ta không có nơi nào tốt hơn để thưởng thức các loại trái cây cho bằng đất nước Colombia ở Nam Mỹ.
Với đường xích đạo chạy ngang qua, Colombia có khí hậu thuận lợi để các loại cây ăn trái phát triển quanh năm, đặc biệt là những trái cây đặc sản vùng nhiệt đới có nhiều màu sắc bắt mắt, hương vị thơm ngon và hình dạng lạ lùng.
Thủ đô Bogotá nằm ở trung tâm của Colombia nên các chợ ở đây vừa là nơi trưng bày hệ sinh thái đầy màu sắc của đất nước này, vừa là nơi cung cấp các loại hoa quả ngon nhất đến từ nhiều vùng miền khác nhau ở Colombia. Chợ Mercado de Paloquemao lớn nhất ở Bogotá là một điểm đến không thể thiếu đối với du khách trong hành trình khám phá xứ sở của văn hào đoạt giải Nobel Gabriel García Márquez.
Đến đây khách phương xa như ngợp thở trước vô vàn loại cây trái, nhiều thứ lần đầu tiên họ được thấy như trái lulo chỉ có ở Colombia; hay quả guanábana vỏ có gai không khác mãng cầu xiêm Việt Nam nhưng to hơn; những trái uchuva be bé, có lớp vỏ mỏng bọc ngoài hệt như trái chùm bao (lạc tiên hay nhãn lồng) ở nước ta; hoặc trái pitaya hình dáng khá gần với trái thanh long nhưng lớp vỏ ngoài màu vàng chanh đẹp mắt…
Và dễ thấy ở chợ Paloquemao là những nhóm du khách rảo khắp chợ, say sưa bấm máy để có được hình ảnh những loại quả chín thật lạ lẫm đối với họ nhưng lại rất quen thuộc với sinh hoạt hằng ngày của người dân Colombia. Chúng còn được dùng như salad để ăn kiêng, hoặc được chế biến thành nước ép, sinh tố để giải khát. Sau đây là vài loại trái cây tiêu biểu ở Colombia:
Pitaya là “phiên bản” màu vàng của trái thanh long vỏ đỏ thường thấy tại Việt Nam và vài nước Đông Nam Á. Bổ đôi quả pitaya, sau lớp vỏ màu vàng tươi là ruột màu trắng với những hạt đen lấm tấm. Cũng như thanh long, pitaya được biết đến nhiều là thứ trái cây nhuận tràng. Khi ăn, người ta xắt pitaya thành từng lát hoặc bổ đôi theo chiều dọc, lấy muỗng múc ruột trái ăn và nhai hạt sần sật, rất thú vị. Có thể xem pitaya như sự kết hợp của ba loại trái cây: kiwi, nho và trái vải.
Guayaba là một loại ổi ruột đỏ rất được ưa thích trong ẩm thực Colombia. Guayaba được ăn tươi, làm loại xi-rô casquitos de guayaba, làm mứt, nước ép và nhất là làm bocadillo, một loại bánh ngọt được chế biến từ ruột guayaba và đường nâu panela hết sức phổ biến ở Colombia – đất nước đứng đầu thế giới về mặt sản xuất các loại bánh mứt làm từ trái ổi.
Granadilla có lớp vỏ dày và cứng màu vàng hoặc màu cam lốm đốm trắng, bên trong là những hạt có lớp màng trong suốt bao quanh, trông tựa ruột trái chanh dây. Ruột trái granadilla ngọt ngào, thường được dùng chế biến món cocktail hay pha với nước ép trái cây.
Uchuva nhỏ cỡ trái nho, ăn có vị chua ngọt, gần giống trái cherry (nên còn được gọi là trái cherry mọc trên mặt đất), chứa một hàm lượng lớn chất chống oxy hóa nên được xếp vào danh mục các loại siêu thực phẩm. Ăn tươi uchuva cũng rất thích song loại trái này được giới pha chế rượu rất khoái, chưa kể nó còn là nguyên liệu chính để làm nước xốt cho các món mặn, làm mứt và món tráng miệng khắp đất nước Colombia.
Curuba cũng có phần ruột như trái chanh dây, song với hình dáng thuôn dài nên còn được gọi là “chanh dây chuối” (banana passionfruit). Ruột curuba có hàm lượng axit nhiều hơn các loại chanh dây nên khi ăn tươi phải rắc thêm đường. Nước ép curuba pha với đường và sữa là thức uống được ưa thích và được dùng làm món tráng miệng truyền thống ở Bogotá: bánh kem trứng curuba với hương vanilla.
Lulo chắc chắn là loại trái cây điển hình của Colombia. Ở khắp nơi trên đất nước này có thể thấy trái lulo vị chua được ăn tươi, được dùng làm nước xốt, làm món tráng miệng và làm thức uống. Khi ép trái lulo, nó tạo nên một lớp bọt trắng, còn khi xắt miếng để ăn tươi nó có hương vị độc đáo, gần giống với cà chua. Khi chín, ruột lulo từ màu vàng chuyển sang màu cam.
Limón mandarino là loại quả lai giữa chanh lá cam (lime) và quýt, bên ngoài lớp vỏ xanh là ruột màu cam chín, chua nhiều hơn ngọt; được dùng nhiều khi ăn món cá và làm empanadas, một loại nước chanh kiểu Colombia.
Mora là một loại dâu mọc hoang dã trên dãy Andes, trông giống dâu tằm hay trái mâm xôi, có màu đỏ hoặc màu tím sậm với ánh đỏ, vị chua hơi gắt nên thường được ăn kèm với món có nhiều thịt và phô mai tươi, cũng là cách làm cho món ăn thêm đẹp nhờ màu sắc của mora. Nước ép mora được pha loãng cùng với đường và sữa làm thức uống và loại trái này còn được dùng làm món mứt dulce de moras để ăn với kem và bánh phô mai.
Ngoài ra ở Colombia còn có quả guanábana có họ hàng gần với mãng cầu xiêm ở Việt Nam nhưng quả có thể nặng đến 5kg, ăn tươi có vị chua ngọt hấp dẫn, giống như sự kết hợp giữa chuối và thơm (dứa), rất thích hợp để làm nước ép, sinh tố. Các đầu bếp nhà hàng ở Bogotá còn dùng guanábana để làm món bánh tráng miệng guanábana merengón – một loại bánh xốp phủ kem và trái cây. Hay quả mangostino đích thị là trái măng cụt có nguồn gốc Đông Nam Á, được đưa đến Colombia trồng vào thế kỷ XIX, và quả gulupa có vỏ màu tím cùng họ với trái chanh dây quen thuộc ở Việt Nam.
