Với các nhà đầu tư trong nước, tâm lý chạy theo số đông, nghe lời rỉ tai, đồn thổi… ảnh hưởng đến quyết định đầu tư còn chiếm tỷ lệ cao do một phần xuất phát từ sự thiếu rõ ràng từ các báo cáo tài chính. Về điều này, ông Lê Gia Huấn, Giám đốc Euroland (Thụy Điển) cho rằng các nhà đầu tư trong nước “là chủ mà chưa phải là chủ”. Ông nêu ví dụ là ông Alan Phan, Chủ tịch Quỹ đầu tư Viasa có một quỹ đầu tư nhỏ tại Mỹ khoảng 700 triệu USD vậy mà có đến hơn 20 diễn đàn của các cổ đông thảo luận, xem xét ban giám đốc làm ăn như thế nào để quyết định giữ hay rút vốn. Để được như vậy thì doanh nghiệp cần minh bạch thông tin với nhà đầu tư, tạo điều kiện để họ giám sát và cả hỗ trợ trong những mối quan hệ kinh doanh. Khái niệm IR (Internal Relation – Quan hệ cổ đông) phải được dùng rộng rãi như PR (Quan hệ công chúng) cách đây hàng chục năm mà lúc đầu cũng bị nghi ngờ là quảng cáo. Tại Thụy Điển, thông qua diễn đàn mạng, website, báo cáo, roadshow, các cuộc gặp gỡ định kỳ… đã tạo được sự quan tâm thật sự của cá nhân nhà đầu tư với các doanh nghiệp hoặc quỹ đầu tư. Thông tin đầy đủ, rõ ràng cũng tránh được sự xung đột, quyền lợi bất đồng giữa cổ đông nhỏ và lớn, mặc cảm tự ti của cổ đông nhỏ, lẻ. Nhiều cổ đông tự trách mình xui xẻo khi cổ phiếu mất giá, chứ không tìm hiểu hoạt động doanh nghiệp, phân tích số liệu từ thông tin thị trường cũng không thích đầu tư trung gian thông các quỹ, dù bài bản hơn nhiều… Theo các chuyên gia, đến khi nào các cổ đông Việt biết nắm quyền lực bằng lá phiếu trong đại hội, biết liên kết lại và dùng áp lực tài chính buộc doanh nghiệp công khai niêm yết hay sa thải CEO sau một vài quý làm ăn không hiệu quả, thì đó mới thực sự là người chủ.
Theo phân tích và dự báo thì tình hình kinh tế thế giới thời gian tới vẫn chưa khả quan. Các nền kinh tế lớn như Mỹ, châu Âu đều gặp khó từ nội tại, các nước là thị trường xuất khẩu quen thuộc của Việt Nam cũng đang phải sử dụng nhiều gói kích thích kinh tế thì chắc chắn thị trường chứng khoán Việt Nam khó tăng trưởng trở lại như mong muốn. Điều này buộc thị trường chứng khoán Việt Nam phải tự thay đổi nhiều mặt, kể cả nghiên cứu cơ chế hoạt động, phương thức giao dịch đã trở thành thông lệ quốc tế, nhưng hiện nay ta chưa áp dụng hoặc cấm. Anh Hoàng Thạch Lân, Giám đốc Môi giới giao dịch Chứng khoán Ngân hàng MHB thẳng thắn nói: “Khi các nhà đầu tư khối ngoại đang hoạt động yên tâm ở lại thì thị trường chứng khoán Việt Nam mới có cơ hồi phục”.
Kim Phi
