Nông nghiệp bền vững và thực phẩm hữu cơ là một xu hướng và nhu cầu của cả thể giới, trong đó có Việt Nam. Làm thế nào để nông nghiệp hữu cơ đáp ứng được nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng?
Chứng nhận hữu cơ Châu Âu (EU organic) là gì?
EU organic – Chứng nhận sản phẩm hữu cơ của EU đã ra đời bằng cả tâm huyết, cũng là trọng tâm nỗ lực của Liên minh Châu Âu trong hành trình mang sản phẩm hữu cơ chất lượng đến với người tiêu dùng.
Chứng nhận hữu cơ Châu ÂU (EU organic) là một tiêu chuẩn uy tín, đảm bảo các sản phẩm hữu cơ chứa ít nhất 95% thành phần hữu cơ; và đáp ứng các điều kiện nghiêm ngặt về cách sản xuất, chế biến, vận chuyển,…
Đặc biệt, Liên minh Châu Âu (EU) cũng đang không ngừng đẩy mạnh các hoạt động để quảng bá, chia sẻ những câu chuyện thú vị về an toàn, chất lượng, tính xác thực và tính bền vững đằng sau những sản phẩm hữu cơ.
Để thúc đẩy sứ mệnh này tại Việt Nam, Hội thảo báo chí “Từ Nông trại tới Bàn ăn: Tương lai bền vững với Nông nghiệp Hữu cơ theo tiêu chuẩn Châu Âu” đã được tổ chức vào ngày 05/04/2024 vừa qua tại The Reverie Saigon Hotel. Đây là một trong những hoạt động của chiến dịch Hữu cơ EU hợp tác với Naturland – Hiệp hội quốc tế nông dân hữu cơ tại Đức.
Tham dự họp báo gồm các đối tác truyền thông trong ngành du lịch và khách sạn tìm hiểu về các sản phẩm hữu cơ của Liên minh Châu Âu, vai trò quan trọng của nông nghiệp hữu cơ trong việc đối phó với những thách thức đáng lo ngại nhất trong ngành như là: mất mùa, sự tăng giá và áp lực trên chuỗi cung ứng do biến đổi khí hậu, sâu bệnh, các bệnh thực vật, … Nội dung này được chia sẻ bởi diễn giả là ông Albin Deforges – Đại diện Naturland tại Việt Nam và Mr. Trí Phan – Influencer.
European Organic đóng vai trò gì với tương lai với nông nghiệp bền vững?
Chứng nhận hữu cơ Châu Âu (EU organic) cam kết toàn diện về thực hành canh tác bền vững. Trong đó, các quy định nghiêm ngặt bao gồm cấm sử dụng phân bón hoá học và thuốc trừ sâu nguy hiểm, thay vào đó, đưa ra các giải phảp tự nhiên để duy trì hộ phì nhiêu của đất, kiểm soát sâu bệnh và thức đẩy phúc lợi động vật.
Canh tác hữu cơ nghĩa là nghiêm cấm sử dụng hormone để thức đẩy tăng trưởng, kiểm soát sinh sản; đảm bảo sức khoẻ của động vật và duy trì tính toàn vẹn của hữu cơ. Bên cạnh đó, thuốc kháng sinh chỉ sử dụng khi thật cần thiết cho sức khoẻ động vật với mức độ tối thiểu, giảm tối đa sự phụ thuộc các biện pháp can thiệp bằng dược phẩm.
Để đảm bảo sự minh bạch và mang đến niềm tin cho người tiêu dùng, các cơ quan kiểm soát từ bên thứ ba tiến hành kiểm tra hàng năm để giữ uy tín về chất lượng và sự tuyên thủ nghiêm ngặt trong việc sản xuất các sản phẩm hữu cơ.
Muốn thực hiện được những điều trên, nông dân hữu cơ được khuyến khích thực hành luân canh cây trồng là một kỹ thuật nông nghiệp bền vững, giúp ngăn ngừa bệnh tật trong đất, giảm thiếu sự xâm nhập sâu bệnh và duy trì sức khoẻ của đất. Thêm vào đó, khả năng truy xuất nguồn gốc được đảm bảo xuyên suốt chuỗi cung ứng, cho phép người tiêu dùng theo dõi nguồn gốc, quá trình sản xuất của các sản phẩm hữu cơ từ việc sử dụng thức ăn trong chăn nuôi cho đến chế biến thành phẩm một cách minh bạch và có trách nhiệm.
Nỗ lực của Liên minh Châu Âu và Naturland nhằm nâng cao nhận thức toàn cầu về nông nghiệp hứu cơ diễn ra vào thời điểm người tiêu dùng ở Việt Nam đang quan tâm và chú ý nhiều hơn đến các vấn đề về khí hậy và tính bền vững. Trong đó, bao gồm cả nguồn gốc và tập quán canh tác được sử dụng để sản xuất thực phẩm với lựa chọn an toàn chất lượng.
Cuộc khủng hoảng khí hậu đã dẫn đến những thay đổi mạnh mẽ về thời tiết, dẫn đến gia tăng hạn hán, lũ lụt và nhiệt độ trái mùa. Những diễn biến thời tiết tiêu cực này đã ảnh hưởng đáng kể đến an ninh lương thực trên toàn thế giới, dẫn đến mất mùa và gián đoạn chuỗi cung ứng.
Ông Albin Deforges – Đại diện Naturland tại Việt Nam cho biết: “Giữa những thách thức do khủng hoảng khí hậu đặt ra, nông nghiệp hữu cơ mang đến tia hy vọng. Bằng cách canh tác phù hợp với các quy tắc hữu cơ của EU, chúng tôi có thể giúp nông nghiệp thích ứng với khí hậu tốt hơn. EU cũng đang dẫn đầu về nguyên tắc hữu cơ, ví dụ điển hình là hệ thống nông lâm kết hợp mà Naturland áp dụng trong sản xuất cà phê và ca cao.”
Nông Lâm kết hợp hỗ trợ hiệu quả cho phát triển bền vững
Theo tiêu chuẩn của Naturland, Nông Lâm kết hợp có nghĩa là cây trồng chính (ví dụ như cà phê, ca cao, …) được trồng cùng với hỗn hợp ít nhất 12 loại cây bóng mát khác nhau. Khái niệm này dựa trên các cộng đồng thực vật xuất hiện tự nhiên nhưng được điều chỉnh cho phù hợp với yêu cầu sản xuất hiện đại và các hệ hệ sinh thái cụ thể tại địa phương.
Những cây che bóng mát trồng xen kẻ được lựa chọn cẩn thận, phù hợp với môi trường địa phương lẫn du cầu của người nông dân. Có thể là chuối, dừa, tiêu, …; những loại cây này đều cung cấp cây trồng thứ cấp có thể bán trên thị trường địa phương, hoặc ở gia đình nông dân vẫn đang có. Bằng cách này, người nông dân không chỉ dựa vào một loại cây trồng, cộng đồng địa phương còn được tiếp cận với các sản phẩm hữu cơ bổ dưỡng.
Theo thời gian, những cây bóng mát dần tạo thành tán cây rậm rạp giống như rừng để bảo vệ cây trồng khỏi mưa lớn cũng như nắng gắt. Hơn nữa, hệ thống rễ của cây còn giúp giữ đất và chống xói mòn. Và khi lá rụng lại có tác dụng như lớp phủ bảo vệ đất và tăng cường dinh dưỡng cho đất.
Khi một hệ thống Nông Lâm kết hợp phát triển tốt với nhiều giống cây trồng bản địa sẽ thu hút các loài chim, côn trùng có ích, giúp thị phấn và kiểm soát sâu bệnh.
Tất cả những điều này mang lại nhiều lợi ích cho nông dân, giúp trang trại có khả năng chống chịu trước các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và những biến đổi khí hậu cực đoan. Và tất nhiên có cả những loại ích về mặt đa dạng sinh học, cũng mang đến nhiều điều tích cực khác cho người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, các nhà sản xuất cà phê, nhà chế biến và nhà bán lẻ cũng tin tưởng vào hương vị, chất lượng của các sản phẩm từ hệ thống nông nghiệp rừng này. Tóm lại, hệ thống Nông Lâm kết hợp thúc đẩy hệ sinh thái tự nhiên phát triển bền vững, giúp giảm mất mùa, bảo đảm sản lượng và nguồn cung, giữ giá cả ở mức ổn định hơn.
Tính hữu cơ theo tiêu chuẩn Châu Âu ở Việt Nam
Kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do EU – Việt Nam có hiệu lực vào năm 2020, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng quen thuộc hơn với thực phẩm và đồ uống Châu Âu, ngày nay, lại càng quan tâm đến các lựa chọn hữu cơ.
Mr. Trí Phan – Infuencer là một trong những nhân vật điển hình quan tâm sâu sắc đến việc sử dụng những sản phẩm hữu cơ tiêu chuẩn EU. Trí Phan đã chia sẻ về hình trình khám phá những lợi ích về việc lựa chọn sản phẩm hữu cơ như sau: “Sau khi tốt nghiệp, tôi lần đầu tiên thử mua và sử dụng phẩm hữu cơ. Tôi bắt đầu chú ý hơn đến sức khỏe của mình vào thời điểm đó và nhận thấy rằng chất lượng và độ an toàn của các sản phẩm thực phẩm hữu cơ EU giúp cải thiện dinh dưỡng và hương vị cũng như hỗ trợ và bảo vệ nền nông nghiệp bền vững”
Sản phẩm hữu cơ, trước hết, ưu tiên lợi ích của người tiêu dùng, song song là bảo vệ quyền lợi của nông dân và bảo vệ môi trường cũng như phúc lợi động vật. Đây là một lựa chọn hấp dẫn có thể bảo đảm lợi ích của cá nhân và cả trái đất.
Trí Phan nói thêm: “Sau bảy năm tự nấu ăn, tôi quyết định bắt đầu chia sẻ công thức nấu ăn của mình với người khác và thật thú vị khi chứng kiến ngày càng nhiều người Việt Nam có quan tâm tới ăn uống lành mạnh và lựa chọn những sản phẩm có thể đóng góp cho một tương lai bền vững. Đối với tôi, sản phẩm hữu cơ của EU là sự lựa chọn hoàn hảo cho lối sống lành mạnh hơn và có ý thức bảo vệ hành tinh.”
Cùng trong sự kiện, ông Albin Deforges chia sẻ thêm: “Là người tiêu dùng, chúng tôi có quyền tác động đến sự thay đổi tích cực thông qua các quyết định mua hàng hàng ngày của mình. Bằng cách liên tục phấn đấu cải tiến các phương pháp canh tác nhằm bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên, nhân giống các giống cây trồng thích ứng với khí hậu mà không có GMO và tăng cường độ phì nhiêu của đất, các sản phẩm hữu cơ của EU mang lại mức chất lượng khiến cho quyết định này trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết”.
