Nghe có vẻ khó tin, nhưng ngày nay việc thiếu hụt dinh dưỡng vẫn đang rất phổ biến ngay cả ở những quốc gia phát triển.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), khoảng 10,5% dân số Mỹ thiếu vitamin B6; 8,1% thiếu vitamin D; 6% bị thiếu vitamin C và hơn 1% bị thiếu vitamin A. Vấn đề này càng trầm trọng hơn ở các nước đang phát triển.
Vậy làm thế nào chúng ta biết mình đang thiếu chất gì trong cơ thể? Ngoài việc kiểm tra sức khỏe định kỳ thì 20 dấu hiệu đơn giản và đáng tin cậy dưới đây có thể giúp bạn nhận diện sơ bộ tình trạng thiếu hụt các vi chất trong cơ thể.
Triệu chứng thiếu vitamin A
1. Khô mắt
Vitamin A vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của mắt và beta carotene – tiền chất của vitamin A, thường được các bác sĩ khuyên dùng để mang đến sức khỏe mắt tối ưu. Chính vì thế, việc thiếu vitamin A thường biểu hiện ở mắt đầu tiên, đặc biệt ở những người bị chứng khô mắt (xerophthalmia). Một bài báo năm 2013 được công bố trên Tạp chí Community Eye Health cũng lưu ý tương tự rằng tình trạng thiếu vitamin A nghiêm trọng thường biểu hiện qua chứng khô mắt.
- Xem thêm: Những gì xảy ra khi bạn thiếu vitamin D
2. Quáng gà
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thiếu vitamin A là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa có thể phòng ngừa ở thanh thiếu niên và trẻ em, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Các chuyên gia ước tính rằng có tới 500.000 trẻ em thiếu vitamin A bị mất thị lực hàng năm. Tổ chức này cũng lưu ý rằng phụ nữ mang thai, đặc biệt là những người không được tiếp cận với chăm sóc sức khỏe, cũng dễ bị tổn thương mắt trong tình trạng thiếu hụt vitamin A trong tam cá nguyệt thứ ba.
3. Thiếu máu
Nếu bạn được chẩn đoán mắc bệnh thiếu máu hay thiếu máu hồng cầu mà không biết chắc nguyên nhân gốc rễ, bạn có thể làm các xét nghiêm kiểm tra tình trạng vitamin A trong cơ thể. Văn phòng Bổ sung Chế độ Ăn uống của Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) lưu ý rằng những người bị thiếu vitamin A có xu hướng có tình trạng chất sắt thấp, có thể dẫn đến thiếu máu.
Và khi chúng ta phát hiện ra sự thiếu hụt vitamin A là nguyên nhân gây thiếu máu sẽ có nhiều cách để cải thiện. Một phân tích tổng hợp năm 2013 được công bố trên Tạp chí Nutrients đã kết luận rằng bổ sung vitamin A có thể ngăn ngừa và đẩy lùi chứng thiếu máu do thiếu sắt.
Triệu chứng thiếu vitamin B
4. Loét miệng
Theo chuyên gia dinh dưỡng Lisa Richards, tác giả của trang web y tế The Candida Diet, một dấu hiệu dễ nhận ra của tình trạng thiếu vitamin B12 là chứng loét miệng. Mối liên hệ giữa loét miệng với việc thiếu hụt vitamin B đã được chứng minh vào năm 2009, khi các bác sĩ tại Đại học Ben-Gurion Negev (Isarel) cung cấp cho các bệnh nhân một liều vitamin B12 hàng đêm và thấy rằng nó ngăn ngừa vết loét rất hiệu quả.
5. Chóng mặt
Theo bà Lisa Richards, nhiều bệnh nhân bị thiếu B12 cũng bị chóng mặt. Đó là vì cũng như thiếu vitamin A, thiếu vitamin B có thể dẫn đến thiếu máu, làm giảm số lượng tế bào hồng cầu khỏe mạnh trong cơ thể và làm gián đoạn dòng chảy đưa oxy đến não.
6. Đánh trống ngực
Đôi khi bạn có cảm thấy tim của mình như sắp nhảy ra khỏi lồng ngực? Theo trang web y tế uy tín WebMD, thiếu máu do thiếu vitamin B12 có thể gây ra triệu chứng này. Nếu không được điều trị, thiếu máu có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, vì vậy hãy đảm bảo duy trì lượng vitamin B trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày.
7. Viêm da
Bác sĩ nội khoa Kristine Arthur của Tập đoàn y tế MemorialCare ở California (Mỹ) cho biết việc thiếu vitamin B2, còn được gọi là Riboflavin, cũng có thể biểu hiện theo những cách đáng ngạc nhiên là gây viêm da. Nếu bạn đang trong chế độ ăn kiêng khắc nghiệt hoặc có vấn đề về tiêu hóa như bệnh celiac (không dung nạp Gluten) thì hãy chú ý hơn đến triệu chứng tinh tế này.
Triệu chứng thiếu vitamin C
8. Nếp nhăn
Việc thiếu vitamin C sẽ làm tăng các dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, vitamin C sẽ điều chỉnh việc sản xuất collagen – một protein chịu trách nhiệm cho sự đàn hồi và trẻ trung của làn da. Vậy bạn nên làm gì nếu thiếu vitamin C? Rất đơn giản: chỉ cần bạn tăng lượng trái cây và rau quả trong khẩu phần ăn và có thể thấy hiệu ứng cải thiện rõ rệt trên làn da của mình.
9. Vết máu vỡ trên da
Thiếu vitamin C không chỉ ảnh hưởng đến làn da qua việc làm tang các nếp nhăn mà theo bác sĩ Greg Burrell, đồng sáng lập trang web sức khỏe Carbon Health, vấn đề này cũng có thể dẫn đến “vỡ mạch máu trên da”.
Tuy nhiên, việc thiếu vitamin C gây ra các vấn đề về da vẫn có cách khắc phục bằng cách điều trị nhanh chóng. Bác sĩ Burrell cho biết: “Các triệu chứng nghiêm trọng có thể giải quyết trong vòng một hoặc hai ngày hoặc một vài tuần”.
10. Nướu sưng
Hoàn toàn có khả năng các triệu chứng thiếu vitamin C đang ẩn trong miệng của chúng ta. Theo nha sĩ Daniel Balaze của Nha khoa Balaze & Gregg (Mỹ), việc thiếu vitamin C thường biểu hiện trong miệng ở dạng nướu đỏ, sưng và kích thích. Nếu nướu của bạn đặc biệt nhạy cảm và bạn không chắc tại sao, hãy thăm khám bác sĩ và lưu ý về khả năng thiếu vitamin C.
Triệu chứng thiếu vitamin D
11. Vấn đề về giấc ngủ
“Sự thiếu hụt vitamin D có liên quan đến nhiều thay đổi trong giấc ngủ như thời gian ngủ ít hơn, ngủ không sâu giấc và ít giúp cơ thể phục hồi hơn”, bác sĩ Greg Burrell nói. “Nó cũng có liên quan đến sự gia tăng tình trạng viêm mũi và amidan, có thể dẫn đến ngưng thở khi ngủ và khiến giấc ngủ bị xáo trộn”. Một phân tích tổng hợp năm 2018 của chín nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nutrients kết luận rằng những người bị thiếu vitamin D có nguy cơ rối loạn giấc ngủ tăng đến 50%.
12. Tóc rụng
Một dấu hiệu đáng ngạc nhiên về sự thiếu hụt vitamin D là rụng tóc. Theo một nghiên cứu năm 2019 được công bố trên trang web chuyên về da liễu Dermatology and Therapy, dưỡng chất này có liên quan đến quá trình tổng hợp keratin – một loại protein tạo nên tóc.
- Xem thêm: Cơ thể bạn có bị thiếu sắt?
13. Thay đổi tâm trạng
Thật không may cho những ai thiếu vitamin D, đây là chất dinh dưỡng đóng vai trò trong sức khỏe tinh thần cũng như sức khỏe thể chất. “Nếu thiếu vitamin D, điều bạn có thể nhận thấy là sự thay đổi trong tâm trạng chung. Cảm giác suy sụp và mệt mỏi thậm chí có dấu hiệu trầm cảm”, nhà dinh dưỡng học Robert Thomas, đồng sáng lập trang web về sức khỏe của đàn ông Sextopedia cho biết.
Bên cạnh đó, mối liên hệ giữa tâm trạng của bạn và mức vitamin D của bạn tồn tại nhờ serotonin, chất được mệnh danh là hormone hạnh phúc. Một nghiên cứu năm 2015 được công bố trên Tạp chí FASEB đã lưu ý, vitamin D giúp duy trì mức serotonin đầy đủ trong não.
14. Vết thương chậm lành
Nếu bạn thấy rằng cơ thể mình mất nhiều thời gian để chữa lành vết thương hay các vết loét ngoài da, đây có thể là một triệu chứng đáng ngạc nhiên khác về tình trạng thiếu vitamin D. “Vitamin D có liên quan đến nhiều quá trình của cơ thể và khi cơ thể bạn bị tổn thương nó sẽ cần một lượng vitamin D cao hơn cần thiết để cơ thể phục hồi thích hợp”, nhà dinh dưỡng học Robert Thomas nói. Ông cũng chia sẻ rằng, vitamin D ảnh hưởng và điều chỉnh sự phát triển của tế bào, do đó lượng vitamin D đủ rất quan trọng để hình thành làn da mới.
Triệu chứng thiếu vitamin E
15. Khó giữ thăng bằng cơ thể
Mặc dù thiếu vitamin E không quá phổ biến, nhưng đôi khi chúng được nhìn thấy ở những người bị xơ nang hoặc bệnh celiac, Arthur nói. Và nếu bạn lo lắng bạn có thể thiếu vitamin E, một triệu chứng phổ biến cần chú ý là “khó giữ thăng bằng cơ thể”. Tóm lại. nếu bạn thường xuyên đau đầu, xây xẩm, chóng mặt bạn đang có nguy cơ bị thiếu vitamin E và nên đi làm các xét nghiệm để biết chắc chắn.
16. Đau thần kinh
Đau thần kinh – cơn đau được mà Phòng khám Cleveland (Mỹ) mô tả là có cảm giác “giống như bị bỏng, đâm hoặc đau khi châm chích” có thể là do thiếu vitamin E. Một nghiên cứu điển hình năm 1999 được công bố trên Tạp chí Archives of Physical Medicine and Rehabilitation mô tả một bệnh nhân thiếu vitamin E sau 9 tháng được điều trị bằng vitamin E, đã có thể vượt qua cơn đau thần kinh và giảm chức năng vận động.
17. Đau cơ
Vitamin E đóng một vai trò rất lớn trong việc duy trì cơ bắp của con người. Một nghiên cứu năm 2013 được công bố trên Tạp chí Preventive Medicine cho thấy những đối tượng sử dụng 400 IU vitamin E mỗi ngày sẽ giảm tổn thương cơ bắp.
Tuy nhiên, điều mà hầu hết mọi người không nhận ra là đau nhức cơ có thể là triệu chứng thiếu vitamin E. Tất nhiên, cảm giác đau nhức sau khi tập luyện không phải là một vấn đề đáng lo ngại, nhưng nếu cơ bắp của bạn yếu, đau và khiến bạn không vận động tương đối hiệu quả hãy lưu ý đến khả năng này.
Triệu chứng thiếu vitamin K
18. Vấn đề đông máu
Như Viện Y tế Quốc gia Mỹ giải thích, vitamin K là một phần quan trọng trong việc cầm máu, hay đông máu. Những người có vấn đề về hấp thu như xơ nang, bệnh celiac, viêm loét đại tràng và hội chứng ruột ngắn nên đặc biệt chú ý đến vấn đề đông máu vì họ có nguy cơ thiếu vitamin K.
19. Thường xuyên bị bầm tím
Bạn có thường xuyên nhận ra cơ thể luôn đầy vết bầm tím? Nếu vậy, bạn nên xem xét thực hiện một số xét nghiệm máu. Theo các bác sĩ, dễ bị bầm tím là một trong những dấu hiệu đáng ngạc nhiên về tình trạng thiếu vitamin K.
20. Máu trong phân
Xuất hiện những đốm máu trong chất thải của bạn luôn đáng lo ngại. Và theo bác sĩ Arthur, hiện tượng này có thể là triệu chứng thiếu vitamin K và bạn nên thăm khám ngay để biết chắc chắn nguyên nhân của tình trạng nguy hiểm trên.
