Chơi piano chuyên nghiệp đã là một thành tích ấn tượng, nhưng chơi piano chuyên nghiệp ở một nơi cao ngất trời với nhiệt độ quanh năm luôn dưới 0 độ C là một thách thức lớn và là chuyện phi thường.
Kỷ lục độc đáo “Trình diễn đàn piano ở độ cao lớn nhất thế giới” được Tổ chức Guinness Thế giới (có trụ sở ở London, Anh) chứng nhận vào tháng 9-2018, giới thiệu với công chúng vào ngày 13-3-2019 và do Evelina De Lain (nữ nghệ sĩ piano người Anh gốc Ukraina, 42 tuổi) phá đổ tại đèo Singge La (còn gọi là Singela/ Sengge La/ Lion’s Pass, cao 5.100m thuộc thị trấn Leh, huyện Leh, bang Jammu and Kashmir, Bắc Ấn Độ.
Bang này có phần lớn lãnh thổ nằm trong dãy Himalaya, còn thị trấn Leh (nằm ở độ cao 3.500m trên dãy Himalaya) từng là thủ đô của tiểu vương quốc Ladakh, với cung điện Leh là nơi cư ngụ của hoàng tộc Ladakh, vẫn còn tàn tích đến ngày nay.
Cung điện Leh được xây theo cùng phong cách và cùng thời gian với cung điện Potala ở thủ đô Lhasa của Tây Tạng vào năm 637 – thời kỳ trị vì của hoàng đế Tây Tạng Songtsan Gambo, phiên âm Hán Việt là Tùng Tán Cán Bố) vào ngày 6-9-2018, khi cô mang cây đàn piano to đùng lên độ cao 4.946m của đèo Singge La (trong thời tiết lạnh dưới 0oC) để trình diễn liên tục suốt gần 2 giờ một số bản nhạc dạ khúc (nocturne) piano cổ điển gồm “Polonaise” của Frédéric Chopin, chơi theo hai phong cách của Chopin và của Alex Stobbs (cung E – Mi giáng trưởng và cung C – Đô thăng thứ) và “Raindrop Prelude no 15” của Chopin.
Tiếp đó, cô cũng chơi độc tấu piano một số tác phẩm do cô soạn nhạc gồm “Norwegian Fjords” (Những vịnh hẹp Na Uy), “Pavana” và “Dark Angels”, để hoàn thành kỷ lục thế giới mà cô gọi là “Buổi hòa nhạc trên Mây” (Concert in the Clouds). Kỷ lục cũ là buổi trình diễn piano ở độ cao 4.460m suốt hơn 1 giờ trên khối núi Monte Rosa ở phía Đông dãy núi Alps (nằm giữa Ý và Thụy Sĩ) với nhiệt độ -15oC, do Elisa Tomellini, nữ nghệ sĩ piano người Ý xác lập vào năm 2017.
Evelina De Lain (có tên khai sinh là Evelina Renatovna Pronskaya) sinh ngày 2-2-1977 ở thành phố Zhovti Vody (tỉnh Dnipropetrovsk, Đông Nam Ukraina), học nhạc từ lúc 5 tuổi và khi 14 tuổi, cô bắt đầu dạy nhạc cho lứa tuổi nhi đồng. Sau đó, cô tốt nghiệp chương trình đại học về độc tấu piano, nhạc thính phòng và đệm piano tại Nhạc viện M. Glinka ở Dnipropetrovsk. Từ đó, cô nổi tiếng khắp Ukraina khi trở thành nhà soạn nhạc, nghệ sĩ piano các dòng nhạc cổ điển và jazz, nhà sản xuất âm nhạc, huấn luyện viên âm nhạc (của các chương trình giải trí) và nhà giáo dục.
Cô chuyển đến sinh sống tại thủ đô London (Anh) từ năm 2004, thường trình tấu piano hoặc hòa tấu piano với các nhạc cụ viola, clarinet, sáo và cello tại Piano Salon của riêng cô ở gần Cầu Tháp London (Tower Bridge), hoặc tại các buổi lưu diễn khắp nước Anh và châu Âu. Cô đã ra mắt công chúng ba album độc tấu và hòa tấu piano, gồm “12 Colourful Preludes” (năm 2011), “Soul Jorney” (2015) và “Narcissus Triangle” (2016).
Động lực để Evelina chinh phục kỷ lục đầy khó khăn, thách thức này là niềm đam mê piano mãnh liệt trong cô và sự qua đời đột ngột của mẹ cô vào tháng 1-2017, khiến cô tê liệt trong cuộc sống vì quá đau buồn.
Đến tháng 5-2017, cô tình cờ gặp cụ Desmond Gentle, 69 tuổi, một bậc thầy về piano ở London. Cụ cũng là người yêu thích phong cách piano của cô và cụ đề xuất cho cô ý tưởng về buổi trình diễn piano ở nơi cao nhất thế giới và vô cùng lạnh giá. Cô đồng ý vì sự kiện này sẽ là niềm an ủi lớn lao với vong linh của mẹ cô – một giảng viên âm nhạc suốt đời đã truyền cảm hứng và khuyến khích cô theo đuổi môn piano chuyên nghiệp.
“Tôi chọn nhạc của Frédéric Chopin, một thiên tài piano thế kỷ 19, làm chủ đề chính trong buổi phá kỷ lục trình diễn piano, vì tôi từng nghiên cứu chuyên sâu về nhạc Chopin trong những năm học đại học tại nhạc viện M. Glinka và dưới sự hướng dẫn của mẹ tôi, tôi từng giành một giải thưởng lớn trong cuộc thi trình diễn âm nhạc Chopin toàn đất nước Ukraina vào năm tôi 16 tuổi”, Evelina cho biết.
“Chopin từng được chẩn đoán mắc bệnh xơ nang (cystic fibrosis) – căn bệnh đã khiến mẹ tôi ra đi mãi mãi. Tôi cũng chọn phong cách của Alex Stobbs để trình diễn vì Alex Stobbs (sinh năm 1990) là nhạc sĩ người Anh cũng mắc bệnh xơ nang, đã vượt qua bệnh tật để theo đuổi việc trình tấu âm nhạc cổ điển và trở thành tấm gương đầy nghị lực vượt nghịch cảnh để giới trẻ Anh noi theo. Cuộc đời Alex đã được dựng thành phim tài liệu, trình chiếu trên các kênh truyền hình Anh. Việc hít thở khó khăn với người bình thường trên độ cao hơn 4.000m cũng giống như triệu chứng mà bệnh nhân xơ nang phải đối phó hàng ngày. Trong buổi phá kỷ lục về trình diễn piano, tôi cũng quyết định chơi lại một số tác phẩm piano trong album “Hành trình Linh hồn – Soul Journey” mà tôi đã ra mắt công chúng yêu nhạc cổ điển vào năm 2015. Và việc chinh phục kỷ lục Guinness thế giới của tôi đã trở thành “hành trình linh hồn” đặc biệt an ủi mẹ tôi nơi chín suối, cũng như khích lệ tôi phấn đấu nhiều hơn để gặt hái thành công trong sự nghiệp piano”, Evelina nói tiếp.
Hơn một năm sau cuộc gặp gỡ lên ý tưởng của Evelina và cụ Desmond ở London, họ đã cùng một nhóm người trợ giúp sẵn sàng cho cuộc chinh phục dãy Himalaya để trình diễn piano. Cây đàn piano của Evelina đã được máy bay chở hàng vận chuyển từ London đến thủ đô Delhi của Ấn Độ, sau đó nó được cột trên mui xe jeep để đưa đến thị trấn Leh ở Bắc Ấn Độ. Tại thị trấn nằm ở độ cao 3.500m này, Evelina đã dành vài ngày chơi piano nhằm thích nghi dần với sự lạnh giá của vùng núi Himalaya.
Khi cô đã thích nghi được với khí hậu khắc nghiệt, hành trình chinh phục kỷ lục Guinness của cô trên nóc nhà thế giới bắt đầu. Cả đoàn ngồi trên hai xe jeep di chuyển đến đèo Singge La. Họ phải mất hơn 7 giờ đầy gian nan trên con đường đèo dốc đầy đá lởm chởm mới đến được đích ở độ cao 4.946m trên đèo Singge La.
Tuy nhiên, chỉ vài phút sau, thời tiết đột ngột thay đổi, tuyết rơi mù mịt và gió lạnh cực độ khiến cả đoàn phải ngồi yên trên xe, không thể triển khai hoạt động và lo lắng thời tiết khắc nghiệt có thể làm hư hại cây đàn piano. May mắn là sau đó, tuyết đột nhiên ngừng rơi, nhưng gió vẫn thổi quần quật ngày càng lớn hơn và nhiệt độ xuống thấp dưới 0oC. Cả đoàn quyết định triển khai việc phá kỷ lục trong thời tiết xấu như thế và Evelina đã làm cả đoàn ngạc nhiên vì sự dũng cảm đương đầu với thử thách khắc nghiệt cũng như quyết tâm chinh phục kỷ lục.
Cô đã kiên cường chơi piano liên tục gần 2 giờ trong khi gió mạnh muốn hất bay cả cây đàn và cô, cùng với việc các đầu ngón tay của cô tê buốt vì giá lạnh, hơi thở khó khăn vì cô đang ở nơi quá cao. “Dù cây đàn bị rung lắc dữ dội trên đoạn đường xấu để vận chuyển đến đèo Singge La và bị thời tiết khắc nghiệt làm ảnh hưởng phần nào, nhưng chúng tôi ngạc nhiên vì cây đàn phát ra âm thanh khá tuyệt vời ở độ cao 4.946m, trong khi trước đó ở độ cao 3.500m của thị trấn Leh, nó đã phát ra âm thanh nghe không hay. Có lẽ đó là do ở độ cao 4.946m, không khí rất loãng và âm thanh phản xạ cực kỳ tốt trên đỉnh cao Himalaya. Khi tôi không thể chơi piano được nữa vì nhiệt độ quá thấp khiến tay chân tôi co quắp lại, chúng tôi đành kết thúc sự kiện phá kỷ lục”, Evelina nói.
Tuy nhiên thật đáng buồn, chỉ vài ngày sau đó, khi về lại London, cụ Desmond Gentle đã qua đời. Có lẽ cụ không chịu đựng nổi sự khắc nghiệt của thời tiết khi tháp tùng và cố vấn cho Evelina trong suốt chuyến đi chinh phục kỷ lục thế giới ở đèo Singge La.
“Điều này đã làm tăng thêm tính bi kịch cho ước nguyện lớn lao của tôi dành cho mẹ. Nguyện ước đã thành hiện thực khi tôi đã thực hiện thành công kỷ lục. Vong linh của cụ Desmond cũng được an ủi khi chúng tôi đã quyên góp được 7.500 bảng Anh trong suốt hành trình phá kỷ lục, để đóng góp cho Cystic Fibrosis Trust (Tổ chức từ thiện được thành lập từ năm 1964 tại Anh, chuyên tài trợ việc nghiên cứu, điều trị bệnh xơ nang cũng như hỗ trợ tài chính và chăm sóc những bệnh nhân xơ nang có hoàn cảnh bất hạnh) – Tổ chức mà cụ Desmond luôn gắn bó và đồng hành suốt cuộc đời cụ.
Cũng thông qua việc chinh phục kỷ lục này, tôi muốn truyền cảm hứng cho mọi người về tầm quan trọng của âm nhạc trong cuộc sống đa sắc màu cảm xúc của chúng ta”, Evelina tâm sự. Trong năm 2019 và 2020, cô dự định chinh phục thêm hai kỷ lục thế giới mới về trình tấu piano ở nơi khắc nghiệt nhất trái đất, sau đó sẽ xuất bản cuốn hồi ký “Extreme Music” (Âm nhạc cực đoan) kể về các hành trình phiêu lưu trình diễn piano của cô ở những nơi có khí hậu cực đoan và khắc nghiệt nhất thế giới, đồng thời bán sách hồi ký để quyên góp tiền cho các tổ chức từ thiện, trong đó có Cystic Fibrosis Trust.
