Gần đây, thông tin cho biết nhiều trường hợp bệnh nhân ung thư tự áp dụng phương pháp thực dưỡng để nhằm mục đính tiêu diệt tế bào ung thư, nhưng hậu quả là tử vong trước khi điều trị vì cơ thể quá suy kiệt và sức đề kháng quá yếu. Vậy chế độ ăn thực dưỡng là thế nào và có thật sự hữu ích với người bệnh ung thư hay không, bệnh nhân cần biết rõ nguyên tắc và cơ chế của phương pháp trước khi áp dụng cho bản thân.
Thực dưỡng là chế độ ăn như thế nào?
Thực dưỡng là chế độ ăn uống cố gắng cân bằng các yếu tố âm dương của thực phẩm. Nguyên tắc chính của chế độ ăn uống thực dưỡng là giảm các sản phẩm từ động vật, ăn thực phẩm được trồng tại địa phương đang trong mùa và tiêu thụ bữa ăn trong chừng mực.
Theo chế độ ăn thực dưỡng là phải ăn toàn phần nghĩa là thực phẩm chưa qua hoặc qua ít công đoạn chế biến nhất. Ví dụ như ngũ cốc nguyên cám, rau củ sạch nguyên vỏ, đậu hạt, đường đen, động vật (ăn cả con và cả xương)… Theo thực dưỡng, ăn toàn phần chính là tôn trọng trật tự của vũ trụ, vì mọi thực phẩm toàn phần đều có xu hướng quân bình âm dương thông qua việc hấp thu những năng lượng của vũ trụ để nhằm mục đích nuôi sống con người.
Khi tiêu thụ thực phẩm toàn phần, cơ thể con người dễ dàng tái lập lại quân bình âm dương, từ đó bệnh tật được đẩy lùi, sức khỏe được khang kiện. Thực tế khoa học đã chứng minh mối liên hệ giữa những thực phẩm tinh chế (bột mì trắng, gạo trắng, đường trắng…) với các bệnh như tiểu đường, ung thư, tim mạch… những thực phẩm tinh chế đều đánh mất đi rất nhiều chất dinh dưỡng như các vitamin, và muối khoáng dẫn đến việc quá thiếu hụt các chất cần thiết và thừa thãi những chất không cần thiết.
Ngày càng nhiều các khám phá về tác dụng tuyệt vời của ngũ cốc thô trong việc chữa trị các căn bệnh thời đại hiện nay mà khoa học cho là nan y. Ví dụ như bệnh tiểu đường, khi ăn gạo xát trắng sẽ khiến cho lượng đường huyết trong máu tăng cao một cách ồ ạt, làm các cơ quan trong cơ thể như tuyến tụy, gan, tuyến thượng thận phải làm việc mệt mỏi để điều tiết. Trái lại, khi ăn gạo lứt, lượng đường được bổ sung một cách chậm rãi và từ từ, khiến đường không bị bùng phát mạnh, đồng thời nhiều khoáng chất thiếu hụt được bổ sung từ vỏ cám.
Nên ăn các sản phẩm từ thiên nhiên. Thực phẩm thiên nhiên ở đây bao gồm các thực phẩm đúng mùa và trồng tại địa phương. Theo triết học Trung Hoa con người và thiên nhiên vốn gắn bó mật thiết với nhau, như hai mà một, như một mà hai. Con người ăn thực phẩm từ thiên nhiên để hấp thu khí lực từ thiên nhiên. Thực phẩm thiên nhiên sinh ra là để nuôi sống con người và là thực phẩm không hóa chất và không biến đổi về cấu trúc gien. Thực phẩm biến đổi gien, nhiễm hóa chất sẽ làm xáo trộn hoạt động của cơ thể, gây nên bệnh tật cho con người.
Ăn uống cân bằng âm dương
Ăn uống quân bình âm dương là nguyên tắc vô cùng quan trọng của thực dưỡng. Cơ thể con người bị bệnh là do mất quân bình quá lớn giữa 2 yếu tố âm và dương. Vì vậy, thực dưỡng khuyến khích tiêu thụ những thực phẩm gần quân bình.
Ngoài dưỡng sinh bằng chế độ ăn uống, cần làm thanh sạch tinh thần, hiểu rõ triết lý sống và sống hòa hợp với thiên nhiên, thể dục và thiền định cũng cần luôn phối hợp với ăn uống.
Chế độ ăn thực dưỡng có vai trò như thế nào đối với sức khỏe con người?
Thực dưỡng là phương pháp ăn uống cải thiện sức khỏe được ưa chuộng trong những năm gần đây. Trong đó, ngoài ăn uống, thực dưỡng còn là phương pháp dưỡng sinh tinh thần nhằm mang lại cuộc sống vui vẻ và khỏe mạnh hơn. Thực dưỡng là phương pháp dưỡng sinh chủ yếu bằng ăn uống. Vậy, ăn thực dưỡng là chế độ ăn uống khoa học nhưng phải tuân theo những nguyên tắc, điều kiện nhất định.
Tuy nhiên, một khiếm khuyết trong những cách áp dụng chế độ ăn thực dưỡng đã được chứng minh có sự liên quan đến sự thiếu hụt dinh dưỡng nghiêm trọng và thậm chí tử vong. Chế độ ăn kiêng thực dưỡng nghiêm ngặt trong đó không ăn sản phẩm từ động vật có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng trừ khi có những tình huống bắt buộc. Nguy hiểm có thể tồi tệ hơn đối với những người mắc bệnh ung thư, những người có thể phải đối mặt với việc sụt cân không mong muốn và thường có nhu cầu dinh dưỡng và calo tăng lên. Tự ý dựa vào thực dưỡng để điều trị bệnh xem nó như là phương pháp duy nhất và né tránh những khuyến cáo từ bác sĩ cho bệnh nhân ung thư có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.
Hiện tại, chưa có một bằng chứng lâm sàng nào cho thấy chế độ ăn thực dưỡng là hữu ích cho những người mắc bệnh ung thư hoặc một số các bệnh khác, mà còn có thể gây hại. Ngay cả Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ và Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Vương quốc Anh đều khuyên không nên áp dụng chế độ ăn kiêng này cho người bệnh nan y, trẻ em, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú vì chất dinh dưỡng rất cần thiết cho sự phát triển bình thường của thai nhi.
Thực dưỡng có hiệu quả gì trong điều trị ung thư?
Người mắc bệnh ung thư cần duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh và ăn đầy đủ thực phẩm bổ dưỡng. Đôi khi các tác dụng phụ của điều trị ung thư có thể khiến bệnh nhân ăn ít hơn và sụt cân. Một số người cho rằng một chế độ ăn uống đặc biệt như thực dưỡng có thể tự chữa hoặc kiểm soát ung thư. Tuy nhiên, không có thực phẩm đặc biệt, chế độ ăn kiêng hoặc bổ sung vitamin và khoáng chất nào được chứng minh để làm điều này. Chế độ thực dưỡng chưa được chứng minh, đặc biệt là những chế độ gợi ý cắt bỏ toàn bộ nhóm thực phẩm nhiều năng lượng, protein, chất béo, sắt, canxi, kẽm và vitamin lại có thể gây sự thiếu hụt dinh dưỡng ở người bệnh ung thư.
Thực hiện theo chế độ ăn kiêng này có thể gây ra giảm cân và mệt mỏi không mong muốn và làm giảm chức năng miễn dịch của người bệnh. Tốt nhất nên phối hợp thực dưỡng và một phần chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung rau, trái cây, đậu, các loại ngũ cốc, chất béo thực vật lành mạnh, protein nạc, sữa ít béo. Những thực phẩm này có đầy đủ các chất dinh dưỡng giúp bệnh nhân phục hồi sau điều trị và được nuôi dưỡng tốt hơn.
Do tác dụng phụ của thuốc điều trị ung thư, bệnh nhân có thể cần phải điều chỉnh lựa chọn những thực phẩm mà cảm giác ngon miệng hơn. Ví dụ, nếu bệnh nhân gặp khó khăn khi nhai hoặc nuốt, hãy ăn thức ăn mềm. Nếu bệnh nhân cảm thấy no nhanh hoặc gặp các vấn đề về tiêu hóa, có thể cần tránh các thực phẩm nhiều chất xơ hoặc cay. Theo nguyên tắc chung, thay đổi chế độ ăn uống quyết liệt trong quá trình điều trị ung thư thường không được khuyến khích.
Với chế độ ăn uống thô của thực dưỡng, điều này có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của người bệnh ung thư. Ăn thực phẩm thô có thể khiến cơ thể tiếp xúc với vi khuẩn có thể gây bệnh từ thực phẩm nếu bạn có hệ miễn dịch yếu. Chế độ ăn quá ít calo có thể gây bệnh nhân nguy cơ bị suy dinh dưỡng nặng hơn.
Vì vậy, muốn áp dụng chế độ ăn thực dưỡng trong điều trị ung thư cần tham khảo ý kiến với một chuyên gia dinh dưỡng hoặc người có kinh nghiệm trong việc chăm sóc ung thư. Người ta ước tính rằng 50% bệnh nhân có nguy cơ suy dinh dưỡng tại thời điểm chẩn đoán. Tình trạng dinh dưỡng kém và giảm cân có thể gây ra sự chậm trễ trong kế hoạch điều trị. Dinh dưỡng tốt trong quá trình điều trị ung thư có thể giúp bệnh nhân cảm thấy khá hơn, duy trì sức mạnh và tăng tốc độ phục hồi.
Dưới đây là một số khuyến nghị chung về dinh dưỡng cho những người đang điều trị ung thư:
- Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh.
- Nhận đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu, protein, carbohydrate, chất béo và nước.
- Hoạt động tích cực như đi bộ hằng ngày.
- Bổ sung vitamin hoặc khoáng chất mà cơ thể cần thiết.
- Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
