Một trang mạng showbiz mới đây đã tranh cãi liên quan đến kết quả tập luyện thất thường của siêu mẫu Minh Tú tại chương trình “Sao nhập ngũ” đang phát sóng. Trong đó có ý kiến cho rằng sau nhiễm Covid-19, Minh Tú bị hội chứng sương mù não nên sức khỏe không ổn định. Để có thêm thông tin về hội chứng này, chúng tôi ghi nhân ý kiến chuyên gia sức khỏe.
Minh Tú trầm cảm nhẹ vì di chứng Covid-19
Theo tìm hiểu của chúng tôi, siêu mẫu Minh Tú mắc Covid-19 hồi tháng 1.2022 còn chương trình “Sao nhập ngũ” quay trước đó khoảng một tháng nên không liên quan. Tuy nhiên, sự việc cô bị di chứng Covid-19 là có thật. “Mỗi người trong chúng ta có thể trạng và sức đề kháng khác nhau, di chứng sau nhiễm Covid-19 cũng khác nhau ở từng người. Tôi chỉ chia sẻ dựa vào những gì đã và đang diễn ra trên thể trạng và cuộc sống của tôi. Tôi là người đã nhiễm Covid-19 và đang điều trị các di chứng Covid-19”, Minh Tú kể.
Minh Tú cho biết thêm thời điểm bị Covid-19 cô đã tiêm hai mũi vaccine, không quá vật vã khi điều trị nhưng sau khi khỏi bệnh thì đối mặt với các triệu chứng hậu Covid-19. Cụ thể Minh Tú bị rụng tóc nhiều; thường mất ngủ và giật mình dậy lúc 3-4 giờ sáng (mặc dù rất buồn ngủ nhưng không ngủ được vì nhức đầu kinh khủng); cảm thấy cơ thể trì và yếu ớt, hơi thở nặng nề và khó khăn (không thể nói chuyện kiểu nhanh nữa vì hụt hơi, không đủ hơi để có thể tranh luận hay có cuộc hội thoại dài); hay quên, thị lực yếu, không tập trung, lạnh người, buồn nôn, khó thở, nóng tính, buồn chán, bên trong người như có “cục lửa”…
“Vấn đề quan trọng là tâm lý tôi không ổn định. Nó bắt nguồn từ việc khó ngủ, ngủ không đủ giấc, ăn không ngon, mặc dù hằng ngày tôi vẫn cố gắng vận động và tập hít thở như các chuyên gia hướng dẫn. Thời gian kéo dài làm cho tâm lý tôi không ổn định mà người ta vẫn thường gọi là trầm cảm nhẹ. Hiện tôi chưa ổn 100% nhưng nhờ sự chăm sóc và yêu thương của gia đình, bạn bè… đã giúp tôi vững vàng đối mặt và vượt qua”, Minh Tú bày tỏ trên trang cá nhân tháng 2.2022.
Biểu hiện của hội chứng sương mù não
TS-BS. Trịnh Thị Bích Huyền (Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai) cho biết sương mù não (brain fog) là thuật ngữ mô tả tình trạng tâm thần chậm chạp, như phủ lớp sương mù và ngơ ngác. Hội chứng sương mù não là một dạng rối loạn chức năng nhận thức, có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu: mệt mỏi, kém tập trung, thiếu minh mẫn… Từ đó, chất lượng cuộc sống của người bệnh bị ảnh hưởng.
Nếu để kéo dài mà không điều trị, người bệnh có thể gặp các nguy hiểm sức khỏe khác. Sương mù não không phải là một chẩn đoán bệnh mà là triệu chứng của các tình trạng sức khỏe khác.
Người gặp hội chứng này thường có những biểu hiện bất thường về trí nhớ (hay quên, có lúc cảm giác như bị lẫn); mất đi sự sáng suốt, rõ ràng trong các hoạt động tâm thần; mất tập trung chú ý; có cảm giác không biết điều gì xảy ra; rối loạn ý thức…
Hội chứng sương mù não có thể kéo dài vài tháng sau khi bệnh nhân nhiễm Covid-19 đã khỏi. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những rối loạn này:
Virus SARS-CoV-2 xâm nhập cơ thể thông qua các giọt bắn từ người nhiễm virus sang người lành bằng đường mũi, miệng, mắt… rồi đi vào các tế bào thông qua thụ thể của men angiotensin – coverting 2 (loại virus tấn công vào hệ thần kinh), do đó nó có thể tấn công vào não người bệnh. Nhiều bệnh nhân Covid-19 có biểu hiện hôn mê hoặc viêm não. Sau khi nhiễm Covid-19, nhiều tổn thương xảy ra ở các cơ quan trong khắp cơ thể, đặc biệt ở não bộ. Đáp ứng của cơ thể với tình trạng viêm ở não, giảm lượng máu nuôi dưỡng các tế bào thần kinh, tổn thương các tế bào thần kinh dẫn đến những vấn đề về nhận thức và những rối loạn tâm thần.
Cytokine – một loại chất sinh ra từ phản ứng viêm do quá trình nhiễm Covid-19 có nhiều trong dịch não tủy, và quá trình viêm trong não làm cho khả năng kết nối giữa các tế bào thần kinh kém, dẫn đến hội chứng sương mù não. Có nghiên cứu cho thấy có sự thay đổi về mặt cấu trúc vi thể ở hồi hải mã và những vùng khác của não dẫn đến rối loạn về nhận thức. “Bên cạnh đó, những yếu tố khác cũng dẫn đến hội chứng sương mù não: chất lượng giấc ngủ kém, cảm thấy cô đơn, trầm cảm, rối loạn lo âu, căng thẳng, ít vận động tập luyện, tác dụng phụ của thuốc điều trị… Nhiều yếu tố về bệnh lý cơ thể gặp phải sau Covid-19 như di chứng trên hệ thống hô hấp, mệt mỏi, đau mỏi cơ…; các yếu tố tâm lý như sự cô lập về xã hội, mất đi người thân, những vấn đề lo lắng về tài chính…”, BS. Huyền nói.
Điều trị cách nào?
BS. Huyền cho biết tùy mức độ bệnh mà hội chứng sương mù não có thể được điều trị bằng không dùng thuốc hoặc bằng thuốc.
Đối với không dùng thuốc, cách điều trị tốt nhất là người bệnh tạo thói quen tốt: đảm bảo đủ thời gian và chất lượng giấc ngủ để giúp cơ thể hồi phục sức khỏe; tập luyện thể dục đều đặn, thường xuyên; tránh sử dụng rượu và thuốc lá; nghỉ ngơi hợp lý, có những hoạt động tạo sự vui thú cho bản thân như đi chơi với bạn bè, gia đình…; chế độ ăn lành mạnh, nhiều rau, hoa quả, dầu ôliu, lạc, đậu, giúp cải thiện trí nhớ (lựa chọn thực phẩm giàu acid béo omega tốt cho tế bào thần kinh; những loại thực phẩm này có tác dụng làm tăng độ tập trung, tư duy rõ ràng hơn và tốt cho trí nhớ).
Đối với điều trị bằng thuốc, người bệnh có thể sử dụng một số loại vitamin (giúp giảm tình trạng sương mù não, tăng cường chức năng của não như vitamin nhóm B (folate, B6, thiamin, niacin, B12…), vitamin C, vitamin D, vitamin E, sắt, magne, kẽm…); thuốc ức chế miễn dịch (khi mắc Covid-19, phản ứng viêm trong cơ thể bị rối loạn, tăng số lượng các tế bào đơn nhân, kích thích sự di chuyển hoạt hóa các tế bào này, gia tăng các tế bào đuôi gai, tăng sự phản ứng với kháng nguyên… Dùng thuốc chống viêm loại steroid ức chế miễn dịch, giúp phản ứng viêm trở lại bình thường, cải thiện các triệu chứng của sương mù não sau nhiễm Covid-19.
Tuy nhiên, khi sử dụng các thuốc steroid cần phải có chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý dùng bởi thuốc có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm); thuốc tăng cường tuần hoàn não (các thuốc như ginko bigoba hay piracetam hiện chưa có nghiên cứu nào chứng tỏ hiệu quả đối với hội chứng sương mù não nhưng một trong những giả thuyết gây bệnh là do thiếu lượng máu cung cấp lên não nên cũng có thể sẽ giúp ích; những thuốc điều trị sa sút trí tuệ như donepezil hay galantamin không có chỉ định dùng cho hội chứng sương mù não nếu người bệnh không có biểu hiện của bệnh Alzheimer đi kèm…).
“Việc sử dụng thuốc điều trị ở bệnh nhân mắc hội chứng sương mù não cần phải có chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tùy ý dùng thuốc để tránh hậu quả đáng tiếc. Trong khi dùng thuốc, nếu có bất kỳ triệu chứng khác lạ nào, bệnh nhân nên trao đổi ngay với bác sĩ để có hướng xử lý kịp thời”, BS. Huyền lưu ý.
