Báo cáo “Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2012” dựa trên kết quả điều tra hơn 8.000 doanh nghiệp tư nhân và hơn 1.500 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) được công bố hôm 14-3 cho thấy hai tình hình đáng lưu ý: (1) nhiều sự xáo trộn đáng kể về thứ hạng trong đó nhiều tỉnh thành đầu tàu nhiều năm qua đã tụt hạng và (2) một bức tranh màu xám của nền kinh tế nói chung và môi trường kinh doanh ở các địa phương nói riêng.
Đồng bằng sông Cửu Long “vùng lên”
Lần đầu tiên, Đồng Tháp trở thành tỉnh đứng đầu về xếp hạng PCI, vị trí thứ hai cũng thuộc về một nhân tố mới là An Giang, trong khi Lào Cai – tỉnh dẫn đầu năm 2011 – về thứ ba.
Điều đáng nói là những gương mặt sáng giá trước đây như Đà Nẵng và Bình Dương lại tụt hạng đáng kể. Đà Nẵng, từng là số 1 trong ba năm 2008-2010, năm 2012 tụt xuống vị trí thứ 12, còn Bình Dương, cũng từng đứng đầu vào năm 2007, giờ đây đã tụt xuống thứ 19.
Đà Nẵng bị tụt xuống hạng 12
Năng lực cạnh tranh của các thành phố Hải Phòng và Hà Nội cũng rất đáng chú ý vì hai địa phương này cùng tụt hạng. Hà Nội tụt xuống thứ 51 so với thứ 36 đạt được trong năm 2011, trong khi Hải Phòng từ 45 xuống 50. Điểm sáng đáng kể của nhóm đầu tàu là TP. Hồ Chí Minh khi tăng được bảy bậc, từ 20 lên 13 trong bảng xếp hạng PCI 2012.
Nhìn tổng thể, bảng điểm của các tỉnh đều giảm, trung bình chỉ còn 56,2 điểm so với 59,1 điểm trong năm 2011. Đặc biệt, không có tỉnh nào vượt ngưỡng điểm rất tốt với 65 điểm, mức điểm mà một số tỉnh đã đạt được trong các năm trước.
Cùng với sự vượt trội của Đồng Tháp là sự “vùng lên” của Đồng bằng sông Cửu Long khi có đến năm tỉnh nằm trong top 10 tỉnh dẫn đầu là An Giang, Vĩnh Long, Kiên Giang, Bạc Liêu, Trà Vinh. Ngoài ra, còn phải kể đến tỉnh Hậu Giang hạng 11, Cần Thơ hạng 14 và Long An ở vị trí 16.
Những bứt phá tại các tỉnh này là rất đáng kể nếu so với năm 2011. Chẳng hạn, Vĩnh Long đã từ thứ hạng 54 nhảy lên vị trí thứ 5, trong khi Trà Vinh từ 42 lên 8, An Giang từ 19 lên 2, Bạc Liêu 39 lên 7, Hậu Giang 43 lên 11 và Kiên Giang 28 lên 6. Những bước nhảy vọt này đã phản ánh một thực tế là các tỉnh thành này đã rất nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh trong thời gian qua.
Chủ tịch tỉnh Đồng Tháp Lê Minh Hoan cho biết, để có được vị trí số 1, Đồng Tháp đã quan tâm nhiều hơn tới công tác cải cách thủ tục hành chính, tìm kiếm nguồn lực bên trong và bên ngoài tạo ra nhiều yếu tố thuận lợi cho doanh nghiệp tỉnh phát triển. Và ngay cả khi đã là số 1, tỉnh này vẫn “cam kết sẽ có những điều chỉnh tốt hơn nhằm tạo thuận lợi hơn nữa cho các nhà đầu tư tại địa phương”.
Sa Đéc – Đồng Tháp trở thành tỉnh dẫn đầu xếp hạng PCI 2012
Vẫn theo lời ông Lê Minh Hoan: “Chúng tôi làm đúng quy định của pháp luật, cũng vẫn là “một cửa”, cố gắng giải quyết hồ sơ nhanh nhất. Trong quá trình tiếp xúc với doanh nghiệp thì phải tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ họ hoàn tất thủ tục một cách nhanh nhất. Cái gì mà sở ngành có thể làm giúp doanh nghiệp thì phải làm chứ không bắt đi tới đi lui tìm kiếm, xin xỏ mất thời gian”.
Phát biểu của Phó chủ tịch tỉnh Long An, ông Phạm Văn Rạnh, cho thấy điều này: “Thời gian tới, chúng tôi quyết tâm thực hiện cơ chế một cửa, theo đó đối với đầu tư vào khu công nghiệp sẽ chỉ phải qua ban quản lý các khu công nghiệp, đầu tư ngoài khu công nghiệp sẽ chỉ phải qua Sở Kế hoạch và Đầu tư. Chúng tôi cũng sắp công bố quy hoạch chung của tỉnh để làm cơ sở thu hút đầu tư và hy vọng đây sẽ là điểm nhấn quan trọng để thu hút các nhà đầu tư mới”.
Đây là “cái mới” của một số tỉnh ĐBSCL nhưng là chuyện cũ của các tỉnh thành từng chiếm vị trí cao trong bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh nhiều năm. Hay như Ninh Thuận, địa phương nhảy từ hạng 46 lên 18 là kết quả của nhiều nỗ lực, trong đó có việc thành lập và vận hành văn phòng phát triển kinh tế (EDO) là đầu mối duy nhất của tỉnh trong vận động thu hút đầu tư. Các nhà đầu tư khi đến với Ninh Thuận chỉ cần tiếp xúc với một đầu mối là EDO để hoàn tất các thủ tục liên quan về thành lập doanh nghiệp, xin chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư đến khâu xây dựng, đất đai và các thủ tục liên quan khác để có thể triển khai dự án theo quy trình “một cửa liên thông”.
Thật ra, Bình Dương, Đà Nẵng, và ngay cả địa phương chưa bao giờ dẫn đầu PCI là TP. Hồ Chí Minh, từ lâu đã làm như vậy. Phải chăng nay hiệu ứng đã không còn nên mất ưu thế cạnh tranh.
