Sẽ có bao nhiêu điểm ngập được xóa trong năm 2012?
Theo báo cáo của Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước trong năm 2011, TP.HCM đã xóa được 39 trong tổng số 70 điểm ngập (giảm 67,7% so với 96 điểm trong năm 2009), riêng vùng trung tâm còn 14 trong tổng số 31 điểm (giảm 79,7% so với 69 điểm trong năm 2009). Khoảng 100 tuyến cống thoát nước với chiều dài 202km trong tổng số 172 tuyến dài 289km đã được đưa vào vận hành. Bên cạnh đó, 44 công trình cấp bách cũng được thực hiện, thêm 100 tuyến kênh rạch, cửa xả được nạo vét, khơi thông…
Triều cường gây ngập trên đường Bến Phú Định (quận 8) khiến việc đi lại và buôn bán của người dân gặp khó khăn
Hiện nay, trên địa bàn thành phố còn 31 điểm ngập với thời gian ngập trung bình là 59 phút. Theo dự kiến, đến cuối 2012 sẽ xóa tiếp mười điểm ngập nặng trên các tuyến đường An Dương Vương (quận 6, đoạn từ Tân Hòa Đông đến Bà Hom), Hậu Giang (quận 6, đoạn từ Tháp Mười đến Bình Tiên), Lãnh Binh Thăng (quận 11, đoạn từ Tuệ Tĩnh đến Lò Siêu), Phan Anh (quận Tân Phú, đoạn từ Tân Hòa Đông đến rạch Bàu Trâu), Ung Văn Khiêm (quận Bình Thạnh, đoạn từ Đài Liệt sĩ đến D2), Vũ Tùng (quận Bình Thạnh, đoạn từ Bùi Hữu Nghĩa đến Trường Tô Vĩnh Diện), quốc lộ 1A (quận 12, đoạn từ Nguyễn Văn Quá đến Lê Thị Riêng), Quang Trung (quận Gò Vấp, đoạn từ Phạm Văn Chiêu đến chân cầu Chợ Cầu), Gò Dưa (quận Thủ Đức, đoạn từ cầu vượt Bình Phước đến Tô Ngọc Vân) và đường Đỗ Xuân Hợp (quận 9, phía trước Trường Trung học Kỹ nghệ). Nguyên nhân gây ngập tại các điểm trên là do rạch bị lấn chiếm làm cho dòng chảy hẹp lại, hệ thống cống xuống cấp, tiết diện cống không đủ lớn để thoát nước, đường bị trũng sâu… Phương án chống ngập đã được thông qua gồm có các giải pháp cấp bách như sửa chữa các vị trí cống bị xuống cấp, nạo vét lòng cống… cùng giải pháp bổ sung là di dời các hộ dân lấn chiếm rạch, đẩy nhanh tiến độ các dự án đang thi công cầu, lắp đặt cống tại tuyến đường bị ngập.
Cần phối hợp nhiều giải pháp để chống ngập hiệu quả hơn
Theo TS Hồ Long Phi – Giám đốc Trung tâm Quản lý nước và Biến đổi khí hậu TP.HCM, chống ngập là biện pháp giảm thiểu thiệt hại chứ không thể ngăn chặn hoàn toàn được nạn ngập. Hiện toàn thành phố có trên 100 điểm ngập. Tổng thời gian ngập ở TP.HCM lên tới 30 ngày mỗi năm, độ ngập sâu từ 0,15 đến 0,3m, nơi nặng nhất tới 0,6m. Trong khi đó, số điểm ngập do mưa và triều cường có xu hướng gia tăng trong thời gian tới, mức độ ngập năm sau cao hơn năm trước khoảng 1cm. Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc ngập ở TP.HCM là do thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các dự án chống ngập. Hằng năm, TP.HCM bị sụt lún khoảng 2 – 3cm, thủy triều năm sau luôn cao hơn năm trước, dẫn đến hệ thống tiêu thoát nước bị tăng tải. Trong khi đó, hệ thống các công trình chống ngập của thành phố ngày càng lỗi thời và nhiều điểm đã bị quá tải, nhất là những lúc có mưa lớn kết hợp với triều cường hay khi xả lũ.
Tuy tình trạng ngập ở các quận nội thành TP.HCM đã giảm được đáng kể, nhưng tất cả các dự án hiện có đều thiên về giải pháp công trình với mức độ bảo vệ hữu hạn, dễ bị tổn thương khi đối phó với các biến cố vượt thiết kế. Ông Đỗ Tấn Long, Trưởng phòng quản lý thoát nước Trung tâm chống ngập cũng nhìn nhận: “Các dự án còn thiếu sự đồng bộ trong triển khai. Muốn kiểm soát tình trạng ngập lụt ở TP.HCM, cần phải đánh giá các rủi ro thông qua đầy đủ các kịch bản để xây dựng các phương án đối phó mang tính chiến lược, không thiên lệch về phía giải pháp công trình. Cần nghiêm túc rút bài học từ việc lũ lụt ởBangkok(Thái Lan) để có lộ trình chuẩn bị phù hợp với địa hình của TP.HCM”. Trong khi đó, hiện nay lại xảy ra nhiều yếu tố bất định khó lường trước, chẳng hạn nhiều cơn mưa có vũ lượng lớn, tình trạng lún, lũ thượng nguồn, nước biển dâng… Nhiều ý kiến của chuyên gia cho rằng để giải quyết bài toán ngập nước cho TP.HCM, cần phải xem xét kỹ các dự án hiện có để đồng bộ hóa các nhóm giải pháp cả về không gian và thời gian thì mới nâng cao được hiệu quả chống ngập lụt.
Ngân An
