Vào những ngày rằm (Âm lịch), khi trời tắt nắng thì thành phố du lịch Hội An lại lung linh tỏa sáng trong ánh đèn lồng; đó cũng là thời gian nhiều gia đình cư dân phố cổ ăn chay và là dịp để du khách bốn phương thưởng thức ẩm thực chay trong các nhà hàng, quán ăn hay giản dị hơn là tại các hàng ăn vỉa hè phố xá.
Ẩm thực chay ngày càng phổ biến hơn ở phố cổ có phần nhờ nhiều du khách phương Tây hiện nay là người ăn chay (vegeterian), thậm chí có người còn ăn chay trường (vegan). Với họ ăn chay đã trở thành một xu hướng sống tích cực của thời đại, không đơn thuần mang ý nghĩa tâm linh hay tôn giáo mà để có sức khỏe cả thể chất lẫn tinh thần, tránh được những nhiều bệnh tật trong một xã hội tiêu thụ quá mức như: ung thư, tim mạch, huyết áp, béo phì… và hệ trọng hơn là thể hiện thái độ bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ mái nhà chung Trái đất của chúng ta.
Món chay Hội An phong phú, đa dạng
Ẩm thực chay thịnh hành ở Hội An có nguyên nhân sâu xa từ cuộc sống tín ngưỡng lâu đời của người dân bản địa, kết hợp với yêu cầu của du khách nước ngoài hôm nay, tuy nhiên lý do quan trọng là bởi các món chay phong phú, đa dạng về cả cách nấu nướng lẫn nguyên vật liệu, ngon miệng mà lại trình bày đẹp mắt. Ngoài các “biến tấu chay” từ đặc sản ẩm thực Hội An như cao lầu, mì quảng…, còn có các món bún chay, phở chay, đặc biệt là lẩu chay được chế biến với các loại nấm đông cô, nấm kim chi, nấm rơm, nấm bào ngư, nấm tuyết… ngon ngọt, hấp dẫn mà bổ dưỡng. Cũng được thực khách bốn phương đến phố cổưa chuộng là chả giò chay, bánh xèo chay, nem chay…
Và để đáp ứng khẩu vị du khách phương Tây, có cả pizza chay, mì ống chay… Đến phố cổ bên sông Hoài vào những ngày rằm, Ba mươi hay mồng một ta, nhiều người sẽ không khỏi ngạc nhiên khi chứng kiến các quán chay đông nghẹt thực khách người Việt cũng như du khách nước ngoài.
Một thứ nguyên liệu rất cơ bản của khá nhiều món chay ở Hội An là đậu hũ (hay đậu khuôn theo cách nói của dân địa phương). Cung cấp đậu khuôn cho người tiêu dùng và các hàng quán ngoài các cơ sở sản xuất còn có nhiều ngôi chùa, ở đó tăng ni làm đậu khuôn vừa sạch vừa thơm ngon. Trong thực đơn các món cơm chay ở Hội An, luôn luôn có đậu hũ: kho, xào, chiên giòn… Nếu không đòi hỏi cầu kỳ, khách du lịch muốn ăn chay vào ngày rằm chỉ cần dừng chân ở bất kỳ quán hàng lề đường nào trên đường Thái Phiên gọi một đĩa cơm với đậu hũ kho, thêm một món canh rau hay salad rau củ các loại. Thậm chí, vào bữa trưa nếu thích ăn ngọt khách chỉ cần gọi một chén đậu hũ nóng với nước đường thắng gừng ngọt thơm, một cái bánh flan hay vài miếng đông sương mát lạnh là đủ dinh dưỡng cho buổi chiều thăm thú đó đây.
Hoặc đến hàng bánh mì Phượng nổi tiếng trên đường Phan Châu Trinh (mà cây bút lừng danh Anthony Bourdain từng ca tụng đó là hàng bánh mì “ngon nhất Việt Nam”) hay bất kỳ hàng bánh mì nào khác để mua một ổ bánh mì chay. Thay vì thịt nguội, giò chả… thì nhân bánh mì chay thường là một miếng phô-mai “đầu bò” (La Vache Qui Rit), salad và có thể thêm một quả trứng gà (không trống) ốp-la, nước tương, tương ớt… Bánh mì chay có nhân là đậu hũ hay tàu hũ ky (giả chả lụa) cũng ngon miệng không kém.
Những địa chỉ ẩm thực chay nổi tiếng
Trong số nhiều nhà hàng, quán ăn chuyên bán món chay ở Hội An, có những địa chỉ đã được ngợi ca trong một số website du lịch – ẩm thực ở nước ngoài. Chẳng hạn nhà hàng chay Hồng Ân ở hẻm 343 trên đường Cửa Đại, do một gia đình ăn chay trường mở tại nhà với những món chay giản dị nhưng đậm đà, ngon miệng và giá rẻ: một bữa ăn cho hai người với các món ăn đặc trưng Hội An như cao lầu, mì quảng… chỉ khoảng 90.000 đồng. Ngoài món ngon, nhà hàng còn phục vụ bia không cồn nhập khẩu từ Hà Lan. Andy Vett, du khách người Anh sống ở Manchester đã viết trên Facebook của ông những lời tán dương khi đến ăn chay ở Hồng Ân vào tháng 9-2013: “Nhà hàng này thật tuyệt hảo! Thức ăn 5 sao – món ngon nhất tôi từng ăn khi đến Việt Nam! Tôi không thể bình phẩm đầy đủ về nhà hàng này… Một giá trị lớn nhưng thức ăn ở đây mới là thứ mà anh nên đến thưởng thức! Và anh sẽ không thất vọng!”.
Một địa chỉ ẩm thực chay khác cũng rất nổi tiếng ở Hội An là quán chay Đạm trên đường Phan Châu Trinh. Đây cũng là một quán ăn gia đình với thực đơn phong phú, các món ăn luôn được dọn nóng sốt và được chế biến chủ yếu từ rau củ các loại như cà tím, măng tươi, đậu bắp… và không thể thiếu đậu khuôn. Cũng nằm trên đường Phan Châu Trinh còn có quán Nhật Đa phục vụ buffet chay mỗi ngày, đáp ứng được khẩu vị đa dạng của thực khách.
Nhiều khách nước ngoài rất ưa thích quán chay Karma Waters (Dòng nước Cam lồ) trên đường Nguyễn Duy Hiệu, nơi có điểm tâm chay với món bánh pancake chuối, còn bữa trưa và bữa tối thì không thiếu món Tây nào như pizza, hot dog, burger, spagetti… cho tới các món cơm Việt, cơm Ấn Độ…, đặc biệt là món đậu hũ chiên giòn trộn salad “tuyệt chiêu” và cà phê thì hảo hạng. Trang mạng du lịch Renegade Travels xếp Karma Waters ở trong số những nhà hàng chay ngon nhất châu Á.
Ngoài những địa chỉ nêu trên, du khách ăn chay ở phố cổ còn dễ dàng tìm thấy những không gian ẩm thực chay khác như U Cafe (đường Huyền Trân Công Chúa), quán chay Thiện Nghĩa (đường Cửa Đại), quán chay An Như (đường Hai Bà Trưng), quán chay Tâm Quang Minh (đường Lý Thái Tổ), quán chay Ngọc Nga và Như Mai (đường Lý Thường Kiệt)…
Có dịp đến Hội An vào ngày rằm, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm ẩm thực chay trong không khí phố cổ đêm rằm huyền ảo…!
Thu Thảo(DNSGCT)
