Báo hoa mai – động vật quý hiếm bị nuôi giữ trái phép trước khi Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Cát Tiên tiếp nhận
Đến Trung tâm Cứu hộ gấu, chúng tôi lại được nghe những câu chuyện đáng thương về số phận của những con gấu đang được chăm sóc ở đây. Cuộc đời chúng được hồi sinh từ khi chúng được chuyển đến trung tâm này, bởi trước đó chúng bị con người bóc lột đến cùng kiệt, bị lấy mật, cắt tay… Trong khu chuồng trại, những con gấu ngựa to lừng lững đi tới, đi lui nhìn khách tham quan đầy cảnh giác, vài con nằm yên. Anh Trần Văn Quảng – nhân viên chăm sóc gấu cho biết đó là những con mới được chuyển về, còn đang trong giai đoạn chăm sóc, điều trị bệnh. Trong số 35 con gấu mới tiếp nhận thì Trạm Kiểm lâm Gia Lai chuyển đến bảy con, Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai chuyển tám con và từ Trảng Bom cũng tám con, số còn lại được nhập vào lẻ tẻ, khi một con, lúc hai con. Vào khu bán hoang dã, nơi gấu được nuôi dưỡng, chăm sóc trước khi thả về rừng, chúng tôi thấy có con leo thoăn thoắt lên thân cây cao tới năm, bảy thước rồi ngồi trên chạc ba, có con nằm trên chuồng tạm. Nghe tiếng anh Quảng gọi, con Quậy bật dậy, chạy quanh vòng rào như biểu diễn. Anh Quảng kể rạch ròi lai lịch từng con gấu một, con nào cũng có hồ sơ bệnh án khá nặng. Chúng tôi còn thấy một con báo hoa mai đang độc chiếm một khu riêng, có vẻ khỏe mạnh và phục hồi được bản tính hoang dã sau thời gian dài được chăm sóc tận tình. “Việc thả thú về rừng không đơn giản, vì con nào khi về trung tâm cũng trong tình trạng suy kiệt thể chất và tinh thần. Sau khi trị bệnh xong, chúng tôi đưa chúng ra khu vực bán hoang dã và chọn ra những con thích hợp để ghép thành gia đình rồi mới thả hẳn vào khu hoang dã. Hiện nay, khó khăn lớn nhất của chúng tôi là tìm được nơi an toàn để thả sao cho chúng không bị bắt lại nữa. Việc này cần sự phối hợp với các cơ quan chức năng và địa phương” – ông Hiến chia sẻ.
Đối mặt với các thách thức
Khoảng 60% diện tích nước ta là rừng và đất rừng, có vai trò quan trọng đối với sinh kế của cộng đồng cư dân và nền kinh tế quốc gia. Nhưng hiện tại, rừng đang bị suy giảm, xuống cấp nghiêm trọng vì nhiều nguyên nhân (tốc độ phát triển kinh tế nhanh chóng, áp lực dân số tăng, ý thức về bảo vệ môi trường chưa được quan tâm đúng mức…). VQG Cát Tiên cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nếu không có kế hoạch phát triển lâu dài lẫn các biện pháp xử lý kịp thời thì sẽ khó tránh khỏi khả năng bị xâm hại, ảnh hưởng đến tài nguyên rừng và hệ sinh thái nơi đây. Đó là tình trạng còn nhiều hộ dân sống sâu trong VQG (khu Cát Lộc), đất rừng vẫn bị xâm lấn, rừng vẫn bị phá để biến thành đất làm nông nghiệp, do đó vùng cư trú của các loài động vật hoang dã cứ bị giảm đi, chưa kể việc chăn thả gia súc trong vườn còn gây mầm bệnh và tranh giành thức ăn của các loài thú móng guốc hoang dã. Tình trạng ô nhiễm nước do việc sử dụng phân bón, hóa chất cho sản xuất nông nghiệp cũng đáng báo động.
Thời gian gần đây, kế hoạch xây dựng các đập thủy điện và việc khai thác cát bừa bãi trên sông Đồng Nai càng làm tăng nguy cơ thay đổi chế độ thủy văn của hệ đất ngập nước của VQG Cát Tiên. Về mặt quản lý, sự phối hợp kiểm soát giữa vườn với một số ngành tại địa phương còn chưa đồng bộ. Mong sao những bất cập đó được xử lý sớm để VQG Cát Tiên mãi được gọi bằng cái tên đẹp: Viên ngọc xanh!
Thuận An
Ảnh Phước Long
