Mục tiêu duy trì TPP11 đã đạt được sau khi bộ trưởng các nước thành viên vượt qua những vướng mắc cuối cùng vào nửa đêm 10-11 và đồng ý với tên gọi mới là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Cuộc họp báo công bố số phận của TPP sáng 11-11, do Bộ trưởng Công thương Việt Nam Trần Tuấn Anh và Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Toshimitsu Motegi chủ trì, đã ra tuyên bố chung khẳng định các nước TPP đồng thuận được những vấn đề cốt lõi của hiệp định này theo hướng giữ nguyên nội dung của TPP. Tuy nhiên, thỏa thuận cho phép các nước thành viên tạm hoãn một số nghĩa vụ để bảo đảm cân bằng trong bối cảnh mới.
Về cấu trúc, Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Toshimitsu Motegi cho biết hiệp định mới sẽ tích hợp TPP, đình chỉ thực hiện 20 điều khoản trong hiệp định ban đầu, bổ sung các quy định về tính hiệu lực, quy trình rút lui, gia nhập, rà soát lại CPTPP trong tương lai. Thỏa thuận sẽ có hiệu lực 60 ngày sau khi được ít nhất sáu nước thông qua.
Các điều khoản bị đình chỉ thuộc nhiều lĩnh vực, từ Giải quyết tranh chấp đầu tư, Quyền sở hữu trí tuệ đến Điều kiện dự thầu. Bên cạnh đó, có bốn vấn đề sẽ được thống nhất trước thời điểm ký kết hiệp định, trên cơ sở đồng thuận giữa tất cả các bên, để việc tạm hoãn có hiệu lực.
Các bộ trưởng đã nhất trí CPTPP là một hiệp định toàn diện, có tiêu chuẩn cao trên cơ sở cân bằng lợi ích của các thành viên, có tính đến trình độ phát triển của các nước. Dựa trên tuyên bố này, các trưởng đoàn đàm phán sẽ tiếp tục xử lý một số vấn đề kỹ thuật hiện chưa được sự đồng thuận, cũng như rà soát pháp lý để chuẩn bị cho việc ký kết CPTPP.
Kết quả đạt được tại Đà Nẵng nhân Diễn đàn APEC 2017 diễn ra đã thể hiện nỗ lực rất lớn của 11 nước TPP vượt qua rất nhiều sự khác biệt nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm, nâng cao đời sống cho người dân, tạo thuận lợi cho phát triển thương mại và tăng cường hợp tác kinh tế giữa các nước trong khu vực.
Ông Motegi nhận định “Đây là thông điệp mạnh mẽ đến Mỹ và các nước châu Á – Thái Bình Dương và cũng là bước quan trọng để có TPP12 trong tương lai”.
Theo Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản, để sớm đưa hiệp định vào thực thi, các quốc gia đều cần phải tích cực đạt cùng lúc hai mục tiêu khó khăn là thời gian và chất lượng, đồng thời hy vọng “thiết kế được bộ quy tắc mới tại sân chơi quan trọng này”.
Về tên gọi CPTPP, ông Motegi cho biết về mặt bản chất, đây là hợp đồng cao hơn, tiến bộ hơn so với các hiệp định trước đây đã ký trên thế giới.
Theo Bộ trưởng Công thương Việt Nam Trần Tuấn Anh, CPTPP là một hiệp định có tiêu chuẩn cao, có sự cân bằng tổng thể và bảo đảm tính toàn vẹn của TPP, nhưng có tính đến trình độ phát triển của các nước thành viên.
Trước đó, sự tồn tại của TPP11 – tên gọi của hiệp định giữa 11 thành viên còn lại sau khi Mỹ rút lui – bị ngờ vực, khi một số quan chức cho biết Việt Nam đã bước ra khỏi một trong các vòng đàm phán, còn Thủ tướng Canada Justin Trudeau thậm chí không tham dự cuộc họp lãnh đạo cấp cao các nước TPP mới đây. Bộ trưởng Thương mại Canada François Philippe Champagne sau đó đã giải thích sự vắng mặt của ông Trudeau trong cuộc họp này là do “nhầm lẫn về lịch trình”.
- Đ.N
