Giáng sinh với người phương Tây là thời điểm đặc biệt nhất trong năm. Với một số bạn bè của tôi, đây là dịp để cả gia đình đóng hành lý về thăm nhà. Họ sẽ được đón chào ở xứ sở của mình với thời tiết quen thuộc mùa Giáng sinh (ở các nước phương Tây, Giáng sinh thường lạnh chứ không nóng như ở Sài Gòn), họ sẽ gặp lại những người bạn lâu năm, những người thân trong gia đình cùng những truyền thống quen thuộc. Mỗi một gia đình có kiểu đón Giáng sinh riêng. Truyền thống ưa thích của gia đình tôi là tất cả họ hàng cùng leo lên một thùng xe không mui đi quanh làng, ca vang những bài hát Giáng sinh và mang những lời chúc tốt đẹp đến cho láng giềng. Với nhiều người nước ngoài, về nhà trong dịp Giáng sinh cũng giống như người Việt Nam về quê dịp tết. Những hình ảnh, âm thanh, hương vị và cảm xúc gắn bó với nơi mà mình thực sự thuộc về sẽ đong đầy trái tim bạn vào dịp lễ đặc biệt này của năm.
Nhưng nếu không về thăm nhà được thì bạn sẽ làm gì ở Sài Gòn? Tôi sẽ cùng với những người thân của mình thưởng thức những món ăn quen thuộc như thăn bò nướng và mì Ý. Một thú vui khác là quan sát cách người Sài Gòn đón Giáng sinh để thấy thành phố này đang thay đổi. Cũng giống như các nước phương Tây, người dân TP. Hồ Chí Minh có hai kiểu đón Giáng sinh. Cách thứ nhất rất truyền thống xét theo khía cạnh tôn giáo. Cách thứ hai là vui chơi và mua sắm tưng bừng – đó là khi chủ nghĩa tiêu dùng lấn át hết thảy mọi ý nghĩa khác của Giáng sinh.
Vào dịp này, những người theo đạo Cơ đốc đứng chật chỗ trong nhà thờ, tràn ra cả lối đi và thậm chí ngồi cả trên xe máy ngoài đường để nghe giảng đạo qua loa phát thanh. Sau đó họ quây quần với gia đình và bạn bè để chúc mừng, trò chuyện và cùng thưởng thức một số món ăn. Với những ai không có niềm tin tôn giáo, thời điểm này trong năm có ý nghĩa khác. Đây là dịp lễ lớn để đi chơi với bạn bè, chưng diện và chụp ảnh trước các trung tâm thương mại. Sau gần bảy năm sống tại TP. Hồ Chí Minh, tôi thấy những cảnh trang trí ngày lễ ngày càng trở nên lộng lẫy và tinh xảo hơn. Mới chỉ vài năm trước đây, giới trẻ đội mũ ông già Noel, thuê thợ ảnh chuyên nghiệp chụp cho họ vài tấm hình. Còn bây giờ, tất cả mọi người ăn mặc thật hợp mốt, mang theo máy ảnh kỹ thuật số mới hoặc điện thoại thông minh chụp ảnh cho mình ngay trước các khung cửa của Chanel, Louis Vuitton hay Burberry. Việt Nam quả thật đang thay đổi rất nhanh.
Chủ nhật tuần rồi tôi quan sát thấy một hoạt động đón Giáng sinh có vẻ gần giống phương Tây nhưng là một xu hướng mới ở Việt Nam. Các bạn trẻ người Việt tổ chức một kiểu chợ trời, có tên gọi Sài Gòn Flea Market tại Boomerang Bistro, Crescent Mall, quận 7. Ở đây cả người nước ngoài lẫn người địa phương đến không chỉ để mua mà còn để bán những thứ đồ thủ công của mình cho bạn bè. Họ phải trả 750.000 đồng cho những bạn trẻ tổ chức hoạt động chợ trời này để có được một gian hàng. Nhóm bạn trẻ này quả thật rất có tố chất kinh doanh. Các bạn đã biết cách áp dụng những gì mình học được ở trường vào cuộc sống. Thật là thú vị khi được thấy sự kết hợp giữa sự nhạy bén và những ý tưởng mới.
Với những ai không phải người Việt Nam và đang ở Việt Nam trong kỳ nghỉ này, việc quan sát những gì đang diễn ra rất thú vị. Sự kết hợp giữa truyền thống và những ý tưởng mới, nghe thì có vẻ quen thuộc, nhưng được thể hiện trong một bối cảnh hoàn toàn khác. Khi không khí Giáng sinh rộn ràng khắp nơi, bên cạnh nỗi nhớ quê hương, tôi đã biết cách tạo ra cho mình những ý nghĩa mới về nơi chốn và truyền thống. Tôi nhớ lắm chiếc xe bò chở cỏ khô, những ngụm rượu mạnh của ông mình và những lần hát hò ầm ĩ cùng các anh chị em họ. Nhưng bây giờ, tôi đang ở một ngôi nhà mới, cùng thưởng thức món thăn bò nướng với mì Ý cùng gia đình mới và những người bạn mới ở Sài Gòn. Hãy chúc cho mùa Giáng sinh luôn ngập tràn niềm vui!
Lê Tâm dịch
