Đã hai mươi năm kể từ khi tái lập tỉnh, với những lợi thế, tiềm năng được khai thác, đến nay Ninh Bình đã đạt được những thành tựu đáng kể, nhất là về kinh tế. Từ một vùng thuần nông, tỉnh đã bắt đầu phát triển công nghiệp hóa, góp phần xóa đói giảm nghèo cho địa phương. Tuy nhiên, do chưa có quy hoạch hợp lý, các khu công nghiệp nằm xen với khu dân cư làm ảnh hưởng đến môi trường, không khí, nước, đất đều bị ô nhiễm. Việc khai thác tài nguyên khoáng sản, sử dụng không hợp lý dẫn đến lãng phí tài nguyên và còn phá vỡ cảnh quan tự nhiên. Các chất thải nông nghiệp, công nghiệp, sinh hoạt đô thị… chưa được xử lý đúng quy trình là bài toán cần sớm có lời giải cho môi trường của địa phương.
Quốc lộ 1A đoạn qua thành phố Ninh Bình thường xuyên kẹt xe, khói bụi, tiếng ồn vì tiến độ sửa chữa đường rất chậm
Thành phố bụi, bẩn
Tại khu vực thành phố Ninh Bình và vùng phụ cận, hoạt động của các nhà máy, cơ sở sản xuất, cầu cảng, kinh doanh vật liệu xây dựng, nung vôi, đóng gạch thủ công… cùng nhiều nhà máy đang trong quá trình xây dựng nên đất đá rơi vãi trên đường, khói bụi rất nhiều. Nước sông Vân và các hồở nội ô thành phố bị ô nhiễm và có chiều hướng gia tăng do lượng nước thải chưa được xử lý đổ ra. Mật độ giao thông trên các tuyến đường quốc lộ rất lớn, thường xuyên có tiếng ồn và lượng khí thải đậm đặc. Quốc lộ 1A đoạn từ Ninh Bình đi Thanh Hóa dài 60km được thi công, tôn tạo đã ba năm qua nhưng chỉ mới hoàn thành được một phần ba công trình nên thường xuyên kẹt xe, nhất là đoạn ngã ba Cầu Yên.
Tại làng nghề truyền thống chế tác đá mỹ nghệ Ninh Vân, nhà nhà làm đá dọc theo đường làng luôn mù mịt bụi mà không có bất cứ cách xử lý bụi, tiếng ồn nào
Với nguồn nguyên liệu dồi dào tại chỗ là núi đá vôi, Ninh Bình giữ kỷ lục là tỉnh có nhiều nhà máy xi măng nhất trong cả nước với chín nhà máy đang hoạt động (Vicem Tam Điệp 1, 2, The Vissai, Cầu Yên, Hệ Dưỡng, Duyên Hà, Pomihoa, Xuân Thành, X18). Chưa kể một số nhà máy nhỏ và đang xây dựng. Hệ lụy về môi trường cũng xuất phát chính từ đây. Có nhà máy đã xả khí thải không qua hệ thống lọc bụi tĩnh điện vào ban đêm, thời điểm các lò lọc bụi tĩnh điện không hoạt động khiến mùi khí thải nồng nặc. Sáng ra, trên trần nhà, bàn ghếở các gia đình xung quanh phủ đầy bụi than. Chỉ riêng tại xã Ninh Vân (huyện Hoa Lư) đã có hai nhà máy xi măng Hệ Dưỡng và Duyên Hà hoạt động.
Ninh Vân còn là nơi có làng nghề truyền thống chế tác đá mỹ nghệ nổi tiếng. Làng nghề đã tạo công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động, giúp đời sống người dân ngày càng khấm khá, biệt thự, nhà lầu mọc lên, xe hơi chạy đầy trên đường làng, nhưng người dân ở đây phải sống trong ô nhiễm cùng khói bụi, tiếng ồn triền miên. Dọc theo đường làng đã đổ bê tông bằng phẳng, nhà nhà bày hàng ra đường, thợ đục đẽo đá ngay bên đường. Xe tải cùng nhiều loại xe công nông tự chế thường xuyên ra vào chở hàng khiến không gian lúc nào cũng đặc quánh bụi, tiếng ồn vọng suốt ngày đêm.
