Thực tế còn là hơn hư cấu. Trong khi các thám tử trong truyện như Sherlock Holmes, Hercules Poirot và Sam Spade rất nổi tiếng trước công chúng; vẫn có một số ít các thám tử trên đời thực cũng tài ba và lừng danh không kém.
Leonard Read “Nhỏ”
Năm 1946, Leonard Read “Nhỏ” đã cố gắng gia nhập lực lượng cảnh sát tại quê nhà của ông ở thành phố Nottingham, nước Anh. Không may cho ông, thành phố yêu cầu chiều cao tối thiểu là 1,8m và Read Nhỏ đã bị từ chối. Một năm sau, ông chuyển đến London, nơi ít hạn chế hơn và trở thành sĩ quan của lực lượng Cảnh sát Thủ đô.
Vụ án lớn đầu tiên của Read xảy ra vào năm 1963 khi ông là thành viên của một đội Scotland Yard được gửi đến Buckinghamshire để giúp điều tra vụ Cướp Xe lửa Lớn. Mặc dù Bruce Reynold được coi là chủ mưu của vụ cướp, Read tin rằng đạo diễn thực sự là một người Ireland tên Mickey, hắn đã nghĩ ra kế hoạch tỉ mỉ của vụ cướp và bán kế hoạch cho các băng đảng có ý đồ.
Năm 1964, Read đã đối diện với thử thách lớn nhất khi ông được giao phụ trách một đội đặc nhiệm để trừ khử The Firm, một băng đảng ở khu vực East End thuộc London, do cặp anh em sinh đôi Kray khét tiếng đứng đầu. Năm năm sau đó, Ronnie Kray và Reggie Kray bị kết tội và lãnh án chung thân.
- Xem thêm: Sự phát minh ra tiền
Charlie Siringo, Thám tử cao bồi
Sinh năm 1855 tại hạt Matagorda (Texas), Charlie Siringo đã trải qua hai thập niên làm thám tử Pinkerton (tức Cơ quan Thám tử quốc gia Pinketon). Ông chuyên hoạt động bí mật và tham gia vào một số vụ án khét tiếng nhất của cơ quan.
Siringo đã có một sự nghiệp lâu dài và đa dạng, trong đó chứng kiến ông điều tra những tên đạo chích, những tên giết người, những âm mưu ám sát và các liên đoàn lao động từ Alaska cho đến Mexico.
Ông được nhớ đến rất nhiều vì vai trò của ông trong cuộc đình công lao động Coeur d’Alene năm 1892. Nó bùng phát dữ dội sau khi những người thợ mỏ phát hiện ra rằng Pinkerton đã xâm nhập vào liên minh của họ và thường xuyên gửi lại thông tin cho các chủ mỏ.
Siringo đã có những cảm xúc lẫn lộn về công việc này. Một mặt, ông thông cảm với các công nhân, nhưng đồng thời, ông nhận ra rằng sự lãnh đạo của các công đoàn lao động nằm trong tay của những người chủ trương vô chính phủ như George Pettibone. Kẻ sau này sẽ dính líu đến vụ ám sát Thống đốc bang Idaho Frank Steunenberg.
Charles Siringo bắt đầu theo đuổi băng đảng khét tiếng Wild Bunch của Butch Cassidy sau vụ cướp tàu hỏa Wilcox năm 1899. Ông đã trải qua bốn năm, đi qua 25.000 dặm và giúp tóm bắt một số thành viên khét tiếng nhất của băng đảng, chẳng hạn như Kid Curry. Cuối cùng ông đã dừng lại vụ án khi Cassidy và Sundance Kid trốn sang Nam Mỹ.
Siringo có thêm một khoảnh khắc đáng nhớ trong sự nghiệp khi ông cứu luật sư Clarence Darrow khỏi một đám đông hành hình. Về sau chính Darrow sẽ bảo vệ thành công cho giáo viên John T. Scopes trong “Phiên tòa Khỉ Scope” nổi tiếng (năm 1925, Scopes bị kiện vì dám dạy thuyết tiến hóa Darwin trong trường trung học ở Tennessee, Mỹ. Thời đó điều này bị xem là phạm pháp, vì đi ngược lại với niềm tin trong Kinh Thánh).
Dave Toschi
Người ta có thể nhận ra thám tử Dave Toschi ở San Francisco ngay lập tức khi ông bước vào một căn phòng nhờ những chiếc nơ xinh xắn mà ông thích mặc cùng với bộ đồ kẻ sọc ô vuông và những chiếc áo choàng. Ông đã trở thành nguồn cảm hứng cho các cảnh sát trong điện ảnh mang tính biểu tượng của thập niên 60 và thập niên 70, cũng như trong cuộc điều tra vụ án Sát thủ Zodiac khét tiếng.
Toschi gia nhập Sở cảnh sát San Francisco vào năm 1953 sau khi phục vụ trong Chiến tranh Triều Tiên. Ông tham gia cuộc săn lùng Zodiac vào năm 1969 sau vụ giết Paul Stine, nạn nhân duy nhất của kẻ giết người ở San Francisco. Vụ án đã làm cho ông bị kiệt sức và bị một vết loét. Toschi đến hiện trường vụ sát hại Stine trong nhiều năm sau đó, với hy vọng ông có thể phát hiện ra một manh mối bị bỏ quên, có thể dẫn đến danh tính của kẻ giết người hàng loạt khét tiếng.
Mặc dù không nổi tiếng như vụ sát nhân Zodiac, Toschi cũng đã điều tra và giúp giải quyết vụ những tên sát nhân Zebra. Đây là một loạt các vụ giết người có động cơ chủng tộc từ đầu những năm 70 bởi một nhóm có tên là “Những thiên thần tử thần”, bọn chúng đã tuyên bố, ít nhất có 15 nạn nhân.
Phong cách độc đáo của Toschi lọt vào mắt xanh của Hollywood. Diễn viên Clint Eastwood đã mô phỏng theo một phần của Toschi để tạo hình nhân vật thanh tra “Bẩn Thỉu” Harry Callahan của anh, trong khi diễn viên Steve McQueen bắt chước tài rút súng nhanh của ông để vận dụng cho nhân vật của mình trong phim Bullitt.
Kate Warne
Năm 1856, Kate Warne là một góa phụ 23 tuổi đang tìm kiếm việc làm. Một hôm, cô vào văn phòng Chicago của Cơ quan Thám tử Pinkerton và nói chuyện với chính Allan Pinkerton. Ông ngạc nhiên khi biết rằng cô đã không đến để xin một công việc văn thư, mà là đăng ký một chân thám tử.
Ban đầu, Pinkerton không cần một nữ thám tử, nhưng Warne lập luận rằng cô có thể lấy được thông tin theo cách mà nam giới không thể. Cô có thể kết bạn với vợ và bạn gái của nghi phạm hoặc thuyết phục chính người đàn ông tự hào về hành động của họ. Pinkerton bị ảnh hưởng và Kate Warne đã trở thành nữ thám tử đầu tiên của ông.
Vụ án lớn đầu tiên mà Warne điều tra diễn ra vào năm 1858. Một người nào đó đã tham ô tiền từ Công ty Adams Express và Pinkerton nghi ngờ người quản lý văn phòng Montgomery, ông Nathan Maroney. Kate đã bí mật kết bạn với vợ ông ta và lấy được bằng chứng dẫn đến việc ông ta bị kết án.
Nữ thám tử được khen ngợi vì vai trò của cô trong việc điều tra Âm mưu Baltimore, một âm mưu được cho là ám sát Tổng thống đắc cử lúc bấy giờ là ông Abraham Lincoln. Warne vận dụng tài năng bí mật của mình đóng giả một phụ nữ miền Nam với sự đồng cảm ly khai, thâm nhập vào các cuộc tụ họp xã hội và thu thập thông tin cho Pinkerton. Chúng ta không bao giờ biết liệu mối đe dọa này có thật hay không, nhưng ông Lincoln đã tổ chức lễ tuyên thệ nhậm chức thành công nhờ cơ quan Pinkerton.
Jerome Caminada
Không nghi ngờ gì, Sherlock Holmes là thám tử nổi tiếng nhất thế giới và từ lâu đã có những cuộc tranh luận về việc ai là người truyền cảm hứng cho nhân vật biểu tượng này của Sir Arthur Conan Doyle.
Tác giả thường chỉ tay vào bác sĩ phẫu thuật kiêm giảng viên người Scotland, ông Joseph Bell, cũng như người đồng hương của ông, Sir Henry Littlejohn. Doyle cũng ca ngợi một vài thám tử hư cấu xuất hiện trước Holmes như Auguste Dupin và Monsieur Lecoq. Nhưng cũng có những nhà điều tra ngoài đời thực giống với Sherlock Holmes đến mức họ được coi là nguồn cảm hứng.
Jerome Caminada là một trong số đó. Ông làm thám tử ở Manchester, và đã trở nên nổi tiếng trong cả nước vào giữa những năm 1880, ngay trước khi có sự xuất hiện lần đầu tiên của Holmes, nhân vật thám tử hư cấu của Doyle.
Ông đã cải trang trong các vụ án và sử dụng một mạng lưới những người cung cấp thông tin không chính thức tương tự như cách hành động của Holmes. Sau khi Caminada nghỉ hưu khỏi lực lượng cảnh sát vào năm 1899, ông trở thành một thám tử tư vấn và hoạt động trên khắp nước Anh.
Khoảnh khắc tuyệt vời nhất của Caminada trong vai trò một thám tử xảy ra vào năm 1889 trong một vụ án được mệnh danh là “Chiếc taxi Bí ẩn Manchester”. Doanh nhân John Fletcher đã gọi một chiếc taxi bên ngoài Nhà thờ Manchester và rời đi với một chàng trai trẻ không rõ danh tính. Một giờ sau khi tài xế dừng lại, người ta thấy Fletcher đã chết và người bạn đồng hành của ông ta đã biến mất.
Vận dụng các manh mối, suy luận và kiến thức về thế giới ngầm tội phạm, Caminada xác định kẻ giết người là Charlie Parton, 18 tuổi. Anh ta có quá khứ sử dụng chloral hydrate để điều khiển các cuộc chiến bất hợp pháp bằng cách đánh thuốc kích thích các võ sĩ.
Nhà thám tử tin rằng Parton cũng sử dụng nó để thỉnh thoảng chế phục và đánh cướp của người khác. Hydrat chloral kết hợp với nết ghiền rượu gin của Fletcher, tạo thành một hợp chất kịch độc gây ra cái chết của ông ta.
Chang Apana
Nói về các thám tử hư cấu, ít có ai gây tranh cãi hơn nhân vật thám tử Charlie Chan. Nhà thám tử người Mỹ gốc Hoa này đã xuất hiện trong sáu cuốn tiểu thuyết được viết bởi tác giả người Mỹ Earl Derr Biggers, cũng như hàng tá các bộ phim và phim truyền hình chuyển thể.
Một số người coi ông là kẻ phân biệt chủng tộc và công kích vì ông là một khuôn mẫu xuất sắc và thường được miêu tả bởi các diễn viên da trắng trong khuôn mặt màu vàng. Những người khác nhìn ông trong một cái nhìn tích cực hơn kể từ khi Charlie Chan trở thành một trong những nhân vật thám tử châu Á nổi tiếng đầu tiên ở Hollywood. Vấn đề muốn nói ở đây là nhân vật này đã được truyền cảm hứng bởi thám tử Chang Apana ngoài đời thực.
Tên khai sinh là Ah Ah Ping, Chang Apana quay trở lại Trung Quốc khi lên ba tuổi nhưng trở về Hawaii khi ông 10 tuổi. Ông gia nhập lực lượng cảnh sát vào năm 1898 và trở thành một thám tử vào năm 1916. Ông thường mang theo một khẩu súng ngắn, và đã học cách sử dụng nó khi làm một paniolo (cao bồi Hawaii) trước khi trở thành cảnh sát.
Chang chủ yếu làm việc ở khu phố người Hoa, xử lý nhiều vụ buôn lậu và đánh bạc. Nhờ am hiểu nhiều thứ tiếng, nên ông đã phát triển một mạng lưới những người cung cấp thông tin không thể tiếp cận với các cảnh sát khác.
Có rất nhiều câu chuyện ly kỳ về những cuộc phiêu lưu của ông. Ông đã từng bị ném ra khỏi cửa sổ tầng hai và đáp xuống mặt đất trên đôi chân. Ông có một vết sẹo trên mắt phải sau trận chiến với một người bệnh phong Nhật Bản trang bị lưỡi liềm. Ông đã từng bắt 40 con bạc trong cùng một lúc, chỉ bằng một chiếc roi trong tay.
