Tại hội nghị lần thứ 7 của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhằm lấy ý kiến về dự án Luật Đầu tư công (tổ chức tại Hà Nội ngày 12-3), Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đã phát biểu thẳng thắn, thừa nhận rằng tiêu cực trong các dự án đầu tư công là rất lớn. Chính vì vậy, theo ông, Dự thảo Luật đầu tư công phải làm rõ trách nhiệm của đơn vị tư vấn, cùng với chủ đầu tư bên quản lý để răn đe, truy cứu trách nhiệm và phòng ngừa sai phạm. Cách đây không lâu, đại biểu Quốc hội Trịnh Ngọc Thạch từng chỉ ra ví dụ làm một cây số đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, đoạn đi qua TP. Đà Nẵng mất khoảng 267 tỉ đồng, tương đương 12,7 triệu USD, trong khi Trung Quốc làm tốn chừng 5 triệu USD/km, còn Mỹ thì chỉ mất 4,5 triệu USD/km. Không chỉ thừa nhận thực tế đó, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh còn chỉ ra nguyên nhân là đang tồn tại nhiều tiêu cực trong các dự án xây dựng, có những công trình chủ đầu tư và công ty tư vấn bắt tay nhau, nâng đơn giá lên gấp hai, ba lần so với giá trị thực tế. Nhiều đơn vị tư vấn không còn giữ được quan điểm độc lập, mà bắt tay với chủ đầu tư, ban quản lý gây thất thoát vốn. Các cơ quan quản lý thấy rõ nhưng cuối cùng vẫn phải chạy theo chủ đầu tư để điều chỉnh giá khiến giá xây dựng các công trình của Việt Nam đắt nhất khu vực, đắt hàng đầu thế giới.
Một đoạn đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi
Trên thực tế, trong thời gian qua cả nước đã triển khai nhiều công trình xây dựng, giao thông nhưng hầu như công trình nào cũng “đội giá” lên hàng ngàn tỉ đồng mà chất lượng vẫn không đảm bảo. Nước ta đã có rất nhiều luật, nhưng Luật Đầu tư công có vai trò hết sức quan trọng thì lại chưa ra đời, vì thế khi xảy ra tiêu cực, làm thất thoát vốn Nhà nước thì không có chế tài phù hợp, không quy được trách nhiệm của ba đầu mối chính là chủ đầu tư, ban quản lý công trình và đơn vị tư vấn. Hậu quả là tệ nạn móc ngoặc, tham nhũng trong việc xây dựng những công trình lớn và cầu đường không thuyên giảm, thậm chí có phần gia tăng, làm mất niềm tin của nhân dân. Một tin vui là dự án Luật Đầu tư công sau nhiều lần được Bộ Kế hoạch và Đầu tư soạn thảo đã tương đối hoàn chỉnh, sẽ được trình tại kỳ họp thứ 6 của Quốc hội khóa 13 trong thời gian tới.
Nguyễn Thắng