Ở Việt Nam, có thực tế người dân am hiểu về luật pháp còn rất hạn chế, một trong những nguyên nhân luật pháp có khoảng cách khá xa với người dân là do hệ thống văn bản hướng dẫn luật quá phức tạp, đôi khi chồng chéo nhau. Nếu không có người hoặc một nguồn chuyên trợ giúp về luật thì người dân khó lòng hiểu rõ luật để thực thi đúng. Phần lớn người dân Việt Nam lại chưa coi trọng vấn đề tìm người bảo vệ và đại diện quyền lợi luật pháp cho mình.
Trong khi đó, những người trẻ khởi nghiệp, doanh nghiệp trẻ rất muốn hiểu về luật thì lại không có điều kiện. Từ đó mà có những người trẻ sau khi học luật liền nảy ra ý định thay đổi cách tiếp cận với luật pháp để người dân dễ hiểu hơn. Đó là dự án xây dựng công cụ trợ giúp pháp lý trực tuyến cho người dân Việt Nam do Trần Đức Hoàng, du học tại Mỹ từ năm 2006, tiến sĩ luật, bằng luật sư tại hai bang Massachusetts và New York và Nguyễn Thanh Thảo, du học Úc từ năm 2009, cử nhân luật, bằng luật sư Úc cùng có ý tưởng sáng lập.
Giải pháp hỗ trợ pháp lý trực tuyến đầu tiên tại Việt Nam
Đức Hoàng cho biết, lý do để anh thực hiện dự án chưa từng có ở Việt Nam là do ngày nay công nghệ thông tin phát triển, số người sử dụng internet rất nhiều là những lợi thế. Anh thấy rằng để khắc phục những nguyên nhân làm người dân khó tiếp cận với luật pháp như đã nêu, đồng thời phát triển quyền lợi luật pháp cũng như kiến thức luật pháp cho người dân cần phải có một nguồn nhân lực trẻ trung đứng ra làm các dịch vụ miễn phí, hữu ích để thu hút sự quan tâm của nhiều người.
Với sự trợ giúp về công nghệ của nhóm Zumpstart, dự án Ezlaw – hệ thống tạo hợp đồng trực tuyến cho phép người sử dụng ký tên ngay trên đó được triển khai vào cuối 12-2014. Hiện Ezlaw đang trong giai đoạn hoàn thiện để chính thức hoạt động, trực tiếp phục vụ hoặc trợ giúp những nhu cầu liên quan đến pháp luật cho mọi người dân. Cụ thể hơn, Ezlaw sẽ giúp người sử dụng tự tạo ra những hợp đồng và văn bản pháp lý thông qua các thao tác đơn giản, dễ hiểu và nhanh chóng trên các thiết bị có khả năng truy cập internet như máy tính, điện thoại…
Trong hai tháng thử nghiệm phiên bản dành riêng cho những người lao động tự do đầu năm 2015, Ezlaw đã nhận được rất nhiều phản hồi tích cực. Với các sáng lập viên, đó cũng là niềm vui và động lực để Ezlaw hoàn thiện hệ thống, mang nhiều tiện ích thiết thực về pháp luật đến cho mọi người dân.
Cách tiếp cận pháp luật dễ dàng
Trong quá trình xây dựng Ezlaw, do thấy nhu cầu tìm hiểu về luật pháp của người dân là có thật và rất lớn mà Đức Hoàng và Thanh Thảo đã có thêm sáng kiến tạo ra trang web để hướng dẫn, phổ cập kiến thức và tin tức về pháp luật. Đức Hoàng cho biết, tại Mỹ, hình thức phục vụ miễn phí này không hiếm, được áp dụng trực tuyến và trên ứng dụng điện thoại từ lâu. Người dân Mỹ cũng có ý thức dạy cho con cái họ về luật pháp qua tranh ảnh hay những mẩu văn ngắn.
Ezlawblog.com ra đời vào vào cuối tháng 4-2015, chỉ sau một tháng ra mắt đã có hơn 500 nghìn lượt truy cập. Có được thành công này do trang web có nội dung hướng dẫn, phổ cập kiến thức pháp luật và tin tức về pháp luật được trình bày đơn giản, dễ đọc, dễ hiểu, dễ tương tác qua các chuyên mục Hỏi đáp, Tin luật, Hiểu luật, Lời khuyên, Luật sư viết, Hợp đồng mẫu… Ezlawblog cũng kêu gọi mọi người là luật sư, nghiên cứu luật học, chính sách Nhà nước hay người dân có kiến thức về luật pháp cùng viết bài phổ cập tin tức pháp luật, phân tích, tranh luận… để nội dung đa dạng, gần gũi và thiết thực hơn.
Những bài viết trên trang web này được viết dưới dạng tranh ảnh, ngắn gọn, dễ hiểu nhưng rất đầy đủ về những điều liên quan đến pháp luật, xoay quanh đời sống hằng ngày. Từ những bài viết dài, khô khan, khó tiếp cận với người dân, Ezlawblog sẽ chuyển tải lại nội dung dưới dạng hình ảnh sinh động, nhiều màu sắc. Bằng hình thức mới mẻ, trẻ trung này, nhiều người, nhất là giới trẻ sẽ cảm thấy thú vị khi tiếp cận với pháp luật.
Cả những chuyện thời sự về kinh tế nhưảnh hưởng của TPP – Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, lịch sử hình thành, các cột mốc quan trọng của TPP cũng được đề cập. Đây là vấn đề nóng nên bằng cách viết trẻ trung, dễ hiểu, các bài viết về TPP đã gây sự chú ý, được mọi người chia sẻ trên cộng đồng mạng. Những kiến thức pháp luật cũng được cập nhật như các trường hợp bị giữ phương tiện giao thông, lịch nộp các loại báo cáo thuế, thế nào là cạnh tranh không lành mạnh tại Việt Nam, các điều khoản cần có của hợp đồng lao động…
Cả những vấn đề khá nhạy cảm là khái niệm quấy rối tình dục tại nơi làm việc là như thế nào cũng được giải thích rõ. Với doanh nghiệp, Ezlawblog có những bài viết chia sẻ về cách giúp bảo vệ thông tin mật, hướng dẫn tìm hiệu lực và thông tin của văn bản pháp luật một cách dễ dàng. Với những bạn trẻ khởi nghiệp thì có cách gọi vốn hiệu quả, nên bắt đầu với mô hình khởi nghiệp nào, những điều khoản cần có trong thỏa thuận giữa các thành viên trong nhóm khởi nghiệp…
Mọi người cũng có thể tìm thấy các loại mẫu Hợp đồng dịch vụ theo thỏa thuận, Hợp đồng lao động, Giấy biên nhận tiền, Giấy bán, cho, tặng xe… đến các loại mẫu đơn từ thông thường như Đơn đề nghị cấp chứng minh nhân dân, Phiếu xác minh hộ khẩu, Phiếu khai báo tạm trú dành cho người nước ngoài, Giấy ủy quyền, Đơn xin xác nhận tạm trú…
Kế hoạch tương lai
Với mục tiêu trở thành công ty tiên phong và uy tín nhất cung cấp dịch vụ pháp lý trực tuyến tại Việt Nam, các sáng lập viên hy vọng rằng Ezlaw sẽ thay đổi cách tiếp cận với luật của người dân tại Việt Nam.
Trong tương lai, Ezlaw sẽ hướng tới phát triển các dịch vụ pháp lý khác dựa trên nền tảng mô hình trực tuyến. Các dịch vụ này sẽ bao gồm các vấn đề liên quan đến các văn bản pháp lý được tạo riêng cho khác hàng (đăng ký công ty, công chứng hợp đồng…); gói thành viên với những ưu đãi và quyền lợi riêng cho các khách hàng đặc biệt (tư vấn pháp lý chuyên sâu, soạn hợp đồng đối với những tình huống đặc biệt…); dịch vụ liên kết khách hàng với các luật sư (có thể thuộc hoặc không thuộc Ezlaw) có chuyên ngành khác nhau; tạo văn bản pháp lý tiếng Anh cho khách hàng nước ngoài…
Mô hình Ezlaw và Ezlawblog được cộng đồng luật sư Việt Nam và nhiều nhóm bạn trẻủng hộ, giúp đỡ nhiệt tình. Họ còn muốn Ezlaw sẽ mở ra một bước đi mới cho giới luật sư trong nước tại thị trường nước nhà (thị trường hiện có đến 90% doanh thu thuộc về các công ty luật nước ngoài!). Và chúng tôi cũng có niềm tin vào các bạn, một thế hệ trí thức trẻ Việt Nam đầy nhiệt huyết với công việc và có tinh thần đóng góp cho xã hội.
