Báo doanh nhân - DoanhnhanPlus.vn
01/10/2025
  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
    • Thị trường
    • Bất động sản
    • Hành Trình Thành Công
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân lực
    • Sang ngày mới
    • DoanhNhan-Hub
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • Cà phê kinh tế
    • Chia sẻ
    • DN+trò chuyện
    • Nhân vật
    • Người dẫn đầu
  • Chốn Về
    • Giáo dục
    • Sống An Nhiên
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Năng Lượng Mới
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Sống Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Điểm Đến Tạo Giá Trị
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
    • Không gian sống
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Đọc & sống
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Sống chậm & Nghĩ sâu
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Sành điệu
    • Làm đẹp
    • Góc đàn ông
    • Thời gian
  • Chuyển Động
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Chạm Vô-lăng
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp số hoá
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
    • Thị trường
    • Bất động sản
    • Hành Trình Thành Công
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân lực
    • Sang ngày mới
    • DoanhNhan-Hub
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • Cà phê kinh tế
    • Chia sẻ
    • DN+trò chuyện
    • Nhân vật
    • Người dẫn đầu
  • Chốn Về
    • Giáo dục
    • Sống An Nhiên
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Năng Lượng Mới
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Sống Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Điểm Đến Tạo Giá Trị
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
    • Không gian sống
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Đọc & sống
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Sống chậm & Nghĩ sâu
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Sành điệu
    • Làm đẹp
    • Góc đàn ông
    • Thời gian
  • Chuyển Động
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Chạm Vô-lăng
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp số hoá
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
DoanhnhanPlus.vn
Trang chủ Văn hoá Nghệ thuật Hội họa

Chơi tranh tết

DoanhNhân+ Đăng bởi DoanhNhân+
08/01/2014
Trong Hội họa
Chơi tranh tết
Share on Facebook

Trong sách Các thú tiêu khiển Việt Nam, nhà nghiên cứu Toan Ánh dành hẳn một chương cho tranh tết. Cụ viết: “Chơi tranh tết là một tập quán của người xưa, tranh tết cũng cần cho ngày tết như pháo, như câu đối, như cây nêu…”. Ngày nay, pháo tết không còn tồn tại, câu đối và cây nêu cũng chỉ hiện diện như một biểu tượng của tết cổ truyền dân tộc nhưng tranh tết vẫn là một thú vui không thể thiếu với nhiều người mỗi dịp xuân về, tết đến.

Vẫn trong tác phẩm nêu trên, cụ Toan Ánh kể: “Tranh (tết) được bày bán ở hè phố, góc đường, cửa đình nhưng nhiều nhất là các chợ quê, và đặc biệt là trong phiên chợ cuối năm gọi là Chợ trẻ con”, vì rằng “chơi tranh tết là một cái thú của người lớn đã đành, nhưng thú hơn có lẽ là trẻ em”. Tại sao vậy?

Tranh tết dân gian

Bởi tranh tết ngày xưa ở miền Bắc nước ta chủ yếu là tranh khắc gỗ Đông Hồ, một dòng tranh dân gian Việt Nam có xuất xứ từ làng Đông Hồ (nay thuộc xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh). Tranh tết Đông Hồ theo cụ Toan Ánh là “một loại tranh bình dân đặc biệt Việt Nam, không kỳ lạ như tranh Tây phương, cũng không trau chuốt như tranh Tàu. Tranh tết trông thật giản dị, hồn nhiên, đượm đầy dân tộc tính và đề tài tranh tết thường là những cảnh những việc hằng ngày ăn nhập với đời sống con người: heo, gà, cá, ngựa, cảnh cấy cày, cảnh đánh ghen, hình những em bé…”.

Những hình ảnh bình dị, gần gũi với người dân quê trong tranh Đông Hồ từng được nhiều nhà thơ nổi tiếng đưa vào tác phẩm. Chẳng hạn thơ Tú Xương: “Đì đoẹt ngoài sân tràng pháo chuột/ Loẹt lòe trên vách bức tranh gà” (bài Xuân nhật ngẫu hứng)(1); còn đây là thơ Hoàng Cầm “Tranh Đông Hồ, gà lợn nét tươi trong/ Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp” (Bên kia sông Đuống). Những gà, lợn, chuột, ngựa… ấy thật ngộ nghĩnh về mặt hình ảnh, thật rực rỡ về màu sắc như cách cụ Toan Ánh diễn tả: “Tranh gà tranh lợn đỏ như xôi gấc, vàng như màu lúa chín, xanh như lá mạ, hay vàng như nghệ kho cá, xanh như cốm non, đỏ như ngô già, nâu như đất cày, toàn những màu sắc quen thuộc thân mến từ bao nhiều đời người rồi. Những màu sắc ấy in sâu vào tâm não nông dân, hết thế hệ này đến thế hệ khác, thành những màu sắc dân tộc rồi”. Và những hình ảnh, màu sắc ấy đã thu hút trước tiên các em bé theo mẹ đến các phiên chợ quê cuối năm, nơi mà nhà thơ Đoàn Văn Cừ đã mô tả trong bài thơ nổi tiếng Chợ tết:“Anh hàng tranh kĩu kịt quẩy đôi bồ/ Tìm đến chỗ đông người ngồi giở bán”.

Theo các nhà nghiên cứu, đến thời nhà Lý thì tranh – tượng dân gian mới xuất hiện, nhưng chỉ phát triển mạnh dưới thời nhà Lê. Riêng với dòng tranh dân gian Đông Hồ thì nhiều người cho rằng nó được ông Lương Như Hộc(2) du nhập từ Trung Quốc vào Việt Nam từ thế kỷ XV. Lương Như Hộc đỗ tiến sĩ năm 1442 dưới triều Lê Thái Tôn, được dân làng Đông Hồ tôn làm thành hoàng vì có công truyền dạy nghề làm tranh khắc màu cho làng(3). Cụ Toan Ánh nhận định: “Tranh tết đã khiến ngày tết thêm ý nghĩa, tranh tết đã nhắc tới hoặc một sinh hoạt của đời sống dân quê, hoặc một điều gì, lịch sử hay tôn giáo, hằng được dân quê lưu tâm tới”. 

Còn ở miền Nam ngày xưa, tranh chưng ngày tết thường là loại tranh kiếng (vẽ trên kính) với mảng “tranh cửa buồng” có tính chất trang trí (khác với mảng tranh thờ cúng), tái hiện cuộc sống, sinh hoạt của người dân; đặc biệt là những tranh Phước, Lộc, Thọ, tranh chim công (đại cát – hết sức tốt lành), nai (lộc)… rất được ưa chuộng vào dịp tết. Loại tranh tết rặt Nam bộ này ngày nay vẫn còn được nhiều cơ sở sản xuất và vẫn có nhiều người ở các vùng nông thôn miền Nam tìm mua treo vào những ngày đầu năm mới Âm lịch.

Tranh tết hôm nay

Với những người am hiểu mỹ thuật, một bức tranh tết vẽ con giáp năm đang hiện hành của các họa sĩ danh tiếng là một món quà xuân đầy ý nghĩa và có giá trị. Tranh 12 con giáp (con giống) của Nguyễn Tư Nghiêm là một ví dụ. Thuở bút lực còn dồi dào, cụ Nghiêm – Tết Giáp Ngọ này đã thọ gần trăm tuổi – năm nào cũng sáng tác một loạt tranh con giống tuyệt đẹp mà dân sưu tập đều mong có được một bức. Cùng với các kiệt tác như Người gác Văn Miếu (giải nhất Salon Unique, Pháp năm 1944), Cổng làng Mông Phụ, Đánh cờ dưới bóng tre, Con nghé, Điệu múa cổ, Gióng…, chính những tranh con giáp đã góp phần định vị Nguyễn Tư Nghiêm trong làng mỹ thuật hiện đại Việt Nam. Cùng thời với cụ Nghiêm, các danh họa Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng cũng hay vẽ con giống mỗi dịp xuân về.

Những ngày chờ xuân đến, nhiều họa sĩ Hà Nội hôm nay lại có thú vui vẽ tranh con giáp, nhiều khi chỉ để tặng bè bạn, người thân. Trong số này có các tên tuổi như Lê Trí Dũng, Đỗ Phấn, Phan Cẩm Thượng…, nhất là Phạm Viết Hồng Lam – người đã vẽ con giáp chỉ để tặng thân hữu dịp tết suốt hơn 30 năm qua, bắt đầu từ tết năm 1986-1987 đến nay. Tranh con giáp của Phạm Viết Hồng Lam được ông vẽ trên giấy dó, giấy điệp với bột màu rực rỡ, tươi thắm, là quà tết quý hiếm cho những người được ông tặng treo nhà, lấy may dịp đầu năm. Còn ở miền Nam, tranh con giáp cũng được nhiều họa sĩ thể hiện như bậc lão thành Bùi Quang Ngọc (người viết bài này mấy năm gần đây luôn được ông tặng) với những bức tranh màu nước thể hiện con giáp thật sinh động, tài hoa, họa sĩ Nguyễn Quân với những tranh con giáp đầy tính triết lý hay nữ họa sĩ Đặng Thị Dương với những con giáp tươi vui, tràn trề sức sống…

Không chỉ tranh con giáp mới hợp với ngày đầu xuân, phòng khách nhà bạn đón năm mới sẽ rạng rỡ hơn, sang trọng hơn nếu được trưng bày một bức tĩnh vật hoa trái hay một tranh phong cảnh quê nhà mà tác giả là một họa sĩ đích thực thay vì là một bức tranh chép, tranh in vô hồn.

(1) Có bản chép là: “Ðì đẹt ngoài sân tràng pháo chuột/ Om sòm trên vách bức tranh gà”
(2)Bách khoa toàn thư Việt Nam gọi là Lương Nhữ Hộc, trong khi theo Khâm định Việt sử thông giám cương mục và Đại Việt sử ký toàn thư phải là Lương Như Hộc
(3) Trong Lịch triều hiến chương loại chí, tác giả Phan Huy Chú cho biết nghề in mộc bản của nước ta có từ thời nhà Lý nhưng tranh in thời đó chưa có màu, như vậy có thể tới thời Lê, ông Lương Như Hộc mới truyền dạy nghề in mộc bản màu cho dân làng Đông Hồ
Từ khoá: thú tiêu khiểnToan Ánhtranh tếtViệt Nam
Bài trước đó

Thế giới với thách thức “khủng hoảng hưu trí”

Bài kế tiếp

Khó như mua… xế xịn

Bạn có thể quan tâm

Giải mã tiếng sủa 380 năm tuổi: Bí ẩn con chó trong The Night Watch Của Rembrandt
Hội họa

Giải mã tiếng sủa 380 năm tuổi: Bí ẩn con chó trong The Night Watch Của Rembrandt

Đăng bởi Nguyễn Văn
30/09/2025
Quỹ sáng tạo Lê Bá Đảng
Hội họa

Quỹ Lê Bá Đảng: Tri ân và tiếp lửa sáng tạo

Đăng bởi Trâm Anh
27/09/2025
Quang deLam và giấc mơ nối liền Đông – Tây
Hội họa

Quang deLam và giấc mơ nối liền Đông – Tây

Đăng bởi Hương Linh
25/09/2025
Andres Valencia & Mourlot: Khi tuổi thơ gõ cửa thế giới nghệ thuật
Hội họa

Andres Valencia & Mourlot: Khi tuổi thơ gõ cửa thế giới nghệ thuật

Đăng bởi Thiên Di
14/09/2025
Những vì sao trong đêm – lời hồi đáp của một trái tim nhạy cảm
Hội họa

Những vì sao trong đêm – lời hồi đáp của một trái tim nhạy cảm

Đăng bởi Naomi Dang
12/09/2025
Nguyễn Đức Tín và cuộc đối thoại giữa niềm tin – tâm thức – thanh tịnh
Hội họa

Nguyễn Đức Tín và cuộc đối thoại giữa niềm tin – tâm thức – thanh tịnh

Đăng bởi Thiên Di
08/09/2025
Tiến sĩ Trịnh Thắng trở lại với triển lãm 'Hơi thở bồ đề', giới thiệu 40 bức tranh khổ lớn
Hội họa

Tiến sĩ Trịnh Thắng trở lại với triển lãm ‘Hơi thở bồ đề’, giới thiệu 40 bức tranh khổ lớn

Đăng bởi Mai Nguyễn
25/08/2025
Triển lãm tranh "Đường | The Way" Nguyễn Tất Long
Hội họa

“Đường | The Way” – Hành trình mười năm thong dong với những nhịp màu

Đăng bởi Trâm Anh
09/08/2025
“Xuân thì mấy độ” – Một lần ghé qua thanh xuân của ai đó… cũng là của mình
Hội họa

“Xuân thì mấy độ” – Một lần ghé qua thanh xuân của ai đó… cũng là của mình

Đăng bởi Giản Thanh Sơn
03/08/2025
Xem thêm
Bài kế tiếp
Chuyện nhà tôi: Khó như mua… xế xịn

Khó như mua… xế xịn

MỚICẬP NHẬT

Từ hạt cơm trắng đến hương sen thanh khiết, món ăn không chỉ nuôi dưỡng vị giác mà còn gợi lại ký ức văn hóa ngàn đời của người Việt.
Hương vị quê nhà

Khi ẩm thực Việt Nam lần đầu bước vào hành trình xét tặng danh hiệu

Đăng bởi Minh Nguyệt
30/09/2025

Ẩm thực từ lâu đã được xem như một trong những “ngôn ngữ văn hóa” giàu sức biểu đạt nhất....

Xem thêmDetails
Không chỉ TikTok, Facebook: Hành trình đa kênh mới của Influencer Marketing Việt Nam

Không chỉ TikTok, Facebook: Hành trình đa kênh mới của Influencer Marketing Việt Nam

30/09/2025
bánh pía Triệu Minh Hiệp

Bánh pía: Hương vị ký ức làng nghề đến món quà di sản

30/09/2025
Chiến thắng của Đức Phúc, giọt nước mắt Nguyễn Duy và sức sống Việt ở trời Âu

Chiến thắng của Đức Phúc, giọt nước mắt Nguyễn Duy và sức sống Việt ở trời Âu

30/09/2025
Giải mã tiếng sủa 380 năm tuổi: Bí ẩn con chó trong The Night Watch Của Rembrandt

Giải mã tiếng sủa 380 năm tuổi: Bí ẩn con chó trong The Night Watch Của Rembrandt

30/09/2025

NỔI BẬT

  • Giữ hồn cho giáo dục trong thời đại AI – tiếng nói của GS John Vu – Nguyên Phong

    Giữ hồn cho giáo dục trong thời đại AI – tiếng nói của GS John Vu – Nguyên Phong

    162 chia sẻ
    Chia sẻ 65 Tweet 41
  • Bánh pía: Hương vị ký ức làng nghề đến món quà di sản

    154 chia sẻ
    Chia sẻ 62 Tweet 39
  • TPHCM thống trị Giải Vô địch Roller Sports các đội mạnh quốc gia với 25 Huy chương vàng

    168 chia sẻ
    Chia sẻ 67 Tweet 42
  • AstraZeneca Việt Nam khởi tạo bệ phóng cho thế hệ trẻ ngành y dược qua iDEA 2025

    154 chia sẻ
    Chia sẻ 62 Tweet 39
  • Vụ học sinh túm tóc cô giáo, GS John Vu – Nguyên Phong: “Như một hồi chuông cảnh tỉnh”

    157 chia sẻ
    Chia sẻ 63 Tweet 39
Facebook Instagram Threads LinkedIn Twitter
DoanhnhanPlus.vn

Mái nhà chung để những người bận rộn
cùng chia sẻ kinh nghiệm sống
và chuyện làm ăn.
Cầu nối cho những ý tưởng
khởi nghiệp sáng tạo.
Không gian chia sẻ, giao lưu văn hoá,
giải trí, mua sắm của doanh nhân.

DMCA.com Protection Status

VỀ CHÚNG TÔI

  • Giới thiệu
  • Liên hệ quảng cáo
  • Quy chế hoạt động
  • Nội quy

Giấy phép số 577/GP-BTTT do Bộ TTTT
cấp ngày 22/11/2017.

Chịu trách nhiệm nội dung:
Lý Mỹ
Công ty Truyền thông Nguyễn Văn Vinh
10/29 Trần Nhật Duật, Q 1, TPHCM
(84) 2838469899

ĐẶT BÁO DÀI HẠN

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.

Chào mừng trở lại!

Đăng nhập vào tài khoản của bạn

Bạn quên mật khẩu?

Retrieve your password

Vui lòng nhập email hay tên đăng nhập để reset mật khẩu

Đăng nhập
Thanks for Sharing

Many thanks and highly appreciate your prompt action and the article.

  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
    • Thị trường
    • Bất động sản
    • Hành Trình Thành Công
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân lực
    • Sang ngày mới
    • DoanhNhan-Hub
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • Cà phê kinh tế
    • Chia sẻ
    • DN+trò chuyện
    • Nhân vật
    • Người dẫn đầu
  • Chốn Về
    • Giáo dục
    • Sống An Nhiên
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Năng Lượng Mới
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Sống Thể thao
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Điểm Đến Tạo Giá Trị
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
    • Không gian sống
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Đọc & sống
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Sống chậm & Nghĩ sâu
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Sành điệu
    • Làm đẹp
    • Góc đàn ông
    • Thời gian
  • Chuyển Động
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Chạm Vô-lăng
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp số hoá
    • Thiết bị gia đình

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.