Vỉa hè vốn là chỗ dành cho người đi bộ. Tuy nhiên, trên thực tế ở Việt Nam người dân tận dụng vỉa hè cho nhiều việc khác mà không quan tâm chút nào đến nhu cầu sử dụng của người đi bộ.
Ở TP.HCM, tôi từng thấy những chiếc xe máy thiếu kiên nhẫn leo ầm ầm lên vỉa hè để được đi nhanh hơn trong lúc những chiếc xe khác dừng lại chờ đèn giao thông chuyển sang màu xanh. Điều này vi phạm luật giao thông và gây nguy hiểm cho người đi bộ.
Một số người khác lại biến vỉa hè thành nơi bán hàng. Khi bày bán trên vỉa hè, họ không cần phải đóng thuế, nhờ thế mà tiền lời được nhiều hơn. Thế nhưng với những người đi bộ như tôi, điều này vô cùng bất tiện. Thỉnh thoảng, tôi buộc phải tránh các hàng trái cây, rau quả hoặc những thứ đồ khác được bày bán ở vỉa hè bằng cách đi xuống lòng đường. Sự nguy hiểm cho tôi nhưng lại chẳng khiến người bán hàng bận tâm. Họ chỉ quan tâm đến lợi nhuận mà thôi.
Không chỉ các sạp hàng bày bán ở vỉa hè mà các nhà hàng và quán cà phê tận dụng vỉa hè để bày thêm bàn ghế cũng gây cản trở cho người đi bộ. Tôi khá lưỡng lự mỗi khi phải đi lách qua những dãy bàn ghế của các hàng quán vỉa hè. Những khi ấy, tôi chỉ sợ mình làm đổ đồ ăn thức uống của ai đó hay lỡ dẫm chân hoặc ngã vào chỗ họ. Kết quả là tôi lại chọn đi xuống lòng đường và tự đưa mình vào chỗ nguy hiểm trước những chiếc xe máy chạy ầm ầm lúc nào cũng có thể húc vào tôi.
Tôi nghĩ những người bán hàng không chịu hiểu rằng, vỉa hè là tài sản công cộng được xây dựng từ tiền đóng thuế của tất cả người dân dành cho mục đích đi bộ và làm đẹp thành phố chứ đâu phải để làm chỗ bán hàng cho riêng ai. Tôi không biết giữa lợi nhuận cá nhân của người bán hàng với quyền của người đi bộ thì điều nào quan trọng hơn?
Bên cạnh đó, vỉa hè còn bị biến thành nơi đậu xe. Một số nơi dành một nửa vỉa hè cho người đi bộ, một nửa để đậu xe, nhưng có lúc ngay cả điều này cũng không được tôn trọng. Chỗ đậu xe dần dần lấn hết cả phần dành cho người đi bộ. Ở cửa hàng bánh gần chỗ tôi ở, các loại xe đậu san sát trước cửa hàng dài đến cả chục mét. Điều này có nghĩa là người đi bộ buộc phải đi xuống lòng đường khoảng 10 mét. Khi có xe ôtô hoặc xe tải dừng trước cửa hàng, người đi bộ thậm chí còn phải đi ra gần giữa lòng đường.
Đúng ra khi có ý định kinh doanh, các chủ cửa hàng nên tính đến việc sắp xếp chỗ để xe sao cho không ảnh hưởng đến vỉa hè dành cho người đi bộ. Nếu thấy không đủ không gian, họ có thể chọn địa điểm kinh doanh khác phù hợp hơn chứ không nên gây khó khăn hoặc nguy hiểm cho cuộc sống hằng ngày của những người đi bộ. Hãy để vỉa hè được sử dụng đúng mục đích. Khi ấy thành phố mới có thể thành nơi an toàn và đẹp đẽ hơn.
Bài Renate Haeusler
Lê Tâm dịch
