Hai bức tranh chân dung quý hiếm, tác phẩm của họa sĩ Hà Lan vĩ đại Rembrandt van Rijn, sau thời gian trưng bày trong Bảo tàng Louvre ở Paris sẽ sớm được đưa ra đấu giá và đó là một tin buồn cho những người yêu nghệ thuật: họ sẽ chẳng còn cơ hội để xem hai kiệt tác nói trên.
Đó là hai bức vẽ chân dung Maerten Soolmans và Oopjen Coppit, đôi tình nhân nổi tiếng trong giới quý tộc ở Amsterdam nửa đầu thế kỷ XVII. Khi đó, chàng trai 21 tuổi Maerten Soolmans đã cầu hôn nàng Oopjen Coppit, 23 tuổi. Rembrandt đã vẽ chân dung của đôi tình nhân không lâu trước ngày họ thành hôn vào năm 1634. Họa sĩ được trả công 500 đồng vàng gulden, một khoản tiền hậu hĩ lúc bấy giờ. Năm 1877, bá tước Gustave de Rothschild (1829-1911), một chủ nhà băng người Pháp, thuộc dòng dõi quý tộc lâu đời Rothschild ở châu Âu, đã mua hai bức chân dung nói trên. Hầu như hai bức tranh hiếm khi được trưng bày cho công chúng thưởng lãm, ngoại trừ vào năm 1956, gia đình vị bá tước đã cho hai bảo tàng Rijksmuseum ở Amsterdam và Boijmans Van Beuningen ở Rotterdam mượn triển lãm trong một thời gian ngắn. Gần đây, hai tác phẩm đã được chủ nhân hiện nay của chúng là ông Éric de Rothschild(*) cho Bảo tàng Louvre mượn để triển lãm.
Theo báo La Tribune de l’Art xuất bản ở Paris thì ông Éric de Rothschild đã có được giấy phép của Bộ Văn hóa Pháp để đưa hai bức chân dung rời khỏi Louvre và rời khỏi nước Pháp để sẽ đến với một sàn đấu giá. Và cũng theo nguồn tin của La Tribune de l’Art, bộ đôi tác phẩm này sẽ được rao bán với giá 150 triệu euro. Dù hai bức tranh thuộc sở hữu tư nhân, song La Tribune de l’Art đã chỉ trích Bộ Văn hóa Pháp và Bảo tàng Louvre vì đã không tuyên bố đó là bảo vật quốc gia, một động thái sẽ khiến việc bán tranh phải bị hủy bỏ cũng như ngăn chặn tác phẩm rời khỏi nước Pháp ít nhất là trong vòng 30 tháng rồi tìm cách quyên góp tài chính để giữ lại chúng cho Bảo tàng Louvre. Điều trớ trêu là ông Éric de Rothschild hiện là một thành viên tích cực của Hội Những người bạn của Bảo tàng Louvre (Société des Amis du Louvre) và gia đình Rothschild vốn là những nhà tài trợ nhiệt thành của các bảo tàng mỹ thuật tại Pháp.
Trong khi đó, các giới chức của Bảo tàng Louvre và Bộ Văn hóa Pháp đã mau chóng trả lời các chỉ trích của báo La Tribune de l’Art, theo đó họ cho rằng thời hạn 30 tháng theo luật pháp không đủ để có thể “chạy” nổi một khoản tiền 150 triệu euro trong tình hình tài chính khó khăn hiện nay. Về phía gia đình Rothschild, họ thừa nhận đã có được giấy phép để đưa hai bức chân dung rời khỏi nước Pháp, song trước cơn bão dư luận họ đã không tiết lộ điều gì về số phận của các tác phẩm. Tuy nhiên, các chuyên gia về thị trường tranh đều khẳng định hai bức chân dung nếu được đem đấu giá sẽ mang về cho chủ nhân của chúng một khoản tiền kếch xù. Gregor Weber, chuyên gia về Rembrandt của Bảo tàng Rijksmuseum khẳng định với tờ El País (Tây Ban Nha): “Nếu hai bức tranh đến với thị trường, chúng sẽ có sức hấp dẫn rất lớn vì Rembrandt rất ít vẽ những bức chân dung với toàn thân của nhân vật (như các chân dung của đôi lứa Maerten Soolmans và Oopjen Coppit)”.
Coi như số phận của hai bức chân dung đã được thị trường định đoạt trong khi tổng biên tập Didier Rykner của trang mạng về mỹ thuật latribunedelart.com giận dữ: “Chẳng phải nhà nước Pháp và Bảo tàng Louvre không thể mua hai bức tranh, họ thậm chí chẳng có chút nỗ lực nào để giữ lại chúng!”.
(*) Bá tước Gustave de Rothschild có sáu người con, con trai út là Robert de Rothschild (1880-1946) được cho là tình nhân của nhà văn Marguerite Durand, tác giả tiểu thuyết nổi tiếng Người tình (L’ Amant) đã được đạo diễn Jean-Jacques Annaud chuyển thể điện ảnh và thực hiện phim tại Việt Nam. Ông Éric de Rothschild là cháu nội của Robert de Rothschild
- Y Chiêu
