Sau khi xong công việc đồng áng, người nông dân miền Tây Nam bộ có thú vui xách chĩa đi đâm lươn kiếm bữa ăn chiều. Cũng có thể thả câu kiều, đặt lọp, đặt trúm… để bắt những con lươn vàng ươm cỡ ngón chân cái (có con cỡ cườm tay người lớn, dài tới 70 – 80cm) để chế biến nhiều món ăn dân dã mà ngon tuyệt.
Ngoài cách xào sả ớt và canh chua lươn vốn phổ biến, có mấy cách chế biến lươn khác như sau:
Lươn nấu canh chua trái giác
Giác là loại dây rừng mọc hoang, thường quấn quýt trong các đám lá dừa nước. Trái giác tròn nhỏ cỡ đầu ngón tay út. Chọn hái những trái hườm hườm, thêm một ít trái chín màu tím, kiếm thêm ít bông súng ma ngoài bưng đem về làm sạch vỏ, ngắt thành từng đoạn cỡ ngón tay, một vài tép sả đập dập cắt từng đoạn dài… Bắc chảo mỡ phi tỏi cho nóng, thả lươn đã làm sạch xào sơ, nêm gia vị thấm đều rồi gắp ra đĩa. Cho trái giác, sả đập dập vào nồi nước sôi, lược hết bã giác và cho lươn đã xào vô nấu với bông súng, khi lươn chín thì nêm nếm cho vừa ăn. Khi múc ra tô, đừng quên điểm vào vài lát ớt, ngò gai, ngò om… cho đầy đủ hương vị nhà quê.
Lươn um rau ngổ
Để nồi lươn um hấp dẫn từ hình thức đến mùi vị, ngoài rau ngổ không thể thiếu sả bằm nhuyễn, nghệ giã nát, rau om xắt nhỏ và nhất là phải nước cốt dừa khô. Xếp một lớp rau ngổ vào nồi, cuộn tròn lươn lại đặt lên trên, chế nước cốt dừa, nêm gia vị, cho nghệ và sả vô nấu lửa nhỏ. Chẳng mấy chốc lươn đã nứt thịt, cũng là lúc mùi hương rau ngổ tỏa ra ngào ngạt, lúc này rắc thêm rau om và dọn ra mâm cơm hay mâm nhậu. Nồi lươn um hòa quyện đầy đủ vị mặn, béo thơm, cay…
Lươn nướng
Lươn làm sạch cắt khúc dài cỡ 10cm rồi nướng trên bếp than hồng. Khi nướng trở đều tay để lươn chín vàng thơm ngon. Khi ăn món này không thể thiếu dưa chua được làm từ củ cải trắng (cách làm đơn giản: dùng dao bào mỏng củ cải, bóp với nước muối rồi vắt khô, để ráo; vắt chanh và thêm chút đường cát rồi trộn đều), thêm ngò gai, ớt hiểm xắt lát. Lươn nướng ăn kiểu này với cơm nóng thì no quên thôi!
Hai Miệt Vườn