Lần đầu tiên một cuộc nghiên cứu về thực trạng tham nhũng được tiến hành tại tất cả 28 quốc gia thành viên EU cho thấy tệ nạn này đang gây thiệt hại ít nhất 120 tỉ euro mỗi năm cho nền kinh tế với tổng mức thiệt hại gây ra gần bằng ngân sách chung hằng năm của cả khối EU.
Hơn ba phần tư người dân châu Âu tham gia khảo sát cho rằng nạn tham nhũng là vấn đề phổ biến, trong khi hơn một nửa nói mức độ tham nhũng đang ngày càng gia tăng.
Tại Anh, chỉ năm trong số 1.115 người tham gia khảo sát, thấp hơn 1%, nói họ bị đẩy vào tình thế phải đưa hối lộ. Theo báo cáo thì đây là “kết quả tốt nhất so với toàn bộ châu Âu”.Tuy nhiên, có đến 64% người dân Anh nhận định tham nhũng là vấn đề phổ biến tại Anh quốc.Đây là mức thấp hơn mức trung bình 74% của toàn EU.
Tại một số quốc gia, tổng số trường hợp cho biết đã từng phải hối lộ là khá cao.
Ở Croatia, Cộng hòa Czech, Lithuania, Bulgaria, Romania và Hy Lạp, khoảng từ 6 – 29% số người tham gia khảo sát nói họ đã bị yêu cầu đưa hối lộ, hoặc bị đẩy vào tình thế bị buộc phải đưa hối lộ, trong 12 tháng qua.
Tỷ lệ đưa hối lộ cũng rất cao tại Ba Lan (15%), Slovakia (14%), và Hungary (13%), chủ yếu là trong ngành y tế.
Bà Cecilia Malmstrom, người phụ trách đối nội của Ủy hội châu Âu, thừa nhận nạn tham nhũng đang làm lung lay niềm tin vào nền dân chủ và gây cạn kiệt các nguồn tài nguyên kinh tế.
EU có một cơ quan chống tham nhũng là Olaf, vốn tập trung vào những vụ lừa đảo và tham nhũng ảnh hưởng đến ngân sách chung của cả khối. Tuy nhiên cơ quan này lại hoạt động với ngân sách khá eo hẹp, chỉ khoảng 23,5 triệu euro một năm.
Trong báo cáo vừa nói, Ủy hội châu Âu cho rằng các hình thức mua sắm công chiếm đến 1/5 GDP của EU và dễ bị ảnh hưởng bởi tham nhũng, vì vậy cần có các hình thức kiểm soát cũng như những tiêu chuẩn minh bạch nhất định. Nhiều vấn đề liên quan đến tham nhũng hiện nay xuất phát từ nguồn cung cấp tài chính cho các đảng phái chính trị, một phần vì các chuẩn tắc ứng xử thường không đủ nghiêm khắc. Ngoài ra, các quy tắc xung quanh vấn đề mâu thuẫn lợi ích thường không được thi hành một cách hiệu quả, cũng như chất lượng công tác điều tra tham nhũng trong toàn khối EU không đồng nhất.
N. Nam