Nữ danh ca Pháp France Gall vừa qua đời sáng 07/01/2018, do một căn bệnh ung thư, thọ 70 tuổi, theo thông báo người đặc trách truyền thông của bà.
Nổi tiếng nhất với ca khúc Poupée de cire, poupée de son, France Gall đã được đưa vào Bệnh viện Mỹ Neuilly, gần Paris, từ giữa tháng 12/2017, với lý do chính thức là nhiễm trùng nặng. Thật ra bà đã bị ung thư vú từ năm 1993, tức là chỉ một năm sau khi chồng bà là ca sĩ – nhạc sĩ Michel Berger qua đời bất ngờ vào năm 1992 ở tuổi 44. Bệnh ung thư này đã tái phát từ cách đây 2 năm.
Sinh năm 1947 tại Paris trong một gia đình ca nhạc sĩ, France Gall, tên thật là Isabelle Gall, đã đoạt giải thưởng lớn Eurovision năm 1965 với bài hát Poupée de cire, poupée de son, do Serge Gainsbourg sáng tác. Đến năm 1974, ca khúc La déclaration d’amour (Lời tỏ tình) đánh dấu sự hợp tác giữa France Gall với ca – nhạc sĩ Michel Berger. Từ đó, France Gall nổi danh thêm nhờ các sáng tác của Michel Berger như Musique, Si maman si, Il jouait du piano debout…Cặp Gall-Berger đã cho ra đời tổng cộng 7 album và hai ngôi sao ca nhạc này đã trình diễn rất nhiều lần.
France Gall đã rời sân khấu sau khi con gái của bà là Pauline chết vì bệnh mucovisidose (bệnh nhầy nhớt, chủ yếu ở trẻ em, gây suy hô hấp và rối loạn tiêu hoá thường xuyên) vào năm 1997. Tuy nhiên, đến năm 2015, France Gall trở lại sân khấu với tư cách người dàn dựng một vở nhạc kịch đang rất ăn khách lúc đó, vở Résiste để vinh danh người chồng quá cố.
Thế hệ trẻ tôn vinh 50 năm sự nghiệp France Gall
Năm 2013 đánh dấu 50 năm sự nghiệp của khá nhiều nghệ sĩ Pháp xuất thân từ phong trào nhạc trẻ những năm 1960, trong đó có giọng ca France Gall. Tuy nhiên, trái với những đồng nghiệp hay bạn diễn nổi danh cùng thời, France Gall lại ít khi nào xuất hiện trước công chúng.
Để tôn vinh sự nghiệp của nữ ca sĩ, kênh truyền hình TF1 của Pháp dành nguyên một chương trình ca nhạc vào tối nay 01/06/2013, qua đó giới ca sĩ trẻ ăn khách hiện thời trình bày lại những ca khúc nổi tiếng nhất của thần tượng France Gall.
Vào tháng Giêng năm 2013, chương trình ca nhạc dành cho tác giả kiêm ca sĩ Jean Jacques Goldman đã thành công rực rỡ, thu hút hơn 7 triệu khán giả. Trên thị trường băng đĩa, tập nhạc Thế hệ Goldman (Génération Goldman) phá kỷ lục số bán với hơn 700 ngàn bản bán chạy.
Sự thành công này mở đường cho album kế tiếp Thế hệ Goldman tập nhì sẽ được trình làng vào tháng Tám 2013. Một cách tương tự, chương trình ca nhạc truyền hình dành cho France Gall triệu tập những giọng ca ăn khách nhất hiện giờ như Alizée, Lorie, Jenifer, Sofia Essaidi, Élodie Frégé, Emmanuel Moire, Mickael Miro hay Christophe Willem.
Hầu hết ca ca sĩ Pháp trẻ tuổi sinh ra vào những năm 1980 đều đã lớn lên với các ca khúc của France Gall do chồng cô là tác giả Michel Berger sáng tác. Sau giai đoạn sự nghiệp đầu tiên kéo dài trong gần 10 năm với phong trào nhạc trẻ, France Gall gặt hái thành công trong giai đoạn thứ nhì khi hợp tác với Michel Berger từ năm 1973 trở đi.
Vào những năm 1980, ca sĩ France Gall cùng với tác giả Michel Berger là cặp vợ chồng nghệ sĩ thành công vượt bực, với hàng chục ca khúc đứng đầu bảng xếp hạng, không thua gì người bạn đồng nghiệp là Jean Jacques Goldman.
Trong số các ca sĩ tham gia chương trình truyền hình hôm 01/06/2013, có giọng ca Jenifer vừa cho ra mắt album mang tựa đề Ma Déclaration mượn lại tựa đề một ca khúc của France Gall. Tập nhạc này tập hợp 12 bản nhạc ăn khách của France Gall trong vòng 3 thập niên liền, từ năm 1963 cho đến năm 1992, tức là cả hai thời kỳ tiền và hậu Michel Berger.
Năm 1992 là thời điểm ra mắt album cuối cùng của cặp vợ chồng nghệ sĩ này trước khi tác giả Michel Berger qua đời. ca khúc trích đoạn đầu tiên từ album này là bài hát Poupée de cire, Poupée de son, từng được dịch sang tiếng Việt là Búp bê không tình yêu.
Ca sĩ Jenifer xuất thân từ cuộc thi hát truyền hình Star Academy, hiện là một trong những thành viên ban giám khảo của show truyền hình The Voice, phiên bản tiếng Pháp. Trong những năm gần đây, sự nghiệp của cô xuống dốc hẳn, và cô đã gặp phải khá nhiều chỉ trích.
Có nhiều ý kiến cho rằng với một chất giọng hơi yếu, Jenifer không xứng đáng làm ‘‘coach’’ cho The Voice, một chương trình mà qua đó, thí sinh “hát hay” hơn nhiều so với thành viên ban giám khảo. Đó là trường hợp điển hình của nam ca sĩ Olympe, từng lọt vào vòng chung kết. Phiên bản của Olympe khi anh hát lại bài Si Maman Si của France Gall nổi trội hơn so với phiên bản của Jenifer.
Bài hát Poupée de cire, Poupée de son (Búp bê không tình yêu) là ca khúc đã giúp cho France Gall đoạt giải thưởng ca nhạc truyền hình châu Âu Eurovision vào năm 1965. Bản nhạc do tác giả Serge Gainsbourg sáng tác. Theo lời kể của France Gall, thì khi làm việc với nhau, tác giả Gainsbourg đã cho cô nghe thử 10 bài hát khác nhau.
Tác giả này tìm cách thuyết phục cô ghi âm một bài mà ông cho là thích hợp với giọng hát của cô bé. France Gall thì nhất quyết đòi ghi âm cho bằng được bài hát Poupée de cire, Poupée de son vì cô thích tiết tấu nhịp điệu lôi cuốn của bản nhạc, cũng như cái hình tượng rất lạ của búp bê bằng sáp.
Rốt cuộc thì France Gall đã khéo lựa chọn, vì bản nhạc này phá kỷ lục số bán với hơn 2 triệu bản chỉ riêng trong mùa hè năm 1965, sau khi được cô ghi âm trong 5 thứ tiếng. Riêng tại Nhật Bản, bản nhạc này được dịch thành ca khúc “Yume Miru Shanson Ningyo”, thống lĩnh thị trường Nhật trong một thời gian dài, giúp cho giọng ca của France Gall ăn khách hơn cả nhóm Beatles trong vòng hai năm liền.
Từ khi France Gall chọn lối sống ẩn dật, ít khi nào xuất hiện trước ống kính truyền hình, các ca khúc của cô vẫn tiếp tục được giới ca sĩ trẻ thường xuyên hát lại từ Nolwelnn cho đến Amel Bent, từ Vanessa Paradis cho tới Christophe Willem. Ca khúc của France Gall cũng xuất hiện trong phim ảnh hay trong các chương trình gây quỹ từ thiện.
Gần đây hơn nữa, nhiều bài hát của cô đã được đưa vào vở ca nhạc kịch Salut Les Copains, kể lại thời kỳ bùng phát phong trào nhạc trẻ những năm 1960, thời của tình yêu đầu đời, thời của những nỗi buồn vu vơ của lứa tuổi mới lớn.
Cuộc sống của France Gall kín đáo đến nỗi, mọi người đều nghĩ rằng giọng ca này đã giải nghệ. Giới tác gải trẻ tuổi hâm mộ giọng hát của cô vẫn thường xuyên gửi cho cô các sáng tác của họ, nhưng dường như chưa có sáng tác nào ngang tầm với lối soạn nhạc của Michel Berger, và như vậy có đủ sức thuyết phục France Gall trở lại phòng ghi âm.
Theo nhiều nguồn tin gần đây, France Gall đã tập hợp lại toàn bộ sáng tác của Michel Berger gồm 250 ca khúc, để đưa lên mạng phát hành trực tuyến. Điều đó giúp cho cả một thế hệ khám phá lại cái tài soạn nhạc của Michel Berger. Vào tháng Chín năm 2012, France Gall đã cho phát hành album ảnh chụp lưu niệm về Michel Berger, thực hiện với nhiếp ảnh gia Thierry Boccon-Gibod, người bạn lâu năm của cặp vợ chồng nghệ sĩ.
Nhưng đáng chú ý hơn cả là vở ca nhạc kịch mà France Gall đang viết để nói về 20 năm sự nghiệp của cô với tác giả Michel Berger, từ lúc hai người gặp nhau cho đến khi chồng của France Gall qua đời. Theo lời kể của France Gall, thì kịch bản đã được phác thảo, các ca khúc tiêu biểu nhất của cặp nghệ sĩ này đã được chọn lựa kỹ càng trong số hơn 250 ca khúc.
Tuy nhiên, hiện vẫn còn quá sớm để biết rằng France Gall nhân dịp này sẽ ghi âm với chính giọng hát của cô hay không, hay là một lần nữa cô sẽ nhường chỗ lại cho lớp ca sĩ trẻ. Dù gì đi nữa, mãi đến năm 2014, thời điểm chính thức ra mắt toàn bộ kế hoạch, thì giới hâm mộ mới hy vọng thấy France Gall xuất hiện trở lại dưới ánh đèn thời sự sân khấu.
Lần cuối, thần tượng nhạc trẻ France Gall cho ra mắt một tuyển tập chọn lọc là vào năm 1996. Nhưng thật ra, France Gall đã vắng bóng trong vòng hai thập niên, nhưng trong lòng người hâm mộ vẫn sáng, hình tượng muôn thuở của búp bê tóc vàng.
