Nhiều nghiên cứu cho thấy, sự im lặng đem lại nhiều ích lợi quan trọng cho trí não nhiều hơn chúng ta nghĩ. Một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Bộ não, cấu trúc và chức năng hồi năm 2013 cho biết khi thử nghiệm trên chuột trong môi trường có nhiều dạng tiếng ồn khác nhau, các chuyên gia đã phát hiện ra rằng việc tiếp xúc với không gian im lặng trong hai giờ mỗi ngày giúp chuột phát triển các tế bào mới tại một phần của não trước vốn là vùng não liên quan đến trí nhớ, cảm xúc và khả năng học hỏi.
Một nghiên cứu xác định chế độ mặc định của chức năng não cho thấy ngay cả khi nghỉ ngơi, não vẫn không ngừng phân tích, đánh giá các thông tin. Nghiên cứu tiếp theo đó còn cho biết chế độ mặc định này được sử dụng trong suốt quá trình phản ánh bản thân. Trong nghiên cứu đăng trên tạp chí Các giới hạn trong khoa học thần kinh ở người cũng trong năm 2013, tiến sĩ Joseph Moran nhìn nhận: “Trong lúc nghỉ ngơi, não có thể tổng hợp thông tin bên trong và ngoài vào một không gian nhận thức. Khi không bị phân tâm bởi tiếng ồn hay các nhiệm vụ định hướng mục tiêu, trong não xuất hiện khoảng lặng, nhờ đó não tỉnh táo để xử lý các vấn đề. Hơn nữa, chế độ mặc định của não còn giúp chúng ta suy nghĩ vấn đề theo cách giàu trí tưởng tượng hơn”.
Tiếng ồn ảnh hưởng tiêu cực đến não vì làm tăng sự sản xuất các hormone gây stress. Ngay cả khi đang ngủ, não cũng có thể phân tích và xử lý những tiếng ồn chúng ta nghe được. Những người sống trong môi trường đô thị hầu như cả ngày phải tiếp xúc với tiếng ồn nên có nguy cơ cao về tăng lượng hormone gây stress một cách thường xuyên. Tiếng ồn cũng là nguyên nhân gây suy giảm khả năng thực hiện nhiệm vụ hay động lực làm việc, đồng thời tăng mức độ sai sót trong khi làm việc. Chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi tiếng ồn là trí nhớ, sự chú tâm khi đọc và khả năng giải quyết vấn đề.
Những đứa trẻ sống hay học tập ở gần các đường bay, đường xe lửa hoặc xa lộ cao tốc thường có điểm số môn đọc thấp và sự phát triển những kỹ năng nhận thức, ngôn ngữ của chúng cũng thấp hơn. Tuy nhiên, chúng ta có thể giúp não tái tạo khả năng suy giảm nhận thức nào bằng cách sống trong môi trường có mức độ kích thích thấp, hay nói cách khác là tạo không gian yên tĩnh cho não được nghỉ ngơi. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Tim mạch cho hay chỉ cần hai phút im lặng là cơ thể chúng ta được thư giãn nhiều hơn so với việc nghe nhạc nhẹ.
Bất cứ lúc nào tâm trí yên lặng, bạn sẽ nhận thấy mình có thể tập trung vào bất cứ điều gì cần tập trung. Những âm thanh không cần thiết có xu hướng làm sự tập trung giảm dần. Đó chính là lý do tại sao cần có sự thư giãn, nghỉ ngơi và thực hành thiền tịnh để phục hồi sức khỏe của não.
