Gìn giữ văn hóa truyền thống luôn là một nhiệm vụ khó khăn, nhất là do những ảnh hưởng của công nghệ hiện đại. Ngày trước, bữa cơm là lúc các thành viên quây quần và kể cho nhau nghe những gì diễn ra trong ngày. Bây giờ ở một số nhà, ngay cả trong bữa ăn, mỗi thành viên cầm một chiếc điện thoại nhắn tin nhoay nhoáy hoặc lướt web mà chẳng buồn quan tâm đến những người thân ngồi quanh mình. Các cuộc chuyện trò ngày một thưa dần hoặc gần như chẳng có nội dung gì cả. Thay vì những lời tâm sự, hướng dẫn, nhắc nhở giữa cha mẹ và con cái, mọi người chỉ chúi mũi vào các thiết bị điện tử. Nếu không phải điện thoại di động thì là chiếc tivi.Sự gắn kết gia đình vốn được củng cố nhờ trò chuyện với nhau thì nay không còn nữa.
Điều này dẫn đến nhiều hệ lụy. Khi các mối quan hệ gia đình không còn chặt chẽ, mọi người sẽ dễ có những cách hành xử không đúng ở ngoài xã hội.Một người chồng không có hứng thú trò chuyện với vợ con có thể tìm thấy niềm vui khác ngoài đường và khiến gia đình tan vỡ. Những đứa trẻ không tâm sự với cha mẹ có khả năng trở nên ngỗ ngược trong ứng xử xã hội.
Trên thực tế, nếu duy trì được việc trò chuyện với nhau, các bậc cha mẹ có thể cung cấp kiến thức và định hướng cho con cái.Những kiến thức ấy sẽ giúp chúng tránh được những sai lầm mà không phải mất thời gian trải nghiệm.Đáng tiếc là có nhiều gia đình không hiểu được điều này.Họ thay việc chuyện trò trực tiếp thành nhắn tin. Mọi sự tiếp xúc như ôm hôn, nắm tay nhau để thể hiện tình cảm thì nay thay bằng việc nhìn chăm chăm vào những màn hình điện thoại hoặc máy tính.
Nhìn rộng hơn ở tầm xã hội, việc duy trì những truyền thống văn hóa sẽ không thể thực hiện được nếu người ta không gắn bó với gia đình. Các dịp lễ, tết, cưới hỏi dần dần mất đi tầm quan trọng vì người ta chuyển dần mọi sự quan tâm sang thế giới online. Thế hệ trẻ thích chúi mũi vào những thiết bị hiện đại hơn là quân tâm đến văn hóa và truyền thống của cha ông.
Tôi nghĩ trong bữa ăn, mọi người nên đặt các thiết bị công nghệ cao sang một bên. Bàn ăn nên là nơi chỉ dành cho những cuộc chuyện trò thân thiết.Bạn có thể dùng công nghệ vào lúc khác.Công nghệ đổi mới liên tục.Thiết bị này tốt thật, nhưng rồi bạn sẽ còn có thiết bị khác tốt hơn.Nhưng những người thân của bạn thì khác.Nếu họ đã rời xa bạn rồi, sẽ chẳng ai thay thế được họ đâu.
Tôi có cảm giác nền tảng gia đình vững chãi trong văn hóa Việt Nam đang chịu sự tấn công của công nghệ hiện đại. Tôi gặp rất nhiều bạn trẻ đi du lịch cùng cả nhà mà vẫn đeo tai nghe. Hình như họ chỉ quan tâm đến thế giới của riêng mình. Công nghệ hiện đại quả là không phải lúc nào cũng tốt cho việc gắn kết gia đình.
Lê Tâm dịch
