Song song với cuộc triển lãm nghệ thuật gây quỹ giúp đỡ các nạn nhân của trận siêu bão Haiyan tại Philippines, 26 tác giả thuộc nhóm nghệ sĩ tạo hình đương đại châu Á Asia Art Link (bảy người Philippines, tám người Malaysia và 11 người Việt Nam) đã góp mặt trong triển lãm có tên “Sau cơn bão” tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (66 Nguyễn Thái Học, Hà Nội, từ 11 đến 17-4-2014).
Cái tên “Sau cơn bão”, lại là nói đến siêu bão Haiyan (Hải Yến) đã tàn phá khốc liệt đất nước Philippines năm qua, khiến nhiều người dễ mường tượng những hình ảnh hoang tàn, u tối và bi thảm khi đến với triển lãm này. Thế nhưng, 23 bức tranh khổ lớn, hầu hết với chất liệu sơn dầu và acrylic cùng ba tác phẩm sắp đặt bằng giấy và kim loại lại mang đến cho người xem cảm nhận khác hẳn: sự hồi sinh sau thảm họa, khả năng khôi phục trên đổ nát, sức mạnh của tinh thần và niềm hy vọng vào ngày mai. Cảm nhận ấy có thể từ chính bảng màu của các tác phẩm: tươi sáng, lung linh và bình yên. Ý tưởng mà tác phẩm thể hiện cũng thật giản dị, không nặng tính “tuyên ngôn”. Và điều đáng ngạc nhiên là các tác giả khác quốc tịch nhưng tại triển lãm này tác phẩm của những Trịnh Tuân, Công Kim Hoa, Phạm Tuấn Tú, Trần Thành, Phạm Huy Thông, Võ Lương Nhi, Hoàng Duy Vàng, Ng Bee, Jack Ting, Roen, Tan Keng Leong, Norman Dreo, Dennis Gonzales, Buds Convocar, Noel Pama… dù khác biệt về phong cách và ngôn ngữ tạo hình nhưng lại có gì đó khá gần gũi với nhau – phải chăng đó là hiệu ứng của sự sẻ chia từ đáy lòng?
Noel Pama (Philippines) và Chow Chin Chuan (Malaysia) đều chọn hình ảnh những chiếc máy bay gấp bằng giấy để diễn tảước mơ và niềm hy vọng trong cơn hoạn nạn – cho dù là mong manh nhưng có thật. Trong khi Low Seok Loo (Malaysia) thể hiện Hy vọng trong tuyệt vọng bằng những bông hoa đầy màu sắc trên nền cành lá của nó được ước lệ bằng những con sóng, thì Tìm bạn của Hoàng Duy Vàng được biểu thị bằng một bảng màu sơn dầu sặc sỡ, thô ráp. Cùng ít màu như nhau, bức Tiên tri của Florence Cinco (Philippines) thể hiện một con mắt thấu thịở trên cao với màu nâu đất, còn bức Ngày bình yên của Đinh Quân là màu trắng và xanh sáng da trời nhạt nhòa hình ảnh người nữ… Điểm nhấn của triển lãm là tác phẩm sắp đặt Quà tặng của Chúa của Buddy Ching và Dennis Gonzales (Philippines) với 100 chiếc túi giấy và những thùng giấy, tất cả được vẽ người ở các trạng huống khác nhau, còn sắp đặt bằng kim loại (dao, thìa và nĩa cũ) có tên Vô đề của Ruen (Philippines) chiếm trọn một mảng tường lớn trong phòng triển lãm đã tạo được hiệu ứng thị giác đặc biệt.
Mong muốn của nhóm tác giả là “Sau cơn bão” sẽ là một “liều thuốc tinh thần” hiệu nghiệm cho những tâm hồn nhạy cảm khi phải chứng kiến nỗi đau của đồng loại, cũng như tình trạng bất lực của con người trước sự tàn phá của thiên nhiên. Nói như các họa sĩ Philippines: “Một cách để mở rộng trái tim ta trước nỗi đau của những nạn nhân cơn bão Haiyan là đối thoại với họ bằng những tác phẩm nghệ thuật. Việc diễn tả những hình ảnh của hy vọng, của sự thanh bình là một đóng góp mà ta có thể thực hiện để an ủi, giúp giảm nhẹ nỗi đau của họ cũng như đề cao tinh thần cao cả trong nỗ lực hàn gắn lại giấc mơ”. Còn họa sĩ Trịnh Tuân chia sẻ: “Cơn bão đã đi qua. Có những mất mát có thể hàn gắn được và có những nỗi đau thì mãi mãi không thể nguôi khuây. Với triển lãm này, nhóm họa sĩ Asia Art link muốn phần nào bù đắp cho điều không thể đó”.
Asia Art Link được họa sĩ Trịnh Tuân và họa sĩ Ng Bee (Malaysia) thành lập năm 2005, tập hợp nhiều họa sĩ trong khu vực. Từ bấy đến nay, nhóm luôn tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội – từ thiện bằng chính tác phẩm của mỗi người. Trong triển lãm đang diễn ra tại Philippines, các nghệ sĩ hạt nhân của Asia Art Link góp mỗi người một tác phẩm (có tổng cộng gần 60 tác phẩm) để đấu giá gây quỹ, góp phần hỗ trợ nạn nhân. Các họa sĩ có tranh ở “Sau cơn bão” tại Việt Nam đều có tranh quyên góp cho triển lãm gây quỹở Philippines.
Siêu bão Hải Yến thuộc số ít cơn bão mạnh nhất trong lịch sử nhân loại từng đổ bộ vào đất liền. Tràn qua đất nước Philippines cuối năm 2013, siêu bão có sức tàn phá ghê gớm và để lại hậu quả nặng nề. Ngay sau khi bão tan, cộng đồng quốc tế đã tiến hành nhiều hoạt động nhằm trợ giúp nạn nhân của cơn bão.
Cảm thấy mình không thể ngoài cuộc, một nhóm các nghệ sĩ hoạt động năng nổ trong khu vực đã đưa ra ý tưởng cùng chung tay góp sức tổ chức các triển lãm với mục đích quyên góp cho quỹ hỗ trợ nan nhân bão Hải Yến. Thông tin về triển lãm nhanh chóng được lan truyền và nhận được sự ủng hộ từ các họa sĩ trong khu vực. Triển lãm mỹ thuật quốc tế gây quỹ cho nạn nhân bão Hải Yến đã khai mạc vào ngày 5-4 và sẽ kéo dài đến ngày 26-4 tại gallery Duemila ở TP Pasay (Philippines) với sự tham gia của 17 họa sĩ Philippines và hơn 40 nghệ sĩ quốc tế.
Toàn bộ số tiền thu được từ triển lãm này sẽ được gửi trực tiếp đến Quỹ MyShelter, nơi hiện đang tiến hành chương trình Liter of Light (Một lít ánh sáng) nhằm cung cấp ánh sáng từ năng lượng mặt trời có chi phí thấp đến các khu vực bị thiên tai, giải quyết công ăn việc làm tại địa phương, giảng dạy kỹ năng sống xanh và hỗ trợ cộng đồng địa phương.
- Diễm Anh
