Ai đã từng đến với thủ đô nước Pháp, ngoài các danh thắng lẫy lừng như tháp Eiffel, Khải hoàn môn Paris, Nhà thờ Đức Bà… không thể bỏ qua trong chương trình tham quan, còn có một địa chỉ mua sắm lớn nhất ở Kinh đô Ánh sáng – Trung tâm thương mại Galeries Lafayette trên đại lộ Haussmann. Không chỉ là một “thiên đường shopping”, Galeries Lafayette còn bảo trợ cho một trung tâm nghệ thuật của Paris hoa lệ.
Với giới giàu có ở Paris hay những du khách rủng rỉnh túi tiền thì Galeries Lafayette là chốn mặc sức tiêu tiền gần như không nơi nào trên thế giới sánh bằng, nơi tràn ngập những món thời trang, mỹ phẩm, đồ trang sức… hàng hiệu đắt tiền như Saint Laurent, Fendi, Chanel, Louis Vuitton… với những gian hàng san sát nhau, chói lọi và rực rỡ hút hồn người, bên dưới một mái vòm khổng lồ bằng kính. Sau khi đã đi qua tất cả những gì phù hoa bậc nhất, để mua sắm hay chỉ để ngắm nhìn cho mãn nhãn, khách tham quan sẽ đến với một trung tâm nghệ thuật đương đại, được đặt tên là “galerie của Galeries” (một cách chơi chữ: galerie là “phòng trưng bày tác phẩm mỹ thuật” – giống như gallery trong Anh ngữ, nên cái tên ấy vừa có nghĩa là “gallery của các gallery”, vừa là “gallery của Galeries Lafayette”).
Trong phòng làm việc của mình, trước mặt là một bức tranh trừu tượng khổ lớn của họa sĩ, nghệ sĩ thị giác nổi tiếng John Armleder (Thụy Sĩ), cô Elsa Janssen, giám đốc và cũng là stylist của gallery cho biết: “Một nửa số khách tham quan gallery chúng tôi khi đến với Galeries Lafayette là để xem triển lãm mỹ thuật, một nửa khác thì vì tình cờ mà đến, tất nhiên trong đó có nhiều khách nước ngoài. Ngày nay, trung tâm thương mại cần hỗ trợ cho nghệ thuật bởi chúng tôi có tới 6.000m2 giữa thủ đô Paris. Chi tiêu của công chúng đang giảm dần, các khoản ngân sách thì thấp, vì vậy nhiệm vụ của chúng tôi là tài trợ cho nghệ thuật”.
Khi “galerie của Galeries” được khai trương cách đây vài năm, chương trình triển lãm của nó khá sôi nổi dù còn bị chìm dưới hoạt động kinh doanh của Galeries Lafayette. Phòng triển lãm khác thường này đã giới thiệu được một số nghệ sĩ lập dị và đầy tham vọng của Paris, trong số đó có Simon Castets, một gương mặt rất trẻ (sinh năm 1984) mà nay đã trở thành giám đốc của Trung tâm nghệ thuật đương đại Thụy Sĩ ở New York. Đạo diễn kỳ cựu David Lynch đã triển lãm tranh in thạch bản của ông tại đây khi giới thiệu bộ phim tài liệu ngắn Idem Parisở thủ đô Pháp năm 2013… Và còn nhiều triển lãm khác được đánh giá cao về chất lượng nghệ thuật. Hiện gallery đang tổ chức triển lãm “Idées Multiples” của tám tác giả trẻ, trong đó có các họa sĩ Josh Smith, Daniel Gordon (Mỹ), Rafaël Rozendaal (Thụy Sĩ), Pierre Bismuth (Pháp)… Tranh của họ được trưng bày cùng với đồ nội thất, sản phẩm thời trang của các nhà thiết kế nổi tiếng, ví dụ tranh Rozendaal đi cùng trang phục của Jean-Paul Gaultier, tác phẩm của Daniel Gordon đi cùng hàng hiệu Marc Jacobs. Tất nhiên mọi thứ trong triển lãm kết hợp này đều được bán cho người thưởng ngoạn.
Nói cách khác, triển lãm “Idées Multiples” là một sắp đặt với sự kết hợp khá ngoạn mục giữa thế giới thời trang cao cấp và thế giới của nghệ thuật đương đại. Các sản phẩm hàng hiệu như của Marc Jacobs, Louis Vuitton, Prada… sẽ là nguồn tài trợ không hề nhỏ cho các nghệ sĩ tài năng, đặc biệt là giới trẻ hoạt động nghệ thuật ở Pháp cũng như nhiều nước trên thế giới. “Khi làm việc với các nghệ sĩ, họ gây hứng thú cho tôi biết bao! Họ có cảm hứng rất nhiều từ không gian này, nơi mỗi lúc lại đem đến cho họ những gì thật điên rồ, bởi đó là những gì mới lạ và có lẽ khiến họ cảm thấy tự do hơn. Đây chẳng là bảo tàng, họ có thể thoải mái vui đùa với nó”, giám đốc gallery Elsa Janssen nói. Dù sống giữa thế giới thời trang hàng hiệu, Elsa Janssen vẫn muốn gallery của cô không phải là một thứ “văn hóa ba rọi” dưới mái vòm hoa lệ khổng lồ của thế giới tiêu dùng. Cô muốn nó thành một địa chỉ mỹ thuật đích thực, một phòng triển lãm thu hút công chúng yêu mỹ thuật – những người chẳng có nhu cầu mua sắm trang phục hay bất kỳ hàng hóa gì ở Galeries Lafayette.
Ý nguyện của Elsa Janssen đã được củng cố bởi Guillaume Houzé, con trai của Philippe Houzé – người đứng đầu Galeries Lafayette Group, và để mở rộng ảnh hưởng của tập đoàn kinh doanh khổng lồ này, đã có kế hoạch xây dựng thêm một trung tâm mỹ thuật đương đại ở khu phố cổ Le Marais của Paris, dự kiến khai trương vào năm tới. Tác giả thiết kế trung tâm này là một tên tuổi lớn: kiến trúc sư Rem Koolhaas, người đoạt giải Pritzker năm 2000.
- Đông Hà
