Là cha mẹ của những đứa trẻ lớn lên trong kỷ nguyên internet di động, có lẽ việc từ chối trao cho con điện thoại thông minh (smartphone) hoặc máy tính bảng là điều rất khó khăn với bạn – đặc biệt là khi bạn cần trẻ im lặng, ngoan ngoãn. Bạn có thể tự lý giải rằng các trò chơi hay ứng dụng này được thiết kế dành riêng cho trẻ, vậy tại sao bạn lại từ chối?
Trẻ ở độ tuổi đủ lớn có thể học hỏi từ các ứng dụng và trang web, nhưng việc sử dụng thường xuyên và lâu dài các thiết bị di động có thể tạo nên những vấn đề liên quan đến sự phát triển lành mạnh, bình thường, cũng như thói quen hằng ngày của trẻ.
Sau đây là vài điều mà bạn cần lưu ý một khi bạn muốn cho phép trẻ chơi điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng.
Gây khó chịu và có thể làm khô mắt
Theo kết quả một cuộc nghiên cứu của tạp chí nhãn khoa BMC Ophthalmology, các triệu chứng của bệnh khô mắt phổ biến hơn ở trẻ dành nhiều thời gian cho điện thoại thông minh và ít thời gian hoạt động ngoài trời so với bạn bè đồng trang lứa. Khi trẻ bỏ dùng smartphone trong một tháng, các triệu chứng khô mắt cải thiện đáng kể.
Bệnh khô mắt ở trẻ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thị lực và khả năng học tập. Theo Viện Nhãn khoa Hoa Kỳ, nhiều chuyên gia cho rằng bệnh này không được đánh giá đúng mức về tác hại của nó. Nhìn chằm chằm vào màn hình điện thoại, máy tính và các loại màn hình thiết bị điện tử khác có liên quan đến giảm nháy mắt, dẫn đến bốc hơi nhanh hơn ở màng phim nước mắt và tăng nguy cơ mắc bệnh khô mắt. Do có màn hình nhỏ nên tầm nhìn của smartphone ngắn và có thể làm mệt mắt.
Các nhà nghiên cứu Hàn Quốc đã tiến hành những cuộc kiểm tra mắt với 916 trẻ trong độ tuổi từ 7-12. Sáu mươi trẻ (chiếm tỷ lệ 6,6%) mắc bệnh khô mắt dựa trên những cách đánh giá khác nhau. Trong số những trẻ này, 97% sử dụng smartphone trung bình 3,2 giờ mỗi ngày. Trong khi đó, 55% những trẻ không có các triệu chứng khô mắt có sử dụng điện thoại thông minh nhưng thời gian trung bình là 37 phút một ngày. Nhóm này cũng có thời gian hoạt động ngoài trời lâu hơn – trung bình là 2,3 giờ một ngày so với 1,5 giờ của nhóm bị chứng khô mắt.
Đau cổ, vai và những bộ phận khác của cơ thể
Các chuyên gia y tế cũng cho biết những người dùng “đồ chơi công nghệ” trẻ tuổi thường phàn nàn về chứng đau đầu, đau vai, cứng cổ, căng thẳng cổ tay, khuỷu tay và ngón tay cái.
“Khi chơi game hoặc sử dụng đồ chơi công nghệ, trẻ thường tựa vào ghế, cúi đầu xuống và đặt nhiều áp lực vào đầu”, bác sĩ Kerein Earney – Chủ tịch Hiệp hội Thần kinh cột sống Australia nói. “Nếu trẻ mắc những triệu chứng này sớm, điều này bắt đầu làm xương ở cổ thoái hóa sớm hơn rất nhiều. Đây thực sự là một vấn đề và có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe trong dài hạn”.
Gây thiếu ngủ
Những loại màn hình phát ra ánh sáng xanh nhạy ánh sáng ban ngày đều có thể làm rối loạn đồng hồ sinh học. Nếu trẻ bị khó ngủ, hãy bảo đảm rằng bạn đã giới hạn không sử dụng smartphone hay máy tính bảng từ 1-3 tiếng trước thời gian đi ngủ. Thay vào đó, hãy cùng nhau đọc sách.
Thiếu chú ý và quá hiếu động
Số lượng trẻ mắc bệnh thiếu chú ý và quá hiếu động (ADHD) ở Mỹ không ngừng tăng lên trong hai thập niên qua (từ ít hơn 5% tăng đến 11%), theo một báo cáo của tờ The New York Times. Điều này là do các thay đổi xã hội, bao gồm cả cách thức trẻ sử dụng thiết bị di động và internet. Do vậy, cho dù trẻ không có dấu hiệu nào cho thấy bị rối loạn hành vi, các phụ huynh cũng nên có quy định giới hạn chặt chẽ việc sử dụng các thiết bị này. Đây có thể là điều khó khăn, nhưng dạy trẻ cư xử phù hợp mang lại lợi ích lâu dài.
Lo âu và trầm cảm
Trẻ ở độ tuổi lớn hơn được dùng smartphone và máy tính bảng để kết nối với bạn bè qua mạng xã hội. Thế nhưng, trẻ có thể bị ảnh hưởng tiêu cực bởi những điều mà chúng thấy và trải nghiệm. Vì trẻ vẫn còn đang tìm hiểu về thế giới xung quanh, về những gì phù hợp với mình nên chuyện so sánh với bạn bè, tìm cách gây ấn tượng và căng thẳng về chuyện được “yêu thích” hay không là điều không tránh khỏi. Vì vậy, cha mẹ cần nói chuyện thường xuyên với trẻ về thực tế của mạng xã hội, để trẻ có thể hiểu rõ hơn rằng mạng xã hội không nhất thiết phản ứng cuộc sống thật, cũng như đâu là những hành động có thể dẫn đến hậu quả xấu.
Lười vận động dẫn đến béo phì
Trẻ em thì nhiều năng lượng, thích chạy, nhảy, leo trèo, nhảy múa và chơi đùa; nhờ thế chúng có thể phát triển trái tim, phổi, xương, cơ bắp và trí não khỏe mạnh. Sử dụng smartphone hay các thiết bị điện tử có thể làm trẻ ngồi lì một chỗ quá lâu. Để giảm thiểu thời gian mà trẻ dành cho các thiết bị điện tử, hãy sắp xếp thời gian để trẻ cùng đi dạo, chơi trò chơi, thể thao hay làm việc nhà.
Theo bác sĩ chuyên khoa về tâm thần nhi Joe Austerman của Bệnh viện Cleveland (Mỹ), trẻ cần được giáo dục về những nguy hiểm do sử dụng smartphone, cũng như nên được dạy cách vượt qua những vấn đề này để các em biết về những nguyên tắc tương tác với thiết bị điện tử. Bác sĩ Austerman cho rằng trẻ dưới mười tuổi không nên có điện thoại thông minh. Hơn nữa, trẻ cũng cần đủ trưởng thành để hiểu được những hiểm họa đang rình rập như nạn bắt nạt trên mạng, cũng như hiểu được trách nhiệm khi tham gia cộng đồng mạng. “Tôi luôn nói với các bậc phụ huynh rằng họ nên giám sát và cố gắng hiểu những hoạt động này để trẻ cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với bạn nếu trẻ gặp vấn đề với các thiết bị điện tử cầm tay”, bác sĩ Austerman nói. Ông cũng cho rằng phụ huynh nên kiểm soát việc sử dụng điện thoại của trẻ – nếu con của bạn không muốn điều này thì chúng không nên có điện thoại.
Điện thoại thông minh đã thay đổi thế giới như cách mà chúng ta biết, nhưng thậm chí người trưởng thành cũng cần thận trọng với việc sử dụng chúng. Các bậc phụ huynh nên giáo dục con trẻ cách tốt nhất để có thể sử dụng các thiết bị di động và ý thức rõ các thói quen của trẻ.
- Nga Liêu tổng hợp
