Thành phố Sherbrooke ở phía nam của tỉnh Québec (Canada) từ nhiều năm qua đã trở thành một điểm đến hấp dẫn du khách bốn phương; góp phần không nhỏ cho thành tựu du lịch của Sherbrooke là một dự án tranh tường ở khu trung tâm của thành phố, được tiến hành lần đầu tiên vào năm 2002 và từ lúc đó cho tới nay những bức tranh tường khổng lồ cùng các câu chuyện đi cùng vẫn luôn mời gọi khách phương xa.
Bức tranh tường đầu tiên được vẽ năm 2002 là một phần trong chương trình kỷ niệm 200 năm ngày Sherbrooke được thành lập, thế rồi hơn một chục tác phẩm khác lần lượt được vẽ trên những mặt tiền nhà hoặc những bức tường để trống của thành phố, với tốc độ cứ một năm hoàn thành một bức. Hầu hết là tranh được vẽ theo phong cách tả thực và là tác phẩm của tập thể các họa sĩ đến từ khắp đất nước Canada.
Tour tranh tường Sherbrooke
Du khách đến với Sherbrooke được giới thiệu tour xem tranh tường thành phố – loại hình du lịch đầu tiên kiểu này ở Canada. Họ sẽ được hướng dẫn đi bộ theo một lộ trình dài 6km, ngang qua tất cả các bức tranh tường khổng lồ thể hiện nhiều nhân vật lịch sử nổi tiếng, những người đã giúp hình thành và phát triển đời sống kinh tế cũng như văn hóa của Sherbrooke. Nếu khách là trẻ em đi cùng cha mẹ, các cháu bé có thể giải trí bằng cách tìm kiếm những con vật hay loài yêu quái ẩn mình sau những bức bích họa trên đường Frontenac hoặc đếm những con bọ rùa trong tranh tường trên đường Alexandre. Có 11 bức tranh tả thực nêu bật các khu vực lân cận mang tính lịch sử của Sherbrooke. Điển hình là bức tranh tường đầu tiên hoàn thành năm 2002 mô tả quang cảnh sinh hoạt thường ngày của cư dân Sherbrooke vào một ngày tháng 6-1902. Hay bức Ngày xửa ngày xưa ở phương Đông, có chiều rộng 20,7m, cao 11,3m, thể hiện cuộc sống tiêu biểu ở thành phố này vào thập niên 1930. Hoặc bức Những huyền thoại và Mena’sen mô tả những thổ dân Bắc Mỹ đang kéo một bức màn, để lộ quang cảnh những người cắm trại bên bờ sông… Còn bức Truyền thống và sự phòng cháy thể hiện một trạm cứu hỏa được xây dựng năm 1967…
Một bảo tàng tranh ngoài trời
Dự án tranh tường Sherbrooke được tài trợ bởi một tổ chức phi lợi nhuận có tên gọi tắt là MURIRS (Murales Urbaines à Revitalisation d’Immeubles et de Réconciliation Sociale – Tranh tường đô thị nhằm đem lại sức sống mới cho các công trình xây dựng và các tập hợp xã hội) mà mục tiêu của các dự án nghệ thuật do MURIRS tiến hành là tạo các bảo tàng hay gallery mỹ thuật ngoài trời để hỗ trợ cho các lĩnh vực kiến trúc, lịch sử và văn hóa của Sherbrooke vốn đã nổi tiếng là một đô thị của sáng tạo, nghiên cứu và học thuật(*). Dự án này còn giúp phát triển du lịch ở Sherbrooke, giúp cho du khách đến với thành phố này có thể tự khám phá các di sản văn hóa địa phương thông qua hệ thống tranh tường.
Bên cạnh những tranh tường được vẽ trong hơn mười năm kể từ năm 2002, còn có những tranh mới được vẽ sau này. Vào tháng 8-2014, khi Sherbrooke đăng cai Hội nghị thường niên lần thứ chín tranh tường toàn cầu, các họa sĩ địa phương, họa sĩ Canada và quốc tế đã cùng vẽ vài bức tranh tường tại đây. Tác phẩm đầu tiên do họa sĩ người Đức Steffen Junemann vẽ, có tựa Ước muốn toàn cầu được những người tham dự hội nghị rất ưa thích, mô tả một bức tường hòa bình với đôi thanh niên nam nữ cùng sáng tạo nghệ thuật. Tranh sau đó được gắn lên tường một tòa nhà mới trên đường King Est.
Việc chọn các bức tranh tường mới thuộc thẩm quyền của vị chủ tịch MURIRS, ông Serge Malenfant. Cách thức chọn lựa, theo ông Malenfant “luôn tuân thủ nguyên tắc: Sherbrooke là một gallery vĩ đại ngoài trời với các tác phẩm điêu khắc, các đài kỷ niệm, và các tranh tường tả thực cũng là một bộ phận của gallery này. Với tư cách là một bảo tàng ngoài trời, có những hiện vật thỏa mãn được mọi khẩu vị của người xem”. Với sức hút mạnh mẽ của loạt tranh tường, Sherbrooke được coi là “Nữ hoàng của các đô thị phương Đông Canada” và cũng là “Nữ hoàng tranh tường ở Québec”. Du khách có thể đến Sherbrooke bất kỳ lúc nào, ngày cũng như đêm, suốt năm để thưởng lãm các tác phẩm tranh tường đặc sắc cũng như nghe kể các câu chuyện hấp dẫn về chúng.
(*) Sherbrooke là đô thị lớn thứ sáu của tỉnh Québec với dân số trên 200.000 người, được đặt tên theo tên ngài John Coape Sherbrooke (1764-1840), một viên tướng người Anh từng là Toàn quyền Anh khu vực Bắc Mỹ. Thành phố này có tám cơ sở giáo dục bậc đại học với 40.000 sinh viên, 3.700 giáo sư, giảng viên và nhà nghiên cứu. Cứ 100 người dân Sherbrooke có 10,32 sinh viên, tỷ lệ này là cao nhất ở Québec. Từng là một trung tâm sản xuất công nghiệp ở thế kỷ XIX nhưng nay trọng tâm nền kinh tế của Sherbrooke là dịch vụ và kinh tế tri thức.
- Lê Bản
