Trên toàn cầu, các nhà virus học và nhà sinh học sử dụng công cụ học máy để phân tích cấu trúc của virus và tìm kiếm các loại thuốc hiện có có thể chống lại nó.
Các nhà nghiên cứu bệnh học đã áp dụng các công cụ của sinh học phân tử để tìm kiếm các lỗ hổng trong lớp giáp protein của virus. Angela Rasmussen, một nhà virus học và nhà khoa học nghiên cứu của Đại học Columbia (Mỹ), nhận định: “Tốc độ của nghiên cứu khoa học đã thực sự ở một tốc độ ngoạn mục. Đó là điều chưa từng có”.
Khi các ca nhiễm tiếp tục tăng theo cấp số nhân ở Mỹ cũng như các nơi khác trên thế giới, các nhà khoa học đang chạy đua tìm thuốc kháng virus có hiệu quả trong việc làm giảm sự tàn phá tồi tệ nhất của bệnh viêm phổi ảnh hưởng đến số lượng bệnh nhân cao đáng báo động. Mục tiêu là cung cấp cho các bác sĩ một phạm vi vũ khí rộng hơn trong nhiều tuần và tháng tới, và cứu thật nhiều mạng sống.
Phản ứng nhanh nhất có thể
Giải trình tự bộ gen nhanh chóng không chỉ đơn thuần cho phép các nhà nghiên cứu công bố toàn bộ trình tự SARS-CoV-2 trong vài ngày, trái ngược với nhiều tháng trong trường hợp bộ gen SARS năm 2003. Nó cũng cho phép các nhà khoa học giải trình tự các chủng virus ở bang Washington, thành phố New York, nước Ý và các nơi khác trên thế giới. Các nhà khoa học sử dụng thông tin này để theo dõi tiến trình của virus và ước tính có bao nhiêu người đã bị phơi nhiễm ở bất kỳ khu vực nào, thông báo về phản ứng sức khỏe cộng đồng.
Đối với những bệnh nhân nguy kịch nhất, virus tấn công phổi, kích hoạt hệ thống miễn dịch để tạo ra một loại dịch bạch cầu dày và các chất miễn dịch khác làm ngập phổi. Trong những trường hợp nghiêm trọng nhất, phản ứng miễn dịch này làm tắc nghẽn các khoang khí quan trọng để chuyển oxy từ không khí vào cơ thể, làm giảm đáng kể dung tích phổi. Để sống sót, những bệnh nhân này cần máy thở cơ học. Nhưng máy thở đang trong tình trạng thiếu hụt nguy hiểm.
Chẳng hạn, chưa đến một phần mười trong số 925.000 giường bệnh ở Mỹ được trang bị cho các bệnh nhân nặng – có thể lên tới từ 2,4 triệu đến 21 triệu người ở Mỹ. Thuốc kháng virus có thể rút ngắn thời gian bệnh nhân cần phải thở máy. Các bác sĩ tại Bệnh viện liên kết đầu tiên của Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc (Bệnh viện tỉnh An Huy) và Bệnh viện Nhân dân thứ hai An Huy Fuyang Tại Trung Quốc đã sử dụng một loại thuốc được phát triển bởi Chugai, một công ty Nhật Bản, ban đầu để điều trị viêm khớp dạng thấp, trên 21 bệnh nhân bị bệnh nghiêm trọng.
Trong một vài ngày, cơn sốt trở lại bình thường và tất cả các triệu chứng khác được cải thiện “đáng kể” – theo một bài báo về nghiên cứu được công bố ngay sau đó. Quét CT cho thấy chức năng phổi đã cải thiện ở 19 bệnh nhân trong số 21 bệnh nhân và tỷ lệ tế bào bạch cầu bất thường được tìm thấy ở 17 trong số 21 bệnh nhân trước khi điều trị trở lại bình thường sau 10 ngày. Regeneron Pharmaceutical, công ty dược có trụ sở tại Tarrytown (New York), tin rằng thuốc trị viêm khớp dạng thấp kevzara sẽ có hiệu quả tương tự trong điều trị bệnh nhân nguy kịch.
Thuốc bao gồm các kháng thể liên kết và làm bất hoạt các phân tử protein nhỏ trên bề mặt tế bào miễn dịch của cơ thể được gọi là interleukin 6 có vai trò khuếch đại phản ứng miễn dịch. George D. Yancopoulos, Chủ tịch và Giám đốc khoa học của Regeneron cho biết: “Mọi người đang chết vì mất khả năng thở. Vì phổi của họ đang bị viêm. Đó là những gì đang xảy ra. Đó là sự thật. Câu hỏi đặt ra là điều gì gây ra tình trạng viêm?” Regeneron hiện đang tiếp xúc với FDA (Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ) và HHS (Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ) về các thử nghiệm lâm sàng theo dõi nhanh.
Nếu mọi việc suôn sẻ, họ có thể đưa ra phán quyết về việc điều trị trong 1 hoặc 2 tháng tới. “Công ty đã sản xuất đủ thuốc để điều trị cho hàng chục ngàn bệnh nhân bị ảnh hưởng nghiêm trọng”, Yancopoulos cho biết. Sanofi, đơn vị có giấy phép phân phối thuốc bên ngoài nước Mỹ, đang bắt đầu các thử nghiệm tương tự ở châu Âu. Regeneron cũng đang xem xét sử dụng các kháng thể đơn dòng mới như một vũ khí tiềm năng chống lại Covid-19.
Đây là những protein được tạo ra tùy chỉnh được thiết kế bởi hệ thống miễn dịch đặc biệt để liên kết và vô hiệu hóa virus. Regeneron đang sử dụng những con chuột đã được biến đổi gen để tạo ra các kháng thể có thể được sử dụng trong cơ thể con người. Công ty đã trích xuất hàng ngàn kháng thể, và hiện đang sàng lọc chúng để tìm ra hiệu quả tiềm năng chống lại Covid-19, và đã xác định được một vài kháng thể mạnh nhất. Sau đó, công ty sẽ sản xuất hàng loạt chúng bằng cách phát triển chúng bên trong các dòng tế bào được ủ trong “lò phản ứng sinh học” khổng lồ, được thiết kế để thúc đẩy sinh sản tối đa.
Christos Kyratsous, phó chủ tịch nghiên cứu của Regeneron, cho biết sẽ mất khoảng 4 tháng để đi từ việc chọn ra các kháng thể mạnh nhất để sản xuất đủ tế bào để cung cấp hàng chục ngàn lít thuốc cần thiết để cung cấp thuốc rộng rãi cho những người mắc bệnh Covid-19 ở Mỹ. Những nỗ lực thử nghiệm khác nhằm mục đích giúp bệnh nhân chống lại nhiễm trùng.
Vào giữa tháng 3-2020, các nhà miễn dịch học và chuyên gia y tế Đại học Johns Hopkins đã đệ trình kế hoạch lên hội đồng xét duyệt của trường đại học và FDA để lấy kháng thể từ máu của những bệnh nhân đã hồi phục từ Covid-19 – Arturo Casadevall, nhà miễn dịch học và bệnh truyền nhiễm Trường Y Đại học Johns Hopkins cho biết. Ý tưởng là tiêm truyền cho bệnh nhân mới những kháng thể được lọc ra khỏi máu của những bệnh nhân đã chiến đấu chống lại sự lây nhiễm thành công.
Các bác sĩ đối mặt với đại dịch đã sử dụng một chiến lược tương tự để chống lại các bệnh truyền nhiễm trong hơn một thế kỷ, bao gồm cả bệnh cúm năm 1918. Nhưng lần này, cách tiếp cận có một thay đổi hiện đại. Casadevall và các đồng nghiệp của ông có kế hoạch dựa vào các phương pháp và thiết bị mà các bệnh viện đã có sẵn trong ngân hàng máu, chẳng hạn như máy móc hiện đang loại bỏ kháng thể trong máu của bệnh nhân mắc các bệnh tự miễn, để ngăn cơ thể tấn công tế bào của chính họ. (Máu thường được tái sử dụng vào cơ thể của họ để ngăn ngừa thiếu máu).
Những máy tương tự này có thể được sử dụng thay thế để trích xuất kháng thể từ những người sống sót từ Covid-19. Các nhà khoa học sẽ kiểm tra các kháng thể để tìm ra những chất mạnh nhất và sau đó tiêm chúng cho bệnh nhân bị bệnh hoặc nhân viên y tế cần được bảo vệ. Phương pháp này có thể được triển khai tại các thành phố trên toàn quốc, hoặc trên toàn cầu. Mặc dù cách tiếp cận này sẽ không mang lại ngay một loại thuốc có thể được sản xuất hàng loạt, nhưng nó có thể đóng vai trò là phương pháp điều trị ngăn chặn, cho đến khi có các loại thuốc mới, giống như những loại thuốc được phát triển bởi Regeneron.
Mở rộng quy mô và hiệu quả lâu dài
Có rất nhiều trở ngại để đưa kết quả điều trị ra khỏi phòng thí nghiệm và vào bệnh viện. Đầu tiên, các thử nghiệm lâm sàng phải chỉ ra rằng các loại thuốc này hoạt động an toàn song nhiều loại thuốc thường thất bại trong thử nghiệm này. Một loại cocktail của thuốc HIV lopinavir và ritonavir, được thử nghiệm ở Trung Quốc, được báo cáo là không có lợi cho bệnh nhân. Hiệu quả của thuốc điều trị HIV chống lại Covid-19 chủ yếu vẫn chưa được chứng minh.
- Xem thêm: Cuộc đua vaccine: Dục tốc bất đạt
Choloquine ở liều cao có thể chứng minh độc tính. Một khi một loại thuốc được chứng minh là an toàn và hiệu quả, việc đưa nó đến hàng triệu bệnh nhân trên khắp thế giới đòi hỏi một năng lực sản xuất lớn – theo Prashant Yadav, thành viên thỉnh giảng tại tổ chức phi lợi nhuận Trung tâm Phát triển Toàn cầu (CGD) và chuyên gia về chuỗi cung ứng chăm sóc sức khỏe. Ví dụ, ông ước tính có thể sẽ mất 6 tháng đến 1 năm để tăng cường sản xuất đủ để đáp ứng nhu cầu tiềm năng toàn cầu về remdesivir – nếu như nó chứng minh được hiệu quả và an toàn.
Do nhu cầu cấp bách đối với các loại thuốc mới trên khắp thế giới, một số quan chức y tế công cộng đã kêu gọi lập các quy định mới để xác định tổ chức sẽ quyết định cách phân bổ nguồn cung hạn chế. Sẽ phải có một cách phối hợp cung cấp thuốc, với vai trò và trách nhiệm rõ ràng đối với các phương pháp điều trị ưu tiên. Điều này sẽ liên quan đến một mức độ phối hợp chưa từng có giữa Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các tổ chức tài trợ cho các biện pháp y tế toàn cầu, các chuyên gia chuỗi cung ứng trong các công ty dược phẩm và chính phủ.
Khi một quốc gia đã có được một loại thuốc, chính phủ cùng với các tổ chức y tế tư nhân và các công ty dược phẩm phải nhanh chóng theo dõi việc phân phối thuốc. Các phương pháp điều trị kháng virus có thể hy vọng giúp cho mọi người khỏi chết vì Covid-19, nhưng hy vọng lâu dài tốt nhất để kiểm soát dịch bệnh vẫn là vaccine. Mốc thời gian để phát triển vắc-xin là 12 đến 18 tháng. Triển vọng nhất là mRNA1273 – được phát triển bởi Moderna, một công ty ở Boston.
Vào giữa tháng 3-2020, Viện nghiên cứu y tế Kaiser Permanente Washington (KPWHRI) đã bắt đầu cuộc thử nghiệm về độ an toàn và liều lượng; trong đó 45 tình nguyện viên trẻ, khỏe mạnh sẽ nhận được các liều vaccine khác nhau. Những nỗ lực khác bao gồm INO-4800, một loại vaccine đang được phát triển bởi Công ty Dược phẩm Inovio có trụ sở tại Pennsylvania. Đây là một loại vaccine dựa trên công trình nghiên cứu trước đây chống lại coronavirus Avian (IBV – Virus gây bệnh viêm phế quản truyền nhiễm ở gà) từ Viện nghiên cứu MIGAL ở Israel.
- Xem thêm: Chuyện bên lề về dịch Covid-19
Một công ty có tên Heat Biologics đã có vaccine ung thư trong các thử nghiệm lâm sàng, cũng như những nỗ lực trong giai đoạn đầu từ Johnson&Johnson, Pfizer và GSK. Một số trong những nỗ lực này cuối cùng sẽ mang lại kết quả điều trị hiệu quả nhưng sẽ mất thời gian bao lâu còn tùy thuộc vào rất nhiều công việc khó khăn và một số may mắn. giáo sư Tiến sĩ Peter Jay Hotez và trưởng khoa Y học Nhiệt đới Quốc gia tại Đại học Y Baylor ở Houston, bình luận: “Chúng ta đã sản xuất hàng loạt penicillin. Chúng tôi đã đánh bại bệnh bại liệt và bệnh đậu mùa. Nhưng thật không may, chúng ta phải đợi cho đến khi mọi thứ trở nên khủng khiếp mới tập trung vào nhu cầu của thế giới”.
