Ôm ấp dự án nghệ thuật “Xuống đất gặp trời” đã nhiều năm, nay họa sĩ Võ Xuân Huy mới thực hiện được một cuộc “đối thoại trong lòng đất nhưng thông điệp hướng về bầu trời” tại địa đạo Vĩnh Mốc (Quảng Trị) vào sáng ngày 26-5 này.
Được biết đến như một họa sĩ gắn bó với chất liệu sơn mài truyền thống nhưng diễn đạt bằng ngôn ngữ hội họa đương đại, Võ Xuân Huy đã có một số triển lãm cá nhân tại cố đô và tại TP. Hồ Chí Minh. Là giảng viên của Đại học Nghệ thuật Huế, Võ Xuân Huy đã tu nghiệp tại Thái Lan về nghệ thuật đương đại. “Xuống đất gặp trời” là sự kết hợp của các loại hình trình diễn, sắp đặt và triển lãm mà mục đích của tác giả là quảng bá địa đạo Vĩnh Mốc (Quảng Trị) vốn nổi tiếng trong cuộc chiến tranh đã qua bằng nghệ thuật đương đại, làm cho nghệ thuật đương đại gần gũi với công chúng địa phương và gắn với di tích lịch sử; dự án sẽ làm phong phú cách tiếp cận, quảng bá di tích bằng hình thức nghệ thuật thị giác; tạo dấu ấn và điểm nhấn văn hóa cho địa phương. Mặt khác, hoài bão của họa sĩ là dự án sẽ “góp phần tạo sự quan tâm của công chúng trong nước và quốc tế đến địa đạo Vĩnh Mốc”. Cũng qua dự án, mong muốn của tác giả là địa đạo Vĩnh Mốc và di tích văn hóa, lịch sử tại Quảng Trị sẽ trở thành đối tượng, nguồn cảm hứng sáng tạo của giới nghệ sĩ đồng thời giúp giới trẻ địa phương hiểu biết về lịch sử thông qua nghệ thuật.
Để thực hiện dự án, Võ Xuân Huy và các tình nguyện viên đưa 2.000 quả bóng nhiều màu sắc vào khắp địa đạo, sau đó chúng thoát ra và bay lên trời. Theo tác giả, hình ảnh bóng bay là biểu tượng của lễ hội, hạnh phúc, hòa bình và cũng là sự thăng hoa. Số lượng bóng tượng trưng cho 2.000 ngày người dân Vĩnh Linh sống và chiến đấu dưới địa đạo Vĩnh Mốc. Khi len lỏi trong từng ngõ ngách của địa đạo, 2.000 quả bóng đầy sắc màu đem lại ấn tượng thị giác mạnh mẽ, tượng trưng cho cuộc đối thoại giữa tĩnh và động, giữa ước mơ, thực tại và quá khứ hào hùng. Hàng ngàn quả bóng khi chui từ dưới địa đạo lên không trung gợi liên tưởng đến sức sống mạnh mẽ của người dân bản xứ trong chiến tranh ác liệt và cũng thể hiện sự nối kết giữa quá khứ, hiện tại và tương lai của người dân Vĩnh Linh nói riêng và Quảng Trị nói chung.
Bên cạnh đó, trong dự án còn có triển lãm các bức ảnh chụp hoa lá, cây cỏ, bầu trời xung quanh địa đạo Vĩnh Mốc. Những bông hoa, ngọn cỏ… thường không được chú ý trong cuộc mưu sinh hối hả hôm nay nhưng là hình ảnh của cuộc sống quý giá trong khung cảnh ngột ngạt, chật chội và thiếu ánh sáng của địa đạo năm xưa. Ngoài ra, còn có phần trình diễn 20 bộ áo dài của nhà thiết kế Viết Bảo, tất cả được lấy cảm hứng từ ý nghĩa “thăng hoa” của dự án “Xuống đất gặp trời”. Đây là lần đầu tiên có một cuộc trình diễn thời trang dưới lòng đất.
- Y Chiêu
