Đã có nghiên cứu đầu tiên về người chuyển giới, tìm hiểu và đặt ra các câu hỏi từ thực tế như: Hiện trạng của các nhóm chuyển giới ở Việt Nam ra sao? Những vấn đề gì người chuyển giới ở Việt Nam đang phải đối mặt, đặc biệt liên quan đến những vấn đề như sự an toàn cá nhân, lòng tự trọng, an toàn sinh kế, sức khỏe… ra sao? Bao trùm hơn, đã có khung luật pháp nào cho người chuyển giới?… “Em nghĩ nếu có một tổ chức hỗ trợ cho những người chuyển giới thì sẽ tốt hơn, nhất là về mặt sức khỏe. Chẳng hạn như việc dùng hormone, em cũng như nhiều bạn tự dùng, không theo hướng dẫn nào cả, dù biết như vậy rất nguy hiểm. Em từng bị sốc thuốc rồi, chỗ tiêm sưng vù lên và bầm tím, đau lắm”. (MTF, 25 tuổi, TP.HCM). “Em cũng muốn một lần trong đời được lên xe hoa, được mặc áo cưới lắm chứ! Em có viết một câu tâm sự trên Facebook của mình là: “Nhìn người ta bước lên xe hoa, đến bao giờ mình mới được giống như vậy hay chỉ bước lên xe tang được thôi” (MTF, 25 tuổi, TP.HCM). Muốn được hòa nhập cộng đồng, muốn có công việc là những mơ ước chính đáng của người chuyển giới, nhưng với học vấn thấp, không có nghề nghiệp chuyên môn, đa số người chuyển giới MTF gặp rất nhiều khó khăn trong đời sống. “Nếu có tiền em sẽ mở một viện dưỡng lão cho người chuyển giới. Sau này những người như tụi em không có con cái, cuộc sống cô đơn, nếu khi cha mẹ chết hết, mồ côi một mình thì biết làm sao”. “Em mơ thành lập trang web, xin phép làm các show nhỏ để cho các bạn có cơ hội trình diễn, kiếm sống bằng khả năng của mình”…
Trước thực trạng trên, trong tháng 8 vừa qua, Viện nghiên cứu xã hội kinh tế và môi trường (iSEE) đã tổ chức hội thảo “Khát vọng được là chính mình – các vấn đề pháp lý và thực tiễn của người chuyển giới ở Việt Nam” tại Hà Nội và TP.HCM. Hội thảo chia sẻ kết quả nghiên cứu và đưa ra khuyến nghị xóa bỏ kỳ thị với người chuyển giới, giúp họ có một cuộc sống bình thường như mọi người. Đặc biệt, hội thảo đưa ra kiến nghị kêu gọi sửa nghị định 88/2008/NĐ-CP về việc xác định lại giới tính, đảm bảo quyền phẫu thuật thay đổi giới tính và quyền thay đổi hồ sơ pháp lý liên quan đến giới tính, tên sau phẫu thuật. Nhiều bạn trẻ chuyển giới như Cát Thy, Bảo Vy, Bảo Nghi, Bảo Hòa (MTF), Aki Trần (FTM)… đã tham dự và mạnh dạn bày tỏ ý kiến tại hội thảo.
Thể hiện giới bằng cách trang điểm của các MTF chưa qua phẫu thuật
Anh Trần Khắc Tùng, Giám đốc ICS bày tỏ: “Người chuyển giới nói riêng hay cộng đồng LGBT nói chung là một bộ phận không tách rời của xã hội, với những phẩm chất và năng lực như bất kỳ một người nào khác. Nếu được tạo điều kiện và có cơ hội học tập, làm việc, họ hoàn toàn có thể đóng góp tích cực cho xã hội. Tạo điều kiện cho người chuyển giới được sống và làm việc với giới tính mình mong muốn không ảnh hưởng tới quyền lợi của bất kỳ ai trong xã hội, mà nó mang thêm hạnh phúc cho một bộ phận vốn đang chịu nhiều sự kỳ thị trong xã hội và làm xã hội trở nên nhân văn hơn thì tại sao chúng ta không mở rộng vòng tay với họ?”.
Thu Ngân