Những người giàu và trung lưu ở Mỹ đang đổ xô tìm mua nơi trú ẩn và bunker để trốn virus và tránh bất ổn xã hội do sụp đổ kinh tế khiến giá cả tăng mạnh. Cung không đủ cầu. Ví dụ số bunker đã bán ra của công ty Vivos đã tăng 400% trong năm nay.
Cung không đủ cầu
Các condo cao cấp dùng cho “Ngày tận thế virus và kinh tế” đang là thị trường nóng tại các quốc gia giàu có. Ông Larry Hall, giám đốc điều hành kiêm sở hữu chủ các dự án Survival Condo Projects, rất phấn khích trong buổi trò chuyện với báo chí về “sức hút chưa từng thấy” của những căn hộ, biệt thự và bunker ngầm kiên cố chuẩn bị cho ngày kết thúc thế giới. Để sống sót trong đại dịch bùng phát mạnh hơn và dễ chết hơn cũng như chống chọi với bạo loạn xã hội khi nền kinh tế sụp đổ, nhiều triệu phú đôla sẵn sàng bỏ ra một số tiền lớn mua cho mình một nơi an toàn nhất với những tiện nghi đầy đủ. “Covid-19 là cú huých mạnh giúp việc kinh doanh nơi trú ẩn kiên cố trở nên náo nhiệt hơn sau một thời gian trầm lắng.
Từ khi xảy ra lockdown do virus và những lo toan không biết bao giờ mới kết thúc, người giàu bắt đầu quan tâm đến những nơi cách ly an toàn, vô trùng, không sợ bị cướp bóc” – Larry Hall nhận xét. Ông cho biết có một khách hàng chốt hợp đồng mua condo chỉ sau 4 ngày tìm đến công ty mà không cần tham quan trước. “Xem video trên trang web của Survival Condo Projects xong, ông ta chốt ngay và chuyển tiền qua mạng. Condo đó coi như đã có chủ” – Hall bộc bạch trong cuộc phỏng vấn dành cho trang kinh doanh FOX Business.
Nhiều sản phẩm trong dự án Survival Condo Projects được cải tạo từ các hầm ngầm (silo) chứa tên lửa không còn sử dụng của quân đội Mỹ. Theo quảng cáo, các condo cao cấp này có thể chịu đựng được một vụ tấn công hạt nhân và có diện tích từ 50.000 đến 100.000 feet vuông. Mỗi cụm silo có đầy đủ tiện nghi cần thiết, ngoài điện nước; thậm chí có cả hồ bơi ngầm và trang trại mini để cung cấp thực phẩm cho các lớp học tại chỗ.
“Nếu đưa silo này lên mặt đất nó sẽ cao bằng toà nhà…15 tầng, tức cao bằng toà nhà cao thứ hai tại thành phố Wichita” – Larry Hall nói. Bất chấp số người chết tiếp tục tăng và các vấn đề kinh tế, xã hội do đại dịch gây ra, khiến cuộc sống khó khăn, đòi hỏi sự tiết kiệm, thị trường các “condo sống sót” (Survival Condo) vẫn đắt khách đến nỗi các công ty cung cấp bắt người mua phải trả tiền mặt theo luật chơi: “Ai chốt giá trước sẽ đươc mua trước”, không thương lượng kỳ kèo. “Quy định của chúng tôi là không nhận tiền cọc, không đặt cọc trước condo vì hoàn thành xong đến đâu bán hết đến đó, không có hàng tồn” – Larry Hall nói.
Thay đổi tư duy về nơi trú ẩn Ngày tận thế
Nhiều người mua trở nên mê tín hơn trong thời đại có nhiều tin đồn thật, giả lẫn lộn. Họ thừa nhận thế giới đang thay đổi nhanh và hầu như mọi lĩnh vực đều chuẩn bị báo động đỏ, kể cả bạo loạn, cướp bóc và lật đổ. Phản ứng của họ là sống sót với bất cứ giá nào để chờ hồi sinh trong thế giới mới. “Nếu trước đây, khách hàng thường hỏi tôi: ‘Công ty có cố tình đẩy nỗi sợ lên cao khi quảng cáo quá lố cho các hầm trú ẩn, và các condo kiên cố có thực sự giúp chủ nhân của nó sống sót trong một cuộc chiến tranh hiện đại với sức công phá khủng khiếp của những loại vũ khí mới?’ thì từ khi có Covid-19, họ chỉ hỏi đơn giản: ‘Làm cách nào để gia đình tôi có thể sống trong không gian chật hẹp này? Ở đây có đủ những thứ cần thiết để lánh nạn lâu dài?”. Rõ ràng niềm tin vào ‘nơi trú ẩn cho ngày tận thế’ đã tăng lên. Hầu như không còn ai nghi ngờ về ích lợi của nó.
Trong số khách hàng của tôi có rất ít ‘những kẻ lập dị mặc áo giáp chờ ngày kết thúc thế giới’ mà là những con người bình thường như bác sĩ, luật sư và doanh nhân. Có cả các tỉ phú. Họ tìm mua nơi trú ẩn với sự nghiêm túc hoàn toàn” – Larry Hall nói. Dante Vicino, giám đốc điều hành tạp đoàn The Vivos Group, công ty mẹ của công ty xây dựng hầm ngầm trú ẩn Vivos, cũng có ý kiến tương tự về sự thay đổi trong tư duy của công chúng về hầm trú ẩn an toàn.
Những người mua nó không còn bị xem là “tâm thần, sống trong thế giới tưởng tượng và bị ám ảnh bởi truyện tranh”. Vivos cung cấp nơi trú ẩn khác với loại condo cao cấp và bunker ngầm một gia đình do hai công ty Survival Condo và Rising S Company (trụ sở tại Texas, chuyên về bunker xa xỉ) xây dựng mà là những “phức hợp trú ẩn” dành cho nhiều gia đình cùng chung sống với giá thuê 35.000 USD/năm trở lên kèm bảo đảm cung cấp thuốc men, thực phẩm và sưởi ấm đầy đủ trong một năm (chi phí tính riêng) nếu thảm hoạ xảy ra.
Doanh số của Vivos đã tăng 400% trong năm nay so với năm ngoái và số đăng ký giữ chỗ tăng gần 1000% từ khi có Covid-19 và căng thẳng chính trị, bạo lực ở Mỹ. Vivos xem tổ hợp lánh nạn thảm hoạ XPoint của nó ở Black Hills phía Nam bang South Dakota là “Cộng đồng sống sót lớn nhất trái đất” với 535 căn hộ chịu đựng được một cuộc tấn công hạt nhân cỡ 20-megaton trong phạm vi vài dặm. Các căn hộ này được cải tạo từ kho chứa tên lửa nhiều tầng rộng 3.800 feet vuông của Chính phủ Mỹ. Kho đạn có sẵn hệ thống điện nước và trang trại nên việc cải tạo thành nơi lánh nạn dễ dàng hơn.
Thị trường tiếp tục phát triển
Vicino cho biết khoảng 90% khách hàng của Vivos thuộc giới trung lưu trở lên, nhưng một số tỉ phú cũng đến tìm hiểu. Dĩ nhiên, yêu cầu của họ về nơi trú ẩn phải cao hơn nhiều. “Theo tôi, đa số tỉ phú đã xây dựng bunker hiện đại ngay trong cơ ngơi của họ đúng như nhiều người dự đoán. Bill Gates chắc chắn đã có một bunker từ lâu rồi. Bunker đã trở thành nhu cầu bức bách và được nhiều người chấp nhận. Nơi lánh nạn đại hoạ không còn là chuyện hoang đường hoặc là sản phẩm của những kẻ lo sợ viễn vông” – Vicino nhận xét.
Gary Lynch, giám đốc điều hành Rising S Company, cũng có suy nghĩ tương tự về những chuyển biến trong tư duy về bunker. Ông nói: “Rising S đã chứng kiến sự gia tăng bất ngờ về cả mối quan tâm lẫn hỏi mua nơi trú ẩn trong thời đại Covid-19”. Rising S Company xây dựng nhiều loại bunker để đáp ứng những yêu cầu khác nhau của khách hàng, từ bunker giá rẻ đến bunker cao cấp. Công ty cũng nhận xây dựng bunker ngay tại cơ ngơi của khách với đầy đủ phòng tập thể hình, phòng chiếu phim và những tiện nghi khác. “Không chỉ sợ virus mà người ta còn sợ bất ổn xã hội và biến động nghiêm trọng của nền kinh tế. Có người tin Chính phủ liên bang Mỹ đang che giấu một điều bí mật gì đó.
Nghĩ cho cùng, bunker cũng chỉ là một giải pháp bảo hiểm khác” – Lynch nói. Vicino bổ sung: “Các chủ bunker có thể chuyển giao bunker cho những thành viên khác trong gia đình từ thế hệ này sang thế hệ khác nếu ngày tận thế chưa đến với họ”. Cả Hall, Lynch và Vicino đều quan tâm đến sự mất an toàn của các cabin biệt lập hay trang trại vắng vẻ khi thảm hoạ xảy ra vì chúng rất dễ bị đột nhập và phá hoại. “Xpoint của Vivos hay silo Kansas của Survival Condo là tập hợp các bunker như một cộng đồng liên lập nên dễ tương trợ lẫn nhau hơn là đứng một mình.
Không gian sống tốt hơn nhiều. Cơ hội sống sót trong thảm hoạ cao hơn nhiều vì nguồn cung cấp và các tiện ích không sợ bị gián đoạn. Cơ sở hạ tầng cũng thế” – Larry Hall nói. Vicino bổ sung: “Chất lượng bunker là vấn đề nhưng sự hỗ trợ của cộng đồng trong lúc dầu sôi lửa bỏng cũng quan trọng không kém. Không ai có thể dự báo được điều gì sẽ xảy ra trong thảm hoạ; vì vậy, kỹ năng của từng người trong cộng đồng sẽ giúp họ giải quyết được tại chỗ những vấn đề nan giải như hư hỏng điện nước mà không cần chi viện từ bên ngoài”.
Theo công ty thăm dò dư luận Pew, tầng lớp trung lưu ở Mỹ là những gia đình kiếm được gấp 2/3 hay gấp đôi các gia đình thu nhập trung bình, tức từ 45.000 USD đến 122.000 USD/năm. Các công ty cung cấp bunker trên đều xây dựng nơi trú ẩn dành cho gia đình có thu nhập trên 40.000 USD/năm, vì vậy lượng khách hàng tiềm năng khá lớn.
