Tình hình biển Hoa Đông có thể trở nên căng thẳng sau khi Trung Quốc hôm 23-11 thông báo đã mở rộng phạm vi bảo vệ quốc gia, trong đó bao gồm cả quần đảo đang tranh chấp với Nhật Bản.
Theo Bộ Quốc phòng Trung Quốc, máy bay tiến vào “vùng nhận dạng phòng không” này phải tuân thủ theo luật của Trung Quốc, nếu không sẽ đối mặt với “những biện pháp bảo vệ khẩn cấp”.
Tàu hải giám Trung Quốc và tuần duyên Nhật Bản trong vùng biển tranh chấp
Cụ thể, Bộ Quốc phòng Trung Quốc ra tuyên bố cho biết các máy bay phải thông báo về kế hoạch bay, “duy trì liên lạc radio hai chiều” và “phản ứng kịp thời và chính xác” trước các yêu cầu nhận dạng. Các lực lượng vũ trang Trung Quốc sẽ áp dụng các biện pháp bảo vệ khẩn cấp để phản ứng với các máy bay không hợp tác nhận dạng hoặc từ chối theo chỉ dẫn đưa ra.
Một bản đồ đã được hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa xã của Trung Quốc đăng tải trên Twitter cho thấy khu vực nhận dạng phòng không này bao phủ một khu vực rộng lớn của Hoa Đông, trong đó có những khu vực rất gần với Hàn Quốc và Nhật Bản.
Trả lời cho câu hỏi liên quan đến khu vực này trên một trang web nhà nước, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân cho biết: “Việc thành lập vùng nhận dạng phòng không nhằm mục đích bảo vệ chủ quyền nhà nước, lãnh thổ và an ninh hàng không cũng như duy trì trật tự các chuyến bay và không nhằm chống lại bất kỳ nước hay mục tiêu cụ thể nào. Các chuyến bay bình thường của các hãng hàng không quốc tế trên không phận nhận dạng bảo vệở Hoa Đông sẽ không bịảnh hưởng”.
Ngay lập tức, Nhật Bản đã có phản ứng mạnh mẽ về việc này. Ông Junichi Ihara, Vụ trưởng Vụ Á châu và Hải dương của Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã đưa ra kháng nghị cho ông Hàn Chí Cường, quyền Đại sứ Trung Quốc tại Nhật Bản. Ông Ihara khẳng định đó là điều “hoàn toàn không thể chấp nhận”. Ông cũng chỉ trích Trung Quốc làm gia tăng những mối căng thẳng giữa hai nước về quần đảo này.
Hồi đầu tháng 11, Nhật Bản đã ra lệnh cho các chiến đấu cơ của họ cất cánh khẩn cấp sau khi phát giác một chiếc máy bay không người lái bay về hướng Nhật Bản.
Cũng ngay trong ngày Trung Quốc công bố “vùng phòng không” mới, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry tuyên bố Mỹ “quan ngại sâu sắc” về các động thái của Trung Quốc và nhấn mạnh “Hành động đơn phương này là nhằm thay đổi tình trạng hiện tại trên Hoa Đông, sẽ chỉ làm gia tăng căng thẳng khu vực và tạo nguy cơ xung đột”.
Ông Kerry cho hay Mỹ đã kêu gọi Trung Quốc “cẩn trọng và kiềm chế” và cảnh báo Bắc Kinh không nên áp dụng vùng phòng không mới.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel tái khẳng định quần đảo Senkaku do Nhật quản lý nằm dưới hiệp ước an ninh Mỹ – Nhật, có nghĩa Washington sẽ bảo vệ đồng minh Tokyo nếu khu vực bị tấn công. “Chúng tôi đã thảo luận kỹ với các đồng minh và đối tác của chúng tôi trong khu vực, trong đó có Nhật. Chúng tôi trước sau vẫn giữ cam kết với các đồng minh và đối tác”, ông Hagel nói.
Người đứng đầu Lầu Năm Góc nói rõ, với hơn 70.000 binh sĩ đồn trú ở Nhật và Hàn Quốc, Mỹ sẽ không tôn trọng tuyên bố kiểm soát vùng nhận dạng phòng không trên của Trung Quốc và khẳng định: “Tuyên bố của Trung Quốc sẽ không thay đổi cách thức hoạt động của quân đội Mỹ tại khu vực”.
T.K
