Những ngõ nhỏ tăm tối về đêm ở nhiều nước thường được coi là nơi tiềm ẩn những hiểm nguy đối với du khách: cướp bóc, trấn lột…, thậm chí cả giết người! Nhưng đến với Hà Nội, du khách không sợ những ngõ nhỏ như thế khi màn đêm buông xuống, nhất là ở khu phố cổ, nơi cuộc sống về đêm với sinh hoạt ẩm thực luôn nhộn nhịp.
Khu phố cổ Hà Nội chằng chịt những ngõ ngách, tựa như một mê cung đối với khách lạ nhưng với rất nhiều du khách phương Tây chính điều đó kích thích sự khám phá, tìm hiểu. Và đi vào trong những ngóc ngách dọc ngang ấy, ở những nơi đèn sáng từ chập tối đến tận bình minh họ đã tìm thấy những hương vị ngọt ngào của cuộc sống.
Ở mạn nam của hồ Hoàn Kiếm chẳng hạn, gần như ở bất kỳ ngõ nhỏ nào cũng đầy những hàng quán với đủ loại món ăn phục vụ khẩu vị đa dạng của du khách bốn phương cũng như dân Hà thành khoái ăn đêm. Có những hàng ăn bé xíu, chỉ một hai cái bàn thấp, ghế nhựa nhỏ cho khách còn lại là chỗ nấu nướng và dọn rửa, với một cái bếp than tổ ong luôn đỏ rực, bên trên hoặc là một nồi nước lèo bốc khói hoặc một chảo dầu đang sôi hay vài gắp thịt nướng nhỏ mỡ xèo xèo thơm phức…
Đi vào những mê cung ẩm thực Hà thành mới thấy được sự phong phú, đa dạng vùng miền ở các món ăn, từ bánh tráng trộn vốn được khai sinh và phổ biến ở phương Nam cũng như cơm tấm, hủ tiếu đặc trưng vùng lục tỉnh miền Tây đến bún bò Huế và món bánh đa cua nổi tiếng của đất cảng Hải Phòng… Cũng không thiếu những món “Tây” như bít-tết, khoai tây chiên, pizza, spaghetti… Song chiếm ưu thế vẫn là các món ăn phổ biến của người Hà Nội ưa quà vặt mà Thạch Lam đã viết trong tác phẩm bất hủ Hà Nội 36 phố phường; đó là bún ốc, bún chả, canh bún, bún sườn, bún bung, bún riêu, bún mọc, bún thang, bún ngan, bánh cuốn, bánh đúc… rồi mì vằn thắn, xủi cảo, bánh rán, nộm đu đủ, chè cháo…, tất nhiên không thể thiếu phở (bò và gà) và gần đây nhất là bún đậu mắm tôm – cái món “độc” nhưng nhiều người Sài Gòn ra tới Hà Nội là phải tìm ăn cho được, mà phải là những hàng quán ở ngõ Phất Lộc, ngõ Gạch, ngõ chợ Đồng Xuân hay ngõ 31 phố Hàng Khay mới “chính hiệu con nai vàng” (ngay cả ngài Đại sứ Pháp tại Hà Nội Jean-Noël Poirier cũng mê món ăn này).
Du khách nước ngoài trải nghiệm ẩm thực đêm Hà thành
Những hàng quán về đêm ấy là nơi du khách bốn phương trải nghiệm ẩm thực Hà thành, nơi trai thanh gái lịch ăn đêm sau những giờ giải trí, vui chơi, nơi nhiều người dân sở tại được no lòng sau một ngày lao động vất vả… Nhưng đó cũng là nơi nuôi sống nhiều gia đình: hàng ngàn phụ nữ Hà Nội đã tần tảo sớm hôm, chợ búa, nấu nướng… phục vụ cho nhu cầu ẩm thực về đêm của người tại chỗ cũng như du khách trong và ngoài nước. Ẩm thực đêm của ngõ nhỏ Hà Nội còn góp phần làm nên diện mạo ẩm thực đa dạng và đầy sức sống của thủ đô nước Việt.
Thu Thảo (DNSGCT)
