Năm mới là thời điểm cho sự khởi đầu, nhưng cũng là lúc nên nhìn lại những cơ hội đã vụt qua trong quá khứ để đặt ra những mục tiêu cao hơn cho tương lai.
Trong khi lái xe chở em gái từ sân bay về, tôi đã vô cùng ngạc nhiên trước sự phát triển của thành phố sau ba năm sống ở đây và bỗng tự hỏi những con đường mới được cải tạo hoặc làm mới, những tòa nhà chọc trời và các căn hộ chung cư cao cấp có đem lại lợi ích thật sự cho cư dân TP.HCM? Xét theo khía cạnh phát triển, việc nâng cấp đường sá và kè bờ kênh rất có ích. Tôi từng sống ở đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, quận 3, gần chỗ giao với đường Hoàng Sa. Đoạn kênh ở đó đã thật sự rất khác so với trước kia. Nước kênh dường như sạch hơn và xanh hơn so với màu bùn đen lúc trước. Ở khu vực quận 1, con rạch giữa đường Võ Văn Kiệt và Bến Vân Đồn cũng được cải tạo tương tự. Việc làm sạch nước và làm đường cao tốc mới ở khu vực này khiến cho cảnh quan đẹp hơn và giao thông cũng thuận tiện hơn nhiều. Thêm vào đó, đường cao tốc mới chạy về miền Tây nối với đại lộ Nguyễn Văn Linh giúp cho việc ra vào thành phố thông thoáng, chưa kể đến cầu Calmette và cầu Ông Lớn giúp cho tôi đi lại giữa quận 4 và quận 7 một cách thuận tiện hơn.
Tốc độ xây dựng các tòa nhà cao tầng cũng đáng kinh ngạc, nếu không muốn nói là đáng báo động và có lẽ sẽ tạo ra một số vấn đề khó giải quyết. Ở quận 7, trên đường Nguyễn Hữu Thọ có một số tòa chung cư cao cấp mọc lên nhanh chóng nhưng hầu như chưa có nhiều người ở vì thu nhập của dân địa phương còn thấp. Cao ốc văn phòng cho thuê còn trống nhiều, kể cả tòa nhà nổi tiếng BitexcoTower. Những khu phức hợp mua sắm lại nở rộ khắp thành phố vào lúc kinh tế đang tuột dốc.
Tất cả những thay đổi này làm cho thành phố sống động hơn và đặc biệt là thú vị hơn với những người giàu. Nhưng mặt khác, câu hỏi ở đây là, những người dân bình thường ở thành phố có được hưởng quả ngọt từ sự phát triển hạ tầng của thành phố? Tôi nghĩ câu trả lời, cho đến bây giờ, là chưa.
Trước tiên, rất dễ hiểu, phí thuê những văn phòng trong các cao ốc và các căn hộ cao hơn thu nhập trung bình của hầu hết người dân và doanh nghiệp địa phương. Mặc dù nhiều con đường được nâng cấp nhưng lại thiếu các biện pháp đảm bảo an toàn giao thông, những ổ gà, ổ voi vẫn xuất hiện gây ra nhiều tai nạn và chất lượng giao thông không tốt hơn là mấy. Hãy dành tiền để nâng cao chất lượng giao thông đô thị hẳn sẽ có ích cho cộng đồng nhiều hơn. Bên cạnh đó, hàng hóa trong các trung tâm mua sắm đẹp và tốt thật đấy, nhưng liệu có bao nhiêu người dân địa phương có thể mua những sản phẩm thời trang với giá quốc tế này. Tất nhiên họ có thể tìm thấy dễ dàng những sản phẩm rẻ hơn nhiều ở những cửa hàng khác.
Hãy hỏi những đứa trẻ bạn gặp ở xóm nghèo đường Bùi Viện vào buổi tối, hoặc những người bán thuốc lá vào buổi sáng sớm xem họ có được hưởng những điều tốt đẹp này không? Tôi không nghĩ là họ thấy ấn tượng nhiều với sự đổi thay của thành phố như là tôi cảm thấy. Hãy hỏi những ông già bà lão bán vé số tại các trạm xăng, hay hỏi người ăn xin tại các trụ đèn giao thông, hoặc những người tàn tật lê bước trên các con đường xem cuộc sống của họ có được nâng cấp không, câu trả lời có lẽ là không.
Với những kiến thức về kinh tế, tôi hiểu sự cần thiết của việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng và những cơ hội kinh doanh của thành phố. Tôi cũng thật sự có ấn tượng với tốc độ, chất lượng và vẻ đẹp của những đổi thay này. Chắc chắn là tôi cảm thấy thành phố trở nên tiện nghi hơn và cũng hy vọng thành phố tiếp tục phát triển trong những năm tới. Tuy nhiên, trong những ngày đầu năm lắng đọng, bỗng nhiên tôi nghĩ đến rất nhiều người bất hạnh bị gạt ra bên lề của sự phát triển đang chờ những công trình phục vụ đời sống của họ một cách thiết thực hơn.
Lê Tâm dịch
