Ở TP. Hồ Chí Minh có rất nhiều kiến trúc kiểu châu Âu, điều này khiến nhiều người nước ngoài nhầm tưởng rằng thành phố không có bề dày lịch sử. Nhận xét này không đúng, bởi nếu tìm hiểu kỹ hơn, bạn sẽ nhận ra rằng Việt Nam là một đất nước có lịch sử rất oai hùng và cách mà người Việt Nam đưa lịch sử vào cuộc sống hiện đại khá thú vị. Nếu ở Anh chúng tôi nhớ về lịch sử khi nhìn thấy những nhà thờ cổ và những tòa lâu đài xưa thì lịch sử ViệtNamđược nhớ đến theo nhiều cách khác nhau. Bạn có thể nhìn thấy bảng tên đường ở rất nhiều tỉnh, thành phố được đặt theo những trận đánh nổi tiếng, những anh hùng quân sự và những vị vua. Ngay cả các trường học hay trung tâm mua sắm ở một số nơi cũng mang tên của những biểu tượng lịch sử để những thế hệ sau luôn nhớ về lịch sử ViệtNam.
Ở Việt Nam, thành phố nào tôi đến cũng có một con đường đặt tên là Trần Hưng Đạo, vị tướng tài ba nhất trong lịch sử với những chiến thắng chống quân xâm lược Nguyên – Mông vào thế kỷ XIII. Tương tự, tôi cũng gặp nhiều con đường mang tên Nguyễn Trãi, một nhà quân sự và chính trị đầy mưu lược có vai trò rất quan trọng trong việc chấm dứt sự đô hộ của nhà Minh tại ViệtNam. Tuy nhiên, tôi khá ngạc nhiên khi nhiều bạn trẻ mà tôi có dịp trò chuyện lại không nhớ được những thành tựu của những nhà quân sự vĩ đại này.
Bên cạnh những bậc vĩ nhân được trân trọng bằng cách đặt tên đường, người anh hùng huyền thoại nhất trong lịch sử Việt Nam có lẽ là Hồ Chí Minh, người có vai trò quan trọng trong việc thành lập Đảng Cộng sản ở Việt Nam và là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ. Lòng biết ơn của người dân Việt Nam với lãnh tụ Hồ Chí Minh thể hiện qua việc tạc tượng, xây dựng bảo tàng và đặt tên thành phố lớn nhất cả nước theo tên Bác.
Ngoài ra, lịch sử còn được nhớ đến theo những cách khác. Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh là một địa điểm tham quan rất ấn tượng nhắc cho người ViệtNamvà người nước ngoài nhớ đến sự thất bại của người Mỹ tại ViệtNam. Những kiến trúc thường thấy ở các vòng xoay như tượng Trần Hưng Đạo ở đường Hai Bà Trưng, tượng Thánh Gióng ở đường Cách Mạng Tháng Tám, hay Dinh Thống Nhất là những biểu tượng của lịch sử Việt Nam. Những ngày nghỉ lễ tại ViệtNamcũng khiến người ta nhớ đến lịch sử. Với một quốc gia từng bị đô hộ như ViệtNam, ngày Độc lập, hay còn gọi là ngày Quốc khánh 2-9 là một dịp trọng đại để thể hiện sự tự hào dân tộc. Ngày Thống nhất đất nước (30-4) cũng là một dịp quan trọng khác nhắc người ViệtNamrằng hiện giờ đất nước đã thống nhất và đang vươn lên để trở nên hùng mạnh. Ngày Giỗ tổ Hùng Vương 10-3 Âm lịch nhắc người dân nhớ đến lịch sử dựng nước.
Như tôi đã trình bày từ đầu, việc thiếu các kiến trúc cổ xưa là một điều đáng tiếc. Thế nhưng, với một đất nước trải qua nhiều cuộc chiến tranh như ViệtNam, điều này không khiến chúng ta ngạc nhiên. Điều đáng ngạc nhiên là cách mà người ViệtNamđưa lịch sử vào cuộc sống hiện đại và trong mọi khía cạnh văn hóa. Ở Anh, chúng tôi có những lâu đài và nhà thờ cổ cách đây hàng ngàn năm nhưng sự hiện diện của lịch sử trong cuộc sống không như ViệtNam. Việc đặt tên danh nhân cho các con đường và chào mừng những ngày lễ lớn nhằm nâng cao lòng tự hào dân tộc cho thấy ViệtNamcó bề dày lịch sử phong phú. Những giá trị của lịch sử rất cần được gìn giữ và truyền lại cho những thế hệ tương lai.
Lê Tâm dịch
