Từ cửa khẩu Hữu Nghị, xe chúng tôi mất gần sáu giờ đồng hồ để vượt quãng đường hai trăm cây số đến thung lũng Kathmandu, nơi có thủ đô cùng tên của đất nước Nepal. Như để bù lại cung đường nhỏ hẹp lắm ổ voi ổ gà, Kathmandu dành cho du khách nhiều bất ngờ với hệ thống dày đặc những di tích lịch sử, tôn giáo đậm chất mỹ thuật.
Kathmandu, quá khứ huy hoàng của những vương triều
Được coi là trái tim của Nepal, từ thế kỷ XIV, thung lũng Kathmandu với ba quốc gia nhỏ đã được vua Malla thống nhất và cho xây dựng nhiều đền đài, cung điện tráng lệ. Nổi tiếng nhất ở đây là quần thể bảy công trình kiến trúc được UNESCO công nhận di sản văn hóa thế giới. Nằm bên bờ một nhánh sông Bagmati, Pashupatinath, ngôi đền Hindu lớn nhất Nepal được coi là tuyệt tác kiến trúc và là nơi thực hiện tang lễ, hỏa táng người chết trong thành phố. Tuy người ngoại đạo không được vào trong nhưng nhìn từ những ngọn đồi bên ngoài, người ta cũng thấy được vẻ đồ sộ và uy nghiêm của đền. Đa số các công trình trong đền được xây dựng từ thế kỷ thứ V đến thế kỷ XV. Xung quanh Pashupatinath còn có nhiều đền đài nhỏ khác mang đậm nét Hindu với những đường nét điêu khắc tuyệt đẹp đặc trưng.
Góc phố nhỏ, nơi du khách có thể tìm thấy nhiều hàng thủ công mỹ nghệ đẹp và rẻ
Bên kia sông, đối diện với Pashupatinath là một dãy các đền thờ nhỏ với linga, biểu tượng của thần Shiva chạy dọc dài bên bờ sông. Đây cũng là nơi tập trung những người xuất gia theo đạo Hindu mà tiếng Anh gọi là holyman. Các holyman này đều trên 40 tuổi, thân hình gầy gò vì ăn uống vô cùng kham khổ. Họ từ bỏ hết cuộc sống vật chất, gia đình để theo đuổi con đường tâm linh. Khắp thân thể của họ được phủ một lớp bột trắng, nghe đâu là được làm từ xương người, còn gương mặt thì bôi vẽ trông rất ấn tượng. Bên bờ sông, cũng gần nơi tiến hành hỏa táng có một ngôi đền 1.600 năm tuổi mà cư dân địa phương gọi là đền Kamasutra. Đó không phải là tên chính thức của đền, người dân gọi tên này dựa theo hàng trăm bức điêu khắc trong đền diễn tả nội dung Kamasutra. Những đám tang không có một tiếng khóc than, bên cạnh nơi hỏa táng là ngôi đền tượng trưng cho sự sinh sôi, có lẽ điều đó cũng nói lên một phần nhân sinh quan nhẹ nhàng của người Nepal.
Pashupatinath, ngôi đền Hindu giáo lớn nhất Nepal
Với nhiều khách phương xa, Kathmandu để lại ấn tượng bởi sự kết hợp tuyệt đẹp giữa những gam màu trầm mặc và rực rỡ. Mặt trời miền núi cao làm những đóa hoa trạng nguyên hay cúc vạn thọ nở tràn lan ở đây càng bừng lên sắc thắm. Cũng ánh nắng đó khi hắt lên màu đỏ của bộ sari mà các cô gái trẻ thường mặc thì thật sống động, vậy mà khi tỏa xuống những đền đài thì như càng tô đậm nét cổ kính, thâm u. Nơi “muôn hồng nghìn tía” nhất trong thung lũng có lẽ là khu vực quanh các quảng trường phố cổ. Các công trình kiến trúc và nghệ thuật bao quanh quảng trường Patan Durbar tạo thành một quần thể có vẻ đẹp cổ kính và vô cùng tinh xảo. Với nhiều công trình được xây dựng từ thế kỷ XVI, Patan nổi tiếng là thành phố cổ nhất của thung lũng Kathmandu và được gọi là thành phố của nghệ thuật. Dù theo đạo Hindu, vua Malla khi thống nhất Kathmandu đã xây dựng quần thể kiến trúc hòa quyện giữa đạo Hindu và Phật giáo, tạo ra nét đặc thù về hòa hợp giữa hai tôn giáo quan trọng nhất tại Nepal. Quảng trường Patan với 136 khoảng sân và 55 đền chùa lớn nhỏ trở thành khu tâm linh của người theo Phật giáo và Ấn Độ giáo từ nhiều thế kỷ nay. Sân của quảng trường lót gạch đỏ nhìn ấm áp. Phần kiến trúc chính được chạm trổ bằng một loại gỗ quý màu đen bóng.
Hình ảnh những người xuất gia theo đạo Hindu ở Kathmandu
Ngắm mặt trời mọc trên dãy Hy Mã Lạp Sơn
Cách Kathmandu chỉ khoảng 30 cây số về phía Đông, Nagarkot là thị trấn nghỉ mát nên thơ và yên bình. Hầu hết các khách sạn ở đây đều nhìn ra dãy Hy Mã Lạp Sơn phủ tuyết trắng xóa hùng vĩ. Bình minh hay hoàng hôn đều là những buổi ngắm núi tuyệt vời. Nhiều du khách nghỉ qua đêm ở thị trấn này chỉ để chứng kiến cảnh tượng mặt trời mọc trên Hy Mã Lạp Sơn đẹp đến nao lòng. Được bao quanh bởi dòng sông Indrawati, khi xuân về Nagarkot chuyển màu sặc sỡ với hàng nghìn loài hoa khác nhau đua nở khắp nơi. Những bông hoa đầy màu sắc với bối cảnh thanh bình của những đỉnh núi tuyết phủ đã biến Nagarkot thành một trong những nơi đẹp nhất và thú vị nhất ở Nepal. Chúng tôi ở lại Nagarkot một đêm, đủ dịp để ngắm dãy Hy Mã Lạp Sơn từ hướng Nepal vào buổi hoàng hôn khi mới đến và cũng đã ngất ngây với buổi bình minh se lạnh ngày hôm sau ngắm nhìn dãy núi tuyết ẩn mình trong những tán mây huyền ảo… Rồi sau đó cả đoàn lên xe chào tạm biệt Nagarkot để đi Pokhara.
Lối đi trong đền đài xưa
Lại mất gần cả ngày trời ngồi xe từ Nagarkot đi Pokhara cho dù quãng đường chỉ dài 200 cây số. Con đường đi Pokhara cũng không khá hơn mấy những con đường đau khổở đất nước Nepal này. Đường đèo dốc lên xuống, đi qua những cánh đồng mơn mởn, những cánh rừng thẳm xanh rồi những con sông dốc chảy nước trắng cuồn cuộn bên đường. Nepal là một trong những quốc gia có nguồn tài nguyên nước dồi dào nhất trên thế giới nên dễ dàng nhận thấy rất nhiều sông, suối chảy men theo những ngọn núi ven đường. Gần đây người Nepal đã biết tận dụng dòng chảy của những con sông ấy cho du khách chơi rafting (trò chơi chèo xuồng vượt suối). Chúng tôi cũng đã có những giây phút la hét, gào thét vang trời đầy thích thú theo dòng chảy của nước. Rafting ở Nepal rất được giới hâm mộ môn thể thao này đánh giá cao do sông ở Nepal khá rộng và độ dốc của sông cao.
Phố cổ Patan, quần thể kiến trúc hòa quyện giữa đạo Hindu và Phật giáo
Nằm bên hồ nước ngọt xinh đẹp Phewa, Pokhara nhỏ xíu, cũ kỹ nhưng lại là một trong những điểm thu hút nhiều khách du lịch nhất Nepal nhờ những suối ngầm, hang động, đền chùa cổ xung quanh. Đa số du khách đến từ phương Tây và có máu leo núi, mê trekking (đi bộ trong núi rừng) hay thích những trò chơi mạo hiểm… Vào sáng sớm, du khách ở đây ai cũng cố gắng dậy sớm để đi lên đồi Sarangkot ngắm bình minh trên dãy Hy Mã Lạp Sơn. Chèo thuyền trên hồ Phewa cũng là điều không thể nào bỏ qua khi đến với Pokhara. Thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho thành phố này những hồ nước ngọt thơ mộng là Phewa, Begnas và Rupa. Buổi sáng du khách thích ngồi thuyền trôi lững lờ trên hồ Phewa, hồ nước đẹp phẳng lặng với cảnh xa xa là dãy núi trùng điệp càng làm cho mặt hồ thêm lung linh như chốn thần tiên. Những người chèo thuyền ở đây tuy có khắc khổ nghèo khó nhưng miệng luôn nở nụ cười thật hiền từ.
Dãy Hy Mã Lạp Sơn soi bóng trên mặt hồ Phewa
Một điểm hấp dẫn của Nepal là đi đâu cũng gặp những cửa hàng bán đồ lưu niệm đặc trưng. Đặc biệt, hàng thủ công mỹ nghệ hay khăn kasmir rất đẹp và có giá phải chăng. Óc thẩm mỹ của người Nepal thật đáng khâm phục, mức độ tinh xảo và sáng tạo trong những món đồ trang trí dường như cũng thể hiện tình yêu cái đẹp của con người nơi đây.
