Đa số chúng ta thường tin rằng những doanh nhân thành công phần lớn đều là những người còn rất trẻ. Chẳng hạn, Bill Gates, Steve Jobs và Mark Zuckerberg đều đang ở độ tuổi 20 khi họ khai sáng những công ty được xem là “đang thay đổi thế giới” hiện nay. Liệu những trường hợp nổi tiếng này có phản ảnh được độ tuổi bình quân của những nhà sáng lập doanh nghiệp thành công nhất trên thế giới hay không?
Một số nhà nghiên cứu gồm Pierre Azoulay và J. Daniels Kim đến từ Trường kinh doanh MIT Sloan; Bejamin Jones, giáo sư khoa Chiến lược của Chương trình Sáng tạo và khởi nghiệp thuộc Đại học Kellogg; và Javier Mirana, kinh tế gia chủ lực của Cục Thống kê dân số Mỹ cho rằng nếu chỉ dựa vào số liệu hoặc tin tức bề nổi do các nhà đầu tư mạo hiểm hay báo chí đưa ra thì có thể tin vào điều này.
Ví dụ, khi phân tích hồ sơ của các nhà sáng lập công ty từng nhận được giải thưởng của TechCrunch trong mười năm qua, các nhà nghiên cứu nói trên nhận thấy rằng độ tuổi khởi nghiệp bình quân của các doanh nhân này là 31. Trong khi đó, nếu dựa trên danh sách các nhà sáng lập của các công ty mới thành lập (startup) tăng trưởng nhanh nhất do tạp chí Inc. bình chọn thì độ tuổi bình quân của nhà sáng lập này khi mới khởi nghiệp chỉ là 29.
Tuy nhiên, qua phân tích của mình về các nhà sáng lập công ty ở Mỹ trong những năm gần đây dựa trên các số liệu bảo mật của Cục Thống kê dân số Mỹ thì các nhà nghiên cứu nói trên lại nhận thấy rằng tuổi đời bình quân của các doanh nhân vào lúc khởi nghiệp là 42.
Nhưng hầu hết các công ty mới thành lập này chỉ là những doanh nghiệp nhỏ không có kế hoạch phát triển lớn về quy mô (ví dụ như dịch vụ vệ sinh, nhà hàng). Để có câu trả lời chính xác hơn, các tác giả đã nghiên cứu thêm các công ty trong lĩnh vực công nghệ cao, được cấp bằng phát minh sáng chế, được nhận vốn đầu tư mạo hiểm, sử dụng nhiều nhân sự có trình độ chuyên môn cao hoặc có trụ sở ở những địa điểm được xem là “những chiếc nôi của các startup” như Thung lũng Silicon.
Và các nhà nghiên cứu đã đưa ra kết luận như sau: Trong lĩnh vực công nghệ phần mềm, các nhà sáng lập doanh nghiệp thường khởi nghiệp ở tuổi bình quân 40. Những trường hợp khởi nghiệp khi còn trẻ cũng khá phổ biến. Tuy nhiên, số nhà sáng lập doanh nghiệp trẻ lại ít gặp trong các ngành dầu khí và công nghệ sinh học. Trong các lĩnh vực này, độ tuổi khởi nghiệp bình quân là 47.
Vậy còn các startup thành công nhất thì sao? Liệu có phải những công ty thành lập bởi những doanh nhân trẻ là những công ty có khả năng thành công cao? Các nhà nghiên cứu nói trên đã phát hiện rằng trong số 0,1% các startup dẫn đầu thị trường về tốc độ tăng trưởng trong năm năm đầu thành lập thì độ tuổi bình quân của các nhà sáng lập khi khởi nghiệp là 45.
Những công ty này được nhận diện dựa trên sự tăng trưởng về tuyển dụng nhân sự. Kết quả này cũng tương tự với nhóm các công ty dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng doanh số, vừa thực hiện xong một vụ sáp nhập và mua lại công ty hoặc một đợt IPO (bán cổ phiếu ra công chúng lần đầu). Nói cách khác, khi nhìn vào các công ty thành công nhất thì có thể thấy độ tuổi bình quân của nhà sáng lập tăng chứ không giảm. Nhìn chung, các bằng chứng cho thấy những doanh nhân thành công nhất thường ở độ tuổi trung niên chứ không phải còn quá trẻ.
Các nhà nghiên cứu cho rằng mặc dù có nhiều yếu tố giải thích vì sao độ tuổi cao là một lợi thế trong khởi nghiệp nhưng kinh nghiệm mới là yếu tố đóng vai trò quyết định. So với các nhà sáng lập không có kinh nghiệm, những nhà sáng lập trong cùng ngành với ít nhất ba năm kinh nghiệm có khả năng tạo ra một startup với tỷ lệ thành công cao hơn 85%. Các nhà nghiên cứu đã dẫn chứng một số trường hợp.
Ví dụ, Steve Jobs và Apple giới thiệu ra thị trường những chiếc điện thoại iPhone, dòng sản phẩm đem lại nhiều lợi nhuận nhất cho công ty này, khi Jobs đã 52 tuổi. Jeff Bezos và Amazon cũng đã tiến xa hơn việc bán sách trực tuyến, trở thành một công ty bán lẻ hàng đầu trong lĩnh vực thương mại điện tử và đạt tốc độ tăng trưởng vốn hóa thị trường cao nhất khi Bezos đã bước vào tuổi 45. Các nhà nghiên cứu giải thích rằng, một số doanh nhân có biệt tài có thể khởi nghiệp và thành công ở độ tuổi trẻ hơn nhưng họ cũng chỉ thật sự đạt được nhiều thành tựu to lớn hơn khi tuổi đời cao hơn.
Vậy thì câu hỏi đặt ra là vì sao các nhà đầu tư mạo hiểm vẫn thích chọn “đánh cược” với các nhà sáng lập trẻ? Các nhà nghiên cứu cho rằng hiện chưa có đủ dữ liệu để đưa ra kết luận nhưng có thể có hai nguyên nhân chính? Thứ nhất, các nhà đầu tư mạo hiểm thường có một niềm tin sai lầm rằng tuổi trẻ chính là một “liều thuốc” để khởi nghiệp thành công.
Điều này có thể xuất phát từ khuynh hướng tâm lý. Thứ hai, theo các nhà nghiên cứu, nguyên nhân lớn hơn có lẽ nằm ở chỗ các nhà đầu tư mạo hiểm không chỉ đi tìm những dự án có tiềm năng tăng trưởng cao nhất mà còn nhắm đến những dự án có tỷ suất sinh lợi cao nhất. Trong khi đó, các doanh nhân trẻ thường gặp khó khăn về tài chính hơn các doanh nhân đã có nhiều kinh nghiệm nên có khuynh hướng “bán rẻ” dự án của mình cho các nhà đầu tư mạo hiểm hơn.
