Có khi nào bạn tự hỏi vì sao mình thường bị muỗi đốt nhiều hơn những người khác ở bất kỳ đâu, dù ở trong nhà lẫn ngoài trời? Giờ đây, các nhà khoa học đã có thể giúp bạn lý giải thắc mắc khó chịu này.
Trong thực tế, một số người thường bị muỗi đốt bất kỳ đâu họ tới trong khi những người khác dù có hoạt động ngoài trời suốt thì vẫn bình an vô sự. Sự bất công này đã gây ra không ít thắc mắc và khó chịu cho nhiều người. Đến nay, các nhà khoa học và côn trùng học đã có thể lý giải được cơ chế chọn “nạn nhân” của muỗi chính là dựa vào các phản ứng hóa học vô hình trong không khí xung quanh chúng ta.
Cụ thể, muỗi sẽ dùng các cơ quan cảm giác cực nhạy của mình để lần theo dấu vết hóa học tinh tế mà cơ thể con người để lại đặc biệt là chất carbon dioxide (CO2) để tìm vật chủ. Khi chúng ta thở ra, carbon dioxide từ phổi không hòa tan ngay lập tức với không khí mà vẫn tạm thời lưu lại xung quanh cơ thể. Khí này được ví như vụn bánh mì giúp muỗi bám sát theo con người.
Nhà côn trùng học Joop van Loon tại Đại học Wageningen (Hà Lan) chia sẻ: “Muỗi bắt đầu tự nhắm đến những luồng khí carbon dioxide đó và tiếp tục bay theo hướng đó khi chúng cảm nhận được nồng độ carbon dioxide cao hơn không khí xung quanh bình thường”. Sử dụng carbon dioxide, muỗi có thể tìm ra ngay các mục tiêu cách xa tới 50m.
Vậy vì sao muỗi lại “thích” một số người nhất định? Lý do là bởi khi muỗi tiếp cận một nhóm mục tiêu tiềm năng từ khoảng cách gần khoảng 1m, nó sẽ dựa vào rất nhiều yếu tố khác nhau của mỗi người bao gồm nhiệt độ da, sự hiện diện của hơi nước và màu sắc da hay quần áo để quyết định “tấn công”. Tuy vậy, các nhà khoa học lý giải rằng yếu tố quan trọng nhất để muỗi quyết định chọn người này thay vì người khác là do các hợp chất hóa học được tạo ra bởi các cụm vi khuẩn sống trên da của chúng ta. “Vi khuẩn chuyển đổi dịch tiết của tuyến mồ hôi của chúng ta thành các hợp chất dễ bay hơi và mùi này sẽ truyền qua không khí và đi vào hệ thống khứu giác trên đầu muỗi”, nhà côn trùng học Van Loon khẳng định.
Theo GS Sinh học Jeff Riffell tại Đại học Washington (Mỹ) về sự hấp dẫn đối với muỗi thì những phản ứng hóa học này rất phức tạp, bao gồm hơn 300 hợp chất khác nhau và chúng thay đổi tùy theo từng người dựa trên những biến đổi di truyền và môi trường, thậm chí ngay cả những người thân trong gia đình vẫn có sự khác biệt về tỷ lệ hóa chất mà vi khuẩn tạo ra. Một nghiên cứu trên Tạp chí khoa học PLOS ONE năm 2011 cũng cho thấy những người có lượng vi khuẩn da đa dạng có xu hướng bị muỗi đốt ít hơn những người có vi khuẩn da kém đa dạng hơn.
Nghiên cứu này đã phân tích, người có vi khuẩn ít đa dạng hơn trên cơ thể thường có xu hướng tồn tại các loại vi khuẩn sau đây: Leptotrichia, Delftia, Actinobacteria Gp3 và Staphylococcus. Ngược lại, những người có cơ địa vi khuẩn da đa dạng thường có xu hướng tồn tại các loại vi khuẩn như Pseudomonas và Variovorax trên da.
Chính sự khác biệt tinh tế trong thành phần của những phản ứng hóa học trên da có thể giải thích sự khác nhau về tần suất bị muỗi cắn của những người khác nhau. Xin chia buồn với những người thường bị muỗi cắn là rất khó để thay đổi tình trạng này vì chúng ta không có nhiều quyền kiểm soát các microbiome tức là toàn bộ hệ gien của các vi sinh vật sống trong và trên cơ thể như các vi khuẩn, thực khuẩn thể, nấm, động vật nguyên sinh và virus. Tuy nhiên, thành phần của các vi sinh vật này cũng có thể thay đổi theo thời gian trong cùng một cá thể, đặc biệt nếu người đó bị bệnh, GS Riffell chia sẻ thêm.
Ngoài ra, các nhà khoa học cũng đưa ra một số lời khuyên dựa trên nghiên cứu rằng muỗi thích các màu tối như màu đen, nâu, xám… Do đó, bạn có thể cân nhắc việc mặc các loại quần áo sáng màu hơn khi ra ngoài trời, đặc biệt nếu bạn thường xuyên là đối tượng “tiềm năng” của bọn muỗi.
- Xem thêm: Tại sao một số người hay bị muỗi đốt?
