Hiếm có một nhân vật như Cao Hành Kiện: vừa là một nhà văn xuất sắc vừa là một họa sĩ tài ba. Nếu như trong văn chương, tác giả tiểu thuyết Linh sơn đã được trao giải thưởng Nobel cao quý nhất thì tranh của ông cũng được triển lãm và vinh danh khắp thế giới.
Sinh năm 1940 ở Trung Quốc, Cao Hành Kiện đã làm quen với hội họa từ khi còn là một đứa trẻ. Năm lên mười tuổi, được người chú cho một cuốn sổ tay, ông đã viết và vẽ nhiều tranh minh họa cho truyện ngắn đầu tiên của mình. Tốt nghiệp khoa Pháp văn Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh năm 1962, ông đã trải qua năm năm “lao động cải tạo” ở nông thôn trong thời kỳ “Đại cách mạng văn hóa”.
Trong những năm 1982-1986, Cao Hành Kiện đã sáng tác một số vở kịch nhưng tất cả đều không được phép đưa lên sàn diễn. Ông rời quê nhà năm 1987, sang Pháp định cư. Năm 1990, với tiểu thuyếtLinh sơncùng với hàng loạt tác phẩm văn học, kịch nghệ, phê bình… đã xuất bản, ông được Viện Hàn lâm Thụy Điển trao tặng giải Nobel Văn học.
Dù thành công về mặt văn chương, Cao Hành Kiện vẫn không rời xa hội họa. Đối với ông, viết và vẽ luôn song hành để cùng giúp ông biểu đạt những tư duy và cảm xúc: “Hội họa và văn chương là hai ngôn ngữ khác nhau – hội họa được nhen nhóm trong tôi khi ngôn ngữ không thể diễn đạt được nữa. Sứ mệnh của người họa sĩ là tìm ra một ngôn ngữ mới, và thứ ngôn ngữ mới này không thể truyền tải được bằng ngôn ngữ”. Chỉ có một dạo, trước khi được trao tặng giải Nobel Văn học thì Cao Hành Kiện mới tạm ngưng sáng tác tranh để tập trung cho những trang viết.
Tranh mực tàu trên giấy xuyến chỉ của ông đã có thương hiệu, từng được trưng bày tại hàng chục triển lãm cá nhân ở nhiều gallery, hội chợ nghệ thuật và bảo tàng danh tiếng của London, New York, Paris, Marseilles, Bordeaux, Aix-en-Provence, Madrid, Barcelona, Stockholm, Malmö, Berlin, Vienna, Moskva, Bắc Kinh, Đài Bắc, Hongkong, Singapore… Trong tháng Bảy này, triển lãm cá nhân mới nhất của ông có tên “Bên bờ thực tại” (The Edge of Reality) với 16 bức tranh thủy mặc được tổ chức trang trọng tại Trung tâm nghệ thuật châu Á ở Đài Bắc. Vẫn là những phong cảnh với hai màu đen – trắng, ở đó con người là những sinh linh đơn độc sau những kiếm tìm hưảo cuộc đời. Dù Cao Hành Kiện cho biết ông vẽ trong khi nghe nhạc của Bach hay âm nhạc Baroque thì “những bức tranh này không hề là ca khúc trữ tình hay giai điệu rõ rệt nào cả, tất cả đều gợi lên những hình ảnh thị giác trong tâm hồn tôi”.
Ở tuổi 73, nhà văn – họa sĩ Cao Hành Kiện đã trải qua hai đợt phẫu thuật tim và còn bị chứng cao huyết áp hành hạ, ông cho biết từ nay sẽ tập trung vẽ thay vì viết và làm phim, bởi: “Một khi ngồi vào bàn viết một tiểu thuyết, bạn không thể dừng lại được. Với Linh sơn, tôi đã mất bảy năm để hoàn thành”.
- Ngã Văn
