Quá căng thẳng do những đòi hỏi của công việc và những khó khăn trong kiểm soát thời gian có thể làm tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch. Đó là kết quả mới được công bố gần đây trên tạp chí Y khoa Quốc tế Neurology giữa tháng 10 vừa qua của các nhà khoa học thuộc Trường Đại học Y miền Nam tại Quảng Châu, Trung Quốc.
Loại việc nào làm tăng nguy cơ tai biến?
Báo cáo trích lời bác sĩ Dingli Xu, tác giả nghiên cứu, cho biết nghiên cứu được tiến hành dựa trên 130.000 người được cho là có công việc căng thẳng. Kết quả cho thấy những người này có nguy cơ bị tai biến cao hơn so với những người không có công việc căng thẳng mà phổ biến nhất là tai biến do thiếu máu cục bộ hay nghẽn mạch máu lên não (ischemic stroke). Nghiên cứu cũng cho thấy phụ nữ dễ bị tai biến hơn nam giới.
Nghiên cứu theo dõi dữ liệu của những người tham gia từ ba đến 17 năm. Các công việc được xếp hạng từ đơn giản đến phức tạp nhất, từ lao động chân tay đến bác sĩ, kỹ sư và cả các nhà nghiên cứu, dựa theo khả năng người làm việc có thể kiểm soát công việc của mình.
Bác sĩ Jennifer Majersik – thuộc Đại học Utah, Hoa Kỳ, thành viên của Hiệp hội Thần kinh học Hoa Kỳ – nhận xét về nghiên cứu này như sau:
Điều mà những nhà nghiên cứu tìm thấy là có những loại stress nhất định dẫn đến tai biến mạch máu não. Trên thực tế đó là những người không thể kiểm soát được lịch làm việc hoặc điều kiện làm việc của mình thì có nguy cơ bị tai biến cao. Bệnh có thể xảy ra với bất cứ loại việc nào.
Mối liên quan giữa stress và tai biến
Nghiên cứu mới không chỉ ra cụ thể mối liên quan giữa stress và tai biến, tuy nhiên, các bác sĩ cũng đưa ra một số giả thuyết về mối liên quan giữa hai yếu tố này.
Theo bác sĩ Dingli Xu, công việc căng thẳng, không kiểm soát được thời gian thường khiến người ta lựa chọn những đồ ăn nhanh, uống thuốc không đúng, hút thuốc nhiều và không có thời gian tập thể dục.
Có hai loại tai biến mạch máu não phổ biến là tai biến do thiếu máu cục bộ, hay nghẽn máu lên não và chảy máu não. Trong hai loại này, loại nghẽn máu lên não phổ biến hơn và đây cũng là loại tai biến chủ yếu trong những người làm các công việc căng thẳng cao.
Hiện các bác sĩ vẫn chưa thể giải thích được nguyên nhân cụ thể tại sao phụ nữ làm các công việc căng thẳng cao bị tai biến nhiều hơn nam giới.
Kiểm soát công việc và phòng tránh bệnh
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 15 triệu người trên thế giới bị tai biến mạch máu não, trong số đó khoảng 6 triệu người bị tử vong. Đây được coi là nguyên nhân phổ biến thứ hai gây tử vong đối với những người từ 60 tuổi trở lên và là nguyên nhân phổ biến thứ 5 gây tử vong ở người từ độ tuổi 15 đến 59.
WHO nhìn nhận tai biến mạch máu não là một gánh nặng với nhiều quốc gia trong khi người dân vẫn chưa hiểu rõ về những nguyên nhân gây bệnh cũng như cách phòng tránh.
Để phòng tai biến mạch máu não từ các nguyên nhân đã được xác định từ lâu như chế độ ăn và cách sống, các bác sĩ khuyên mọi người giảm ăn đồ ăn có hàm lượng muối cao để tránh cao huyết áp, giảm đồ ăn có nhiều chất béo chuyển hóa và bão hòa có thể làm nghẽn mạch máu não, bỏ hút thuốc lá để giảm nguy cơ xơ vữa mạch máu. Các bác sĩ cũng khuyên mọi người nên kiểm tra huyết áp và chỉ số đường trong máu, mỡ máu thường xuyên để phòng tránh bệnh và có điều trị kịp thời khi phát hiện bệnh.
- Trân Hồ theo Neurology, 10-2015
