Phiến quân Hồi giáo Sunni (ISIS) ở Iraq cho biết họ đã giành được một cửa khẩu biên giới quan trọng và hai thị trấn nằm ven sông Euphrates trong lúc giao tranh tiếp diễn ở đất nước này. Các quan chức chính phủ thừa nhận phiến quân đã chiếm được cửa khẩu giáp với Syria ở gần thị trấn Qaim và làm thiệt mạng 30 quân chính phủ sau một ngày giao tranh. Phiến quân cho biết họ đã giành được các thị trấn Rawa và Aneh. Các phóng viên cho biết nếu phiến quân tiếp tục hành quân dọc theo con sông Euphrates thì cuối cùng có thể họ sẽ tiến công vào thủ đô Baghdad từ phía tây.
Theo các nhà phân tích, việc chiếm được Qaim sẽ giúp lực lượng ISIS chuyển vũ khí và các thiết bị khác đến các chiến trường khác nhau. Phiến quân ISIS đã giành được quyền kiểm soát một vùng lãnh thổ rộng lớn ở Iraq trong những ngày gần đây. Họ cho biết đã chiếm được một phần của nhà máy lọc dầu lớn nhất của Iraq ở Baiji và một cơ sở sản xuất vũ khí hóa học đã bị đóng cửa ở Muthanna cách Baghdad 70km về phía tây bắc.
Hôm 21-6, Chính phủ Iraq phủ nhận rằng lực lượng ISIS đã đến được nhà máy lọc dầu Baiji nhưng thừa nhận rằng quân chính phủ đang đối mặt với cuộc tấn công mạnh mẽ từ phiến quân. Cũng trong ngày 21-6, hàng ngàn dân quân dòng Shiite trung thành với Đại giáo sĩ Moqtada al-Sadr đã diễu hành qua các đường phố của thủ đô Baghdad. Vị giáo sĩ này có quân đội từng chiến đấu với Mỹ ở Iraq trong nhiều năm. Ông đã kêu gọi quân đội trên khắp cả nước biểu dương lực lượng.
Màn thể hiện sức mạnh này đã gây khó chịu cho chính phủ Iraq. Cuộc diễu hành của các chiến binh xuất hiện cùng với các khí tài quân sự chỉ làm gia tăng căng thẳng giáo phái vào lúc mà chính phủ Iraq đang đứng trước sức ép đoàn kết đất nước trước những kẻ cực đoan.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ sớm có mặt ở Iraq để gây sức ép lên nước này nhằm có một chính phủ mang tính đại diện hơn. Mỹ hy vọng điều đó sẽ giúp làm giảm căng thẳng giữa hai giáo phái Hồi giáo Sunni và Shiite ở Iraq. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói rằng ISIS đã lợi dụng khoảng trống quyền lực ở Syria để tập trung khí tài và vật lực nhưng bác bỏ việc này có liên quan đến việc Mỹ đã không hành động để hỗ trợ cho phe ôn hòa đang chiến đấu với Tổng thống Bashar al Assad ở Syria.
Mỹ đang gửi khoảng 300 cố vấn quân sự đến Iraq để hỗ trợ nước này chiến đấu với lực lượng phiến quân.
Nhưng trước lời kêu gọi Mỹ không kích của Iraq, Nhà Trắng nhấn mạnh rằng chỉ sử dụng giải pháp quân sự thì không thể nào giải quyết cuộc khủng hoảng. Tổng thống Obama tin rằng Thủ tướng Iraq Nouri Maliki đã gây nguy hại cho đất nước khi phớt lờ những khó khăn của cộng đồng Sunni và điều hành đất nước cho lợi ích của người Shiite.
Liên Hiệp Quốc ước tính khoảng 1 triệu người đã rời bỏ nhà cửa ở Iraq trong năm nay do giao tranh. Khoảng 500.000 người đã bỏ chạy khỏi Mosul, thành phố lớn thứ hai của Iraq mà ISIS chiếm được tuần trước.
Lê Quân theo BBC và CNN