Như thế nào là khỏe mạnh? Có phải một thân hình cơ bắp, không ốm yếu, bệnh tật? Hoặc bạn chơi tốt một môn thể thao và thành công trong việc giữ dáng?
Không có một tiêu chí riêng lẻ nào hoàn hảo để đánh giá sức khỏe. Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO) khỏe mạnh là “trạng thái thể chất, tinh thần và hạnh phúc xã hội hoàn hảo, chứ không chỉ đơn thuần là việc không mắc bệnh tật”.
Vậy làm thế nào để biết bạn có khỏe mạnh hay không, theo tiêu chí của WHO? Các chuyên gia đã gợi ý một thước đo gồm 8 dấu hiệu để bạn tự đánh giá:
1. Bạn ăn khi đói và dừng lại khi no
“Thoạt nghe có vẻ ngớ ngẩn, nhưng ngạc nhiên thay, không mấy người trong số chúng ta làm được việc này”, tiến sĩ Cindy Geyer, giám đốc y khoa của Canyon Ranch và thành viên sáng kiến True Health Initiative cho biết.
Ăn khi thực sự đói và dừng lại đúng thời điểm đã no là hành vi cho thấy bạn có chế độ ăn uống lành mạnh. “Thường thì chúng ta sẽ quên ăn đúng giờ và bị đói, hoặc ăn quá no, quá nhiều trong khi vừa ăn vừa xem TV”, tiến sĩ Geyer nói. Rất nhiều người còn ăn theo cảm xúc chứ không phải theo nhu cầu thực của cơ thể.
Rachael Hartley, một chuyên gia dinh dưỡng, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lắng nghe cơ thể bạn. “Để thiết lập thói quen ăn uống lành mạnh, bạn phải để ý và tin tưởng vào những tín hiệu bên trong cơ thể mình, chứ không phải những gì bên ngoài, để quyết định mình nên ăn gì và ăn bao nhiêu”, cô nói.
“Tôi khuyến khích mọi người ăn cho đến khi no, nhưng không nhồi nhét quá nhiều vào dạ dày”.
2. Bạn ăn nhiều thực phẩm nguyên chất
“Có rất nhiều chế độ ăn kiêng loại bỏ một số loại thực phẩm nhất định”, Hartley cho biết. “Nhưng khi khuyên mọi người ăn uống như thế nào, tôi nghiêng về phía đa dạng hóa các loại thức ăn”.
Hartley giải thích rằng chế độ ăn uống đa dạng đảm bảo bạn nạp đủ vitamin và các chất dinh dưỡng cần thiết khác. Đặc biệt, khi chế độ ăn của bạn chứa nhiều thực phẩm nguyên chất, chưa qua chế biến, bạn có xu hướng nhận được nhiều dinh dưỡng hơn.
3. Bạn ăn đủ
Tại thời điểm này và trong nền văn hóa này, khi nói đến ăn uống lành mạnh, mọi người thường chỉ nghĩ làm sao để ăn ít calo, Hartley cho biết. “Nhưng trong thực tế, tôi muốn mọi người đảm bảo mình ăn đủ calo“.
Mỗi người trong số chúng ta đều có nhu cầu về calo khác nhau, tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và mức độ hoạt động thể chất. Bạn có thể ước tính lượng calo bạn cần với một công cụ trực tuyến đơn giản.
Hãy nhớ rằng, calo không phải là kẻ thù của bạn nên không cần phải làm mọi cách để cắt giảm calo. Calo là một nguồn năng lượng giúp bạn sống và làm những gì bạn yêu thích. Nếu không ăn đủ calo, bạn có thể sẽ cảm thấy kém khỏe mạnh, tụt cảm xúc thậm chí đau ốm.
4. Bạn leo nhanh qua hai tầng cầu thang mà không thấy mệt
Để trở thành một vận động viên thể hình hoặc vận động viên marathon, bạn phải cực kỳ khỏe mạnh. Nhưng thực sự thì bạn không cần tập luyện đến đau khổ để quá khỏe như vậy, nhiều khi không để làm gì cả.
Các chuyên gia đề nghị một người bình thường chỉ cần 150 phút tập thể dục vừa phải, chẳng hạn như đi bộ nhanh, mỗi tuần.
Geyer nói có một tiêu chuẩn khác mà các bác sĩ sử dụng để xác định thể trạng của một người. “Đó là nếu bạn có thể đi leo nhanh lên hai dãy cầu thang, không dừng lại và cảm thấy vẫn sung sức, đó là một thước đo mức độ hoạt động chịu đựng vừa phải”, Geyer nói.
“Mặc dù không hoàn toàn chính xác, leo lên hai dốc cầu thang một cách dễ dàng cho thấy cơ thể có khả năng chịu đựng hoạt động cường độ cao, một điểm cộng cho thể lực của bạn“.
5. Bạn hạnh phúc khi trải nghiệm mọi cung bậc cảm xúc
Sức khỏe tinh thần cũng quan trọng như sức khỏe thể chất. Để đánh giá xem bạn có khỏe mạnh về mặt tâm hồn không, tiến sĩ Geyer có một cách đơn giản.
“Tôi nghĩ sự hạnh phúc về mặt cảm xúc là chấp nhận toàn bộ mọi cảm xúc và hiểu rằng tất cả chỉ là điều bình thường”, cô cho biết. “Thỉnh thoảng, bạn tức giận đó là điều bình thường. Bạn thấy buồn cũng là điều bình thường. Chán nản và lo sợ cũng là điều bình thường. Một dấu hiệu tốt của hạnh phúc về mặtcảm xúc là chấp nhận tất cả mọi cảm xúc, và nhận thức được rằng không một cảm xúc nào tồn tại vĩnh viễn”.
Nó rất giống với thông điệp trong một bộ phim của Pixar, “Inside Out”: hạnh phúc sẽ không có ý nghĩa, nếu bạn không cảm thấy buồn ngay lúc này và trong cả tương lai.
Tương tự, căng thẳng, stress cũng vậy
“Hạnh phúc không phải là không có căng thẳng”, tiến sĩ Geyer nói. “Đó là việc nhận ra khi nào bạn căng thẳng và tìm ra chiến lược để quản lý, đối phó với nó và tiếp tục với công việc và cuộc sống”. Stress có thể kiểm soát được, chỉ cần bạn tìm ra cách.
6. Bạn thức dậy mà không cần báo thức
Không có gì ngạc nhiên khi ngủ không đủ giấc là một điều tệ hại với cơ thể và não bộ. Nghiên cứu đã chỉ ra thiếu ngủ làm tăng nguy cơ mắc Alzheimer, béo phì, đột quỵ và tiểu đường. Đó là lý do tại sao ngủ 8 tiếng mỗi đêm là một điều cực kỳ quan trọng.
“Nếu buổi sáng bạn thường thức dậy mà không cần báo thức, cảm thấy thoải mái và tràn đầy sức sống, đó là một thước đó khá tốt cho thấy bạn có giấc ngủ ngon và chất lượng”, tiến sĩ Geyer nói.
Mặc dù vậy, không phải tất cả mọi người đều thức dậy một cách dễ dàng, kể cả khi họ đặt chuông báo thức. Theo thống kê ở Mỹ, hơn 1/3 người trường thành báo cáo rằng họ không ngủ đủ giấc.
7. Bạn ngủ thiếp đi quá nhanh
Đi vào giấc ngủ trong một khoảng thời gian trung bình – từ 10-20 phút – là một dấu hiệu cho thấy giấc ngủ của bạn khá tốt, tiến sĩ Geyer giải thích. Còn nếu bạn đi vào giấc ngủ quá nhanh, có thể đó là một dấu hiệu của việc thiếu ngủ.
“Nếu ai đó ngủ thiếp đi nhanh hơn khoảng thời gian trung bình – ví dụ như đầu vừa chạm vào gối đã ngủ – đó là dấu hiệu cho thấy họ đang nợ cơ thể một giấc ngủ”, tiến sĩ Geyer nói.
Cũng nên theo dõi giấc ngủ trong khi bạn đi du lịch. “Nếu bạn ngồi trên xe hoặc máy bay và ngủ thiếp đi bất kể đó là khoảng thời gian nào trong ngày, đây là dấu hiệu cho thấy bạn cần cải thiện thời gian ngủ”.
8. Bạn có đủ năng lượng để làm điều mình muốn
Tiến sĩ Geyer nói rằng có một từ thường trực trong tâm trí của cô khi cô nghĩ về sức khỏe tốt: Năng lượng.
“Không phải tiêu chí rõ ràng lắm, nhưng có đủ năng lượng để làm những gì bạn muốn là một dấu hiệu của sức khỏe tốt”, tiến sĩ Geyer nói. “Và năng lượng đó có thể là năng lượng thể chất hay năng lượng cảm xúc”.
Cuối cùng, bạn đã có 8 dấu hiệu nhận biết sức khỏe của mình. Cũng không có vấn đề gì khi bạn nhận ra mình khỏe hay không khỏe, bạn nên nhớ sức khỏe của từng người là khác nhau. Nếu bạn có điều gì lo lắng về sức khỏe của mình, hãy trao đổi nhiều hơn với bác sĩ để tìm ra cách cải thiện nó.
- Businessinsider
