Thất thu tài chính đang là vấn đề mà các trường đại học Mỹ lo sợ nhất, từ các đại học nổi tiếng như Harvard, Yale và Princeton cho đến các trường được nhà nước tài trợ như Đại học Illiinois ở Urbana – Champaign.
Hãng tin Reuters cho biết, những trường này đã dành phần lớn năm 2018 để vận động hành lang chống lại những gì bị họ cho là nỗ lực lớn của chính quyền Mỹ nhằm hạn chế lượng sinh viên Trung Quốc (TQ), thể hiện qua việc điều chỉnh chế độ thị thực vào mùa hè 2018, cũng như sắp tới đây sẽ có thêm nhiều hạn chế hơn nữa.
Mối quan tâm của các đại học Mỹ là khoản thu hằng năm ước chừng 14 tỉ USD, phần lớn là học phí và các loại phí khác, đến từ 360.000 sinh viên TQ đang du học tại Mỹ. Khoản thu này có thể bị giảm nếu các sinh viên TQ rời Mỹ qua học ở nước khác.
Các trường đại học lớn và các trung tâm nghiên cứu bậc đại học hàng đầu như Viện Công nghệ MIT và Đại học Stanford đã lo lắng đến nỗi họ thường xuyên chia sẻ với nhau chiến lược ngăn chặn nỗ lực của chính quyền Mỹ hạn chế du học sinh TQ.
Đối với chính quyền Mỹ, họ hoàn toàn có lý do để thẩm tra kỹ hơn số học sinh TQ vào Mỹ, khi viện dẫn một số trường hợp gián điệp hay bị cho là gián điệp được công khai gần đây liên quan tới các cựu sinh viên của Đại học Louisiana và Đại học Duke cùng với Viện Công nghệ Illiinois ở Chicago.
Theo giới vận động hành lang, các trường đại học Mỹ đã tung ra một chiến dịch lobby gây áp lực, tập trung vào Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao và Quốc hội Mỹ, đồng thời đã tổ chức nhiều cuộc họp với FBI.
Ông Terry Hartle, Phó chủ tịch cấp cao của Hội đồng giáo dục Mỹ đã lên tiếng cảnh báo rằng sinh viên TQ tại Mỹ có nguy cơ trở thành “con tốt” trong cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung. Các cơ sở giáo dục đại học thừa nhận rằng gián điệp là một mối đe dọa với nước Mỹ, nhưng bất kỳ chính sách mới nào cũng cần phải “bảo vệ giá trị của sự cởi mở đã giúp các trường đại học Mỹ trở thành nguồn khám phá và trung tâm sáng kiến của thế giới”.