Bộ Ngoại giao Mỹ vừa gửi đến tất cả các sứ quán và lãnh sự Mỹ ở nước ngoài thông báo học sinh – sinh viên tốt nghiệp ở Trung Quốc sẽ bị khống chế thời hạn visa một năm nếu theo học các ngành công nghệ robot, hàng không, công nghệ cao tại Mỹ. Đây là những ngành ưu tiên trong kế hoạch “Made in China 2025” được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thúc đẩy.
Ngoài ra, mọi công dân Trung Quốc muốn xin visa vào Mỹ sẽ phải có một giấy phép đặc biệt từ nhiều phòng ban của Mỹ nếu họ làm việc với tư cách là nhà nghiên cứu, nhà quản lý cho các công ty nằm trong danh sách những cơ quan cần được bảo vệ cao độ do Bộ Thương mại Mỹ lập. Thời gian xét duyệt hồ sơ có thể kéo dài vài tháng.
Những thay đổi này đã được công bố trong chiến lược an ninh quốc gia của Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tháng 12-2017. Tài liệu cũng nhấn mạnh Hoa Kỳ sẽ xem xét lại quá trình cấp visa “để giảm tình trạng đánh cắp kinh tế” và tập trung chủ yếu vào sinh viên ngành khoa học, công nghệ, kỹ sư và toán học.
Theo Vision Times, rất nhiều trường đại học Mỹ lên tiếng chỉ trích “sự phân biệt” nhắm vào sinh viên Trung Quốc, chiếm một phần lớn tổng số sinh viên nước ngoài đang học ở Mỹ. Sinh viên nước ngoài đóng góp khoảng 37 tỉ USD cho nền kinh tế Mỹ trong năm học 2106-2017. Tuy nhiên, với các cơ quan tình báo Mỹ, những thay đổi nhắm vào sinh viên Trung Quốc là hành động cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia.
Ông Joseph G. Morosco, Trợ lý giám đốc Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia (National Counterintelligence and Security Center) tỏ ra lo ngại: “Chúng tôi đặc biệt bận tâm đến Trung Quốc vì nước này là một trong những đối thủ kinh tế đáng gờm của Hoa Kỳ”. Bản báo cáo của Nhà Trắng mang tên “Sự tấn công kinh tế của Trung Quốc đe dọa công nghệ và sở hữu trí tuệ của Mỹ và thế giới như thế nào?” cũng nhấn mạnh đến những lo lắng liên quan đến việc Trung Quốc sử dụng các chuyên gia được đào tạo ở Mỹ.
Từ năm 2009, gần 44.000 người Trung Quốc có trình độ cao đã về nước theo lời kêu gọi của chính phủ nước này.
