Lúc nửa đêm ngày 19-1 vừa qua, chính phủ Mỹ buộc phải đóng cửa sau khi Thượng viện không đạt được một thỏa thuận để thông qua dự luật chi tiêu tạm thời với số phiếu cần thiết. Cho đến chiều 21-1 tình hình vẫn chưa được cải thiện.
Cuộc bỏ phiếu về dự luật này tại Thượng viện đã không hội đủ 60 phiếu để ngăn chặn tình trạng chính phủ phải đóng cửa. Trước đó, dự luật đã được thông qua tại Hạ viện.
Tổng thống Trump đã phải hủy bỏ chuyến đi Florida cuối tuần dự lễ kỷ niệm một năm cầm quyền để thương lượng với lãnh đạo phe Dân chủ thiểu số tại Thượng viện. Tuy nhiên, cuộc thương lượng bất thành do bất đồng về vấn đề nhập cư.
Chính phủ Mỹ đã trải qua 18 lần đóng cửa một phần, nhưng lần đóng cửa thứ 18 hiện nay là chưa từng có tiền lệ.
Theo Business Insider, lần đầu tiên chính phủ Mỹ đóng cửa và nhân viên phải nghỉ phép không lương trong tình cảnh chỉ một đảng kiểm soát cả Hạ viện, Thượng viện và Nhà Trắng: Tổng thống Donald Trump là người đảng Cộng hòa, cả Hạ viện và Thượng viện hiện nay đều do đảng này chiếm đa số.
Trước đây, chính phủ Mỹ từng trải qua tình cảnh này dưới thời Tổng thống Ronald Reagan, George H.W Bush, Bill Clinton và Barack Obama, nhưng khi đó các tổng thống này không kiểm soát ít nhất một viện Quốc hội.
Tổng thống Trump hôm 21-1 nói rằng nếu chính phủ tiếp tục đóng cửa, phe Cộng hòa nên cung cấp ngân sách cho chính phủ bằng cách sửa đổi luật lệ của Thượng viện mà hiện cần tới số phiếu “siêu đa số” để thông qua dự luật về ngân sách.
Reuters dẫn lời ông Trump viết trên Twitter: “Phe Dân chủ chỉ muốn các di dân bất hợp pháp đổ vào đất nước chúng ta một cách thiếu kiểm soát. Nếu tình trạng bế tắc tiếp diễn, phe Cộng hòa nên sử dụng giải pháp 51% và bỏ phiếu về ngân sách thật sự và lâu dài”.
Đề xuất của ông Trump gần như ngay lập tức đã bị lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện, ông Mitch McConnell, bác bỏ.
Luật lệ hiện thời ở Thượng viện Mỹ cần số phiếu “siêu đa số” với 3/5 thượng nghị sĩ, thường là 60 trong số 100 người, để dự luật vượt qua trở ngại và được thông qua.
Khoản ngân sách dành cho các cơ quan liên bang đã hết hôm 20-1 trong khi các nhà lập pháp Cộng hòa ở trong thế đối đầu với phe Dân chủ. Theo Reuters, dường như không có giải pháp rõ ràng nhằm nhanh chóng kết thúc cuộc khủng hoảng.
Phe Dân chủ cho rằng dự luật về chi tiêu ngắn hạn phải bao gồm việc bảo vệ các di dân bất hợp pháp được đưa tới Mỹ khi còn nhỏ.
Trong khi đó, phe Cộng hòa, hiện nắm thế đa số là 51-49 tại Thượng viện Mỹ, tuyên bố rằng họ sẽ không thương thảo về vấn đề di dân cho tới khi nào chính phủ mở cửa trở lại.
