Thịt heo và sức khỏe

Thịt heo thuộc nhóm thịt đỏ, chứa nhiều protein, vitamin, khoáng tố và nhiều acid amin thiết yếu tốt cho sức khỏe con người. Các bộ phận thịt heo không chứa mỡ như thịt nạc đùi, thịt thăn, thịt sườn thăn, được xem là có lợi cho sức khỏe và tốt hơn thịt gà. Tuy nhiên vẫn có nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu ngày nào cũng ăn thịt heo mà chọn những bộ phận nhiều mỡ hoặc nội tạng.

8 lợi ích cho sức khỏe

Thịt heo đúng là một nguồn dinh dưỡng. Trong thịt nạc heo không có chất béo nên có thể phù hợp cho chế độ ăn kiêng giảm cholesterol hoặc tốt cho tim. Thịt heo có hàm lượng khoáng tốt cao nhất là P, Se, Na, Zn, K, Cu, Fe. Mg, Mn, Ca… Thịt heo rất giàu vitamin B6, vitamin B12, thiamin, niacin, riboflavin và acid pantothenic. Vitamin A và E được tìm thấy với số lượng rất nhỏ. Giá trị năng lượng của thịt heo là 458 calo cho 100gr.

Vitamin B1 rất quan trọng cho sự tăng trưởng và sửa chữa cơ bắp và các mô thần kinh, cũng hữu ích cho quá trình chuyển hóa carbohydrate.
Sự hiện diện của Riboflavin giúp duy trì các vấn đề về da và làm lành các mô bị hư hỏng.
Vitamin B6 có trong thịt heo giúp chuyển hóa chất béo, protein và carbohydrate và giữ cho hệ thần kinh hoạt động cân bằng.
Sắt trong thịt heo giúp tăng sản xuất các tế bào hồng cầu trong cơ thể.
Calci tốt cho xương và răng và giúp kiểm tra mức năng lượng của cơ thể.
Kẽm có trong thịt heo giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và cải thiện sức đề kháng của cơ thể chống lại nhiều bệnh tật.
Thịt heo là một nguồn protein và acid amin tốt, tốt cho người muốn tập luyện cơ bắp và thể hình.

4 mầm bệnh nguy hiểm tiềm ẩn trong thịt heo

Thịt heo được xem là thực phẩm phổ biến được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới. 65% người Mỹ sử dụng thịt heo xông khói và xem nó như là thực phẩm của quốc gia. Tuy nhiên theo các nhà khoa học và chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo vẫn có rất nhiều rủi ro nguy hiểm như những mầm bệnh tiềm ẩn trong thịt heo mà bất kỳ người tiêu dùng nào cũng cần phải biết.

Viêm gan siêu vi E

Người ta có thể ăn thịt heo từ đầu đến đuôi, từ da đến nội tạng, nhất là nội tạng heo được xem là ngon nhất, đặc biệt là gan, được đánh giá cao về hàm lượng vitamin A và dòng khoáng tố khổng lồ. Nhưng gan heo lại chính là bộ phận đáng sợ nhất.

Ở các quốc gia phát triển, gan heo chính là mầm gây bệnh truyền nhiễm viêm gan E, một loại virus lây nhiễm cho 20 triệu người mỗi năm và có thể gây ra một số bệnh cấp tính (sốt, mệt mỏi, vàng da, nôn mửa, đau khớp và đau dạ dày), gan to và đôi khi suy gan và tử vong. Hầu hết các trường hợp viêm gan E đều không có triệu chứng rõ ràng, nhưng phụ nữ mang thai có thể gặp các phản ứng dữ dội với virus, bao gồm suy gan nhanh và nguy cơ tử vong có thể đến 25% ở cả bà mẹ và thai nhi. Trong một số ít trường hợp, nhiễm viêm gan E có thể dẫn đến viêm cơ tim, viêm tụy cấp, các vấn đề về thần kinh (bao gồm hội chứng Guillain-Barré và bệnh teo cơ thần kinh), rối loạn máu và các bệnh cơ xương khớp, như tăng cao creatine phosphokinase, tổn thương cơ và đau đa khớp (ở dạng polyarthralgia). Những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương, bao gồm cả người nhận ghép tạng bằng liệu pháp ức chế miễn dịch và người nhiễm HIV, có nhiều khả năng bị các biến chứng viêm gan E nghiêm trọng này.

Số liệu nhiễm bệnh đáng báo động trong những năm gần đây. Ở Mỹ, cứ 10 người mua gan heo thì có khoảng 1 gan được kiểm tra dương tính với viêm gan E, Hà Lan (1/15), Cộng hòa Séc (1/20). Một nghiên cứu ở Đức cho thấy khoảng 1/5 xúc xích thịt heo bị nhiễm bẩn. Figatellu là một loại dồi heo truyền thống của Pháp, thường được ăn sống, chính là chất mang virus viêm gan E đã được xác nhận. Trên thực tế, ở một số vùng của Pháp, hơn một nửa dân số địa phương được xác nhận nhiễm viêm gan siêu vi E.

Nhật Bản cũng đang đối mặt với mối lo ngại viêm gan E đang gia tăng khi thịt lợn trở nên phổ biến. Ở Anh, virus viêm gan E được tìm thấy trong xúc xích thịt heo, trong gan heo và tại các lò giết mổ heo, cho thấy khả năng phơi nhiễm rộng rãi ở những người tiêu dùng thịt heo.

Không chỉ viêm gan E xuất hiện ở các trang trại chăn nuôi heo thương mại, mà ở cả loài heo hoang dã như heo rừng cũng có mầm virus. Do đó, đừng nghĩ rằng ăn thịt heo rừng là an toàn, tốt nhất để giảm nguy cơ viêm gan E là đun thật chín và kỹ. Loại virus cứng đầu này có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ cao, cần đun ít nhất 20 phút đến nhiệt độ 80-100^oC, riêng những phần thịt có lẫn mỡ cần nấu lâu hơn hoặc tốt nhất là nướng.

Bệnh đa xơ cứng

Một trong những rủi ro nhất liên quan đến thịt heo là gây bệnh đa xơ cứng (multiple sclerosis-MS), một dạng bệnh tự miễn tàn khốc liên quan đến hệ thống thần kinh trung ương.

Sự liên quan giữa bệnh và thịt heo được phát hiện từ những năm 1980, khi các nhà nghiên cứu phân tích mối quan hệ giữa mức tiêu thụ thịt heo bình quân đầu người và MS trên hàng chục quốc gia. Trong khi các quốc gia không thích thịt lợn như Israel và Ấn Độ gần như thoát khỏi căn bệnh này, thì những nước tiêu thụ nhiều hơn, như Đức và Đan Mạch, phải đối mặt với tỷ lệ bệnh cao ngất ngưỡng.

Giữa năm 2007 và 2009, một nhóm gồm 24 công nhân nhà máy chế biến thịt heo bỗng nhiên bị bệnh một cách bí ẩn với triệu chứng viêm thần kinh tiến triển, triệu chứng đặc trưng giống các triệu chứng bệnh MS gồm mệt mỏi, tê, ngứa ran và đau. Nguyên nhân là do một loại vi khuẩn Acinetobacter đã được tìm thấy trong phân heo, trong các trang trại heo lớn và trong thịt xông khói, salami và dăm bông.

Ung thư gan và xơ gan

Trong nhiều thập kỷ, tiêu thụ thịt heo có liên quan đến bệnh ung thư gan và tỷ lệ xơ gan trên toàn thế giới. Trong các phân tích đa quốc gia, năm 1965, mối tương quan giữa tỷ lệ tử vong của thịt heo và xơ gan ở mức 0,40 (p <0,05) và năm 2003 là 0,83. Một phân tích tương tự, trong 10 tỉnh ở Canada, tương quan 0,60 (p <0,01). Xơ gan thường là giai đoạn đầu của ung thư gan, xu hướng gia tang theo sự sử dụng thịt heo.

Một hợp chất có khả năng gây ung thư được tạo ra khi nitrit và nitrat phản ứng với một số amin nhất định (từ protein) chính là nitrosamine, đặc biệt là ở nhiệt độ cao (chiên hoặc nướng). Các hợp chất này có thể gây ung thư cho người ở nhiều cơ quan khác nhau, nhưng nhiều nhất vẫn là ung thư gan.

Nồng độ nitrosamine đáng kể đã được tìm thấy trong pa tê gan, thịt xông khói, xúc xích, dăm bông và các loại thịt nướng. Phần chất béo của các sản phẩm thịt heo, đặc biệt, có xu hướng tích lũy hàm lượng nitrosamine cao hơn nhiều so với các miếng nạc, làm cho thịt xông khói trở thành một nguồn nitrosamine phong phú.

Nhiễm khuẩn Yersinia

Trong nhiều năm qua, con người sợ thịt heo vì hậu quả của bệnh trichinosis, một loại bệnh nhiễm giun đũa đã tàn phá người tiêu dùng trong suốt phần lớn của thế kỷ 20. Ngày nay, nhờ những tiến bộ khoa học con người đã thay đổi trong cách chăn nuôi, vệ sinh trang trại và kiểm soát chất lượng, bệnh trichinosis từ heo đã giảm phần lớn và thịt heo lại được xem là đứng đầu danh sách. Nhưng quy cách chế biến thịt heo bằng nhiệt cũng chưa đủ an toàn mà lại tạo cơ hội cho một loại bệnh nhiễm trùng khác tên gọi là bệnh vàng da do vi khuẩn Yersinia gây ra. Chỉ riêng tại Mỹ, Yersinia gây ra 35 trường hợp tử vong và gần 117.000 trường hợp ngộ độc thực phẩm mỗi năm. Nó tấn công con người chỉ vì ăn thịt heo chưa nấu chín.

Các triệu chứng cấp tính của Yersiniosis là sốt, đau, tiêu chảy ra máu nhưng hậu quả lâu dài cần được cảnh báo. Nạn nhân bị ngộ độc Yersinia có nguy cơ viêm khớp cao gấp 47 lần, một loại bệnh viêm khớp do nhiễm trùng. Ngay cả trẻ em cũng có thể bị viêm khớp sau khi nhiễm Yersinia, có nhiều trường hợp cần phải phẫu thuật để tránh đau dai dẳng. Do ban đầu không có triệu chứng, khiến một số nạn nhân không biết rằng viêm khớp của họ là hậu quả của bệnh do thực phẩm gây ra. May mắn là bệnh sẽ tự giảm dần theo thời gian, tuy nhiên nạn nhân bị nhiễm Yersinia vẫn có nguy cơ mắc các bệnh mãn tính cao hơn như viêm cột sống dính khớp, viêm túi mật, viêm tenosynov và viêm khớp dạng thấp trong nhiều năm. Chữa trị không khỏi có thể dẫn đến các biến chứng thần kinh và nguy cơ tử vong.

Hiện nay, phần lớn các sản phẩm thịt lợn (69% mẫu được kiểm tra, theo phân tích của Báo cáo Người tiêu dùng) bị nhiễm vi khuẩn Yersinia và cách duy nhất để bảo vệ chống nhiễm trùng là nấu ăn đúng cách.