Đối với nhiều người, thuận tay trái có nghĩa là sẽ phải đối mặt với nhiều bất tiện nhỏ hàng ngày mà họ phải học cách thích ứng; từ sử dụng kềm, kéo cho đến việc mở khóa vì những tiện ích trên thế giới được thiết kế cho những người thuận tay phải. Nhưng có một số điều khác thường đi kèm với việc thuận tay trái, bao gồm việc hay nghi ngờ cùng với xu hướng phát triển bệnh tâm thần đã được khoa học chứng minh.
Những người thuận tay trái dễ bị rối loạn tâm thần hơn
Những người thuận tay trái từ lâu đã bị nghi ngờ là dễ bị rối loạn tâm thần hơn những người thuận tay phải. Gần đây, khoa học đã chỉ ra có thể có một lý do chắc chắn cho điều đó. Vào năm 2013, nhà nghiên cứu Jadon Webb của Đại học Yale đã thực hiện một cuộc khảo sát bao gồm các bệnh nhân được chẩn đoán mắc các loại bệnh tâm thần khác nhau, bao gồm cả bệnh tâm thần phân liệt.
Những người tham gia khảo sát được yêu cầu điền vào một bảng câu hỏi, trong đó có câu hỏi họ viết bằng tay nào. Kết quả thật đáng ngạc nhiên. Các nhà nghiên cứu nhận ra rằng khoảng 40% những người bị rối loạn tâm thần là người thuận tay trái. Đây là một tỷ lệ đáng kể khi chỉ có khoảng 10% dân số thuận tay trái.
Các nhà nghiên cứu tin rằng thuận tay trái liên quan đến một loại dấu ấn sinh học, có thể cho thấy xu hướng đối với bệnh tâm thần – cụ thể là rối loạn tâm thần. Trong các nghiên cứu được thực hiện với các nhóm bị bệnh tâm thần khác như trầm cảm, không có mối tương quan tương tự. Khi những nhóm khác này được nghiên cứu, có một mô hình được mong đợi nhiều hơn khi số người thuận tay trái có thể so sánh với tỷ lệ phần trăm tổng thể những người thuận tay trái trong dân số.
Tổ tiên chúng ta cũng có một thiểu số thuận tay trái
Chúng ta có xu hướng nghĩ về sự thống trị của người thuận tay phải hoặc tay trái đối với những thứ hiện đại như tay mà chúng ta viết hoặc dùng để điều khiển tivi. Nhưng hóa ra, con người sơ khai cũng đã ưa chuộng thứ này hay thứ khác thậm chí là từ 500.000 năm trước. Các nhà nghiên cứu đã xem xét các công cụ của người Neanderthal và nhận thấy rằng phần lớn chúng có biểu hiện hao mòn phù hợp với việc sử dụng bằng tay phải. Nhiều công cụ đã được sử dụng để làm sạch da sống, mà họ thường dùng răng và cào bằng một dụng cụ để làm sạch. Răng thường bị trầy xước bởi công cụ đá và hướng của vết xước cho biết tay nào đã được sử dụng. Trong hầu hết các trường hợp, đó là tay phải.
Tuy nhiên, cũng có những người thuận tay trái. Ngày nay, khoảng 10% dân số thuận tay trái, điều này dường như hoàn toàn phù hợp với phát hiện của các nhà nghiên cứu về người Neanderthal. Nó củng cố cho giả thuyết họ giống chúng ta nhiều hơn so với những gì đã được nghĩ trước đây. Ngay cả những loài động vật khác được cho là khá gần gũi với chúng ta trên cây tiến hóa – như khỉ đột và tinh tinh – cũng chỉ có khoảng 5% khả năng là thuận tay phải nhiều hơn tay trái.
Xu hướng thuận tay trái và vấn đề ngôn ngữ
Không có loài vật nào khác có khuynh hướng chống lại việc thuận tay trái. Vậy tại sao con người lại hành xử ngược lại? Người ta cho rằng nó có liên quan đến ngôn ngữ. Đối với hầu hết mọi người, ngôn ngữ phát triển ở bán cầu não trái cụ thể là ở khu vực Broca. Đây là nơi chúng ta không chỉ phát triển ý tưởng mà còn chuyển chúng thành một hình thức giao tiếp mà người khác có thể hiểu được. Vì bán cầu não trái kiểm soát phần bên phải của cơ thể, tỷ lệ người thuận tay phải là một dấu hiệu bên ngoài của sự thống trị của não trái.
Tuy nhiên, hiện nay người ta đã phát hiện ra rằng, ở một số người, kỹ năng ngôn ngữ xảy ra ở phần não phải. Những người này sau đó thuận tay trái. Nó không phải là không có gì mới mẻ. Một người càng dùng tay này hay tay kia thì mối liên hệ với bên kia của não bộ càng mạnh mẽ. Những người sử dụng tay trái cho hầu hết mọi việc có khả năng cao là người chiếm ưu thế về ngôn ngữ bên não phải. Ngoài ra, những người có lịch sử gia đình có tỷ lệ người thuận tay trái cao cũng có trung tâm xử lý ngôn ngữ não phải mạnh hơn, cho thấy rằng khi bắt đầu phát triển ngôn ngữ, chúng ta đã trở thành người thuận tay trái hay tay phải.
Cầu thang xoắn ốc thuận tay trái
Mọi người đều biết rằng nhiều lâu đài thời Trung cổ có cầu thang xoắn ốc được xây dựng như một biện pháp phòng thủ. Cầu thang xoắn ốc xoay theo chiều kim đồng hồ mang lại cho người phòng thủ sự tự do di chuyển tốt hơn. Người phòng thủ có thể đặt tay trái của mình lên “trụ” trung tâm để giữ thăng bằng và dùng kiếm ở tay phải tấn công. Điều đó giả định rằng các người phòng thủ thuận tay phải; tuy nhiên đây là một vấn đề đối với những người không thuận tay. Vậy một lãnh chúa thuận tay trái phải làm gì?
Lâu đài Ferniehirst ở Scotland là ngôi nhà tổ tiên của gia đình Kerr, nơi lưu giữ gia phả của họ từ khi họ đến Anh cùng với William the Conqueror vào năm 1066. Họ được cho là có lịch sử lâu đời về việc thuận tay trái trong gia đình. Theo câu chuyện, nhiều ngôi nhà và lâu đài của Kerr – như Ferniehirst – được xây dựng với cầu thang xoắn ốc đi ngược chiều kim đồng hồ (như hình trên) thay vì cầu thang theo chiều kim đồng hồ truyền thống.
Điều này cho phép gia tộc thuận tay trái tối đa hóa khả năng phòng thủ của họ, giúp họ dễ dàng chiến đấu hơn, đồng thời là một thách thức lớn đối với bất kỳ ai cố gắng chiếm lâu đài của họ bằng vũ lực. Các lãnh chúa ban đầu đã phát hiện ra lợi thế to lớn mà các chiến binh thuận tay trái nắm giữ, và nó đã trở thành truyền thống huấn luyện tất cả các vệ binh và binh lính của họ chiến đấu bằng tay trái. Điều này dẫn đến thuật ngữ “thuận tay Kerr” để mô tả một người ủng hộ việc sử dụng tay trái của họ.
Nỗi sợ thuận tay trái có thể là bẩm sinh
Lịch sử không phải là người thuận tay trái. Họ được yêu cầu luyện lại tay và thậm chí bị trừng phạt vì sử dụng “sai”. Nhưng giờ đây, khoa học cho thấy rằng việc mong muốn mọi người tuân theo một tiêu chuẩn nhất định đã tạo ra sự thiên vị đối với những người thuận tay trái. Theo các nhà nghiên cứu tại Đại học Utah, những thứ phải làm với bên trái của chúng ta bẩm sinh còn đáng sợ hơn.
Để thử nghiệm, các nhà nghiên cứu đã cho đối tượng của họ tiếp xúc với một số mối đe dọa khác nhau, đến từ phía bên phải hoặc bên trái của họ. Ví dụ, trong một trường hợp, những người tham gia được thông báo rằng một trận động đất đã xảy ra ở bên trái hoặc bên phải thành phố của họ (trên bản đồ hiển thị) và hỏi liệu họ có di tản vì nguy cơ dư chấn hay không. Trận động đất ở bên trái được họ xem là đáng sợ hơn nhiều, và nhiều người đã chọn sơ tán.
Kết quả tương tự cũng được tìm thấy khi mối đe dọa được chuyển thành thảm họa phóng xạ; mặc dù sự kiện xảy ra ở bên phải gần hơn, bên trái vẫn được những người thử nghiệm xem là mối đe dọa nhiều hơn. Mọi người cũng e dè hơn đối với các đồ vật bên trái họ, được minh họa bằng cách họ đi ra xa để tránh những thứ như phân giả. Có một số giả thuyết khác nhau về lý do tại sao điều này xảy ra, chẳng hạn như bộ não của chúng ta có xu hướng bù đắp quá mức cho mọi thứ và ủng hộ lẽ phải. Cũng như hầu hết chúng ta đều cảm thấy có khả năng tự bảo vệ mình khỏi các mối đe dọa từ phía mạnh hơn – bên phải – của chúng ta.
Các chiến binh thuận tay trái trong kinh thánh
Chúng ta đã nói về việc ai đó thuận tay trái sẽ có lợi thế trong chiến đấu và điều đó chắc chắn đã được biết đến trong suốt chiều dài lịch sử. Trên thực tế, Kinh thánh đặc biệt đề cập đến các chiến binh thuận tay trái và điều này đã dẫn đến một cuộc tranh luận thú vị.
Để giải phóng dân Do Thái khỏi ách thống trị của người Moabite, Đức Chúa trời đã cử Ehud, một sát thủ thuận tay trái, thực hiện một trong những vụ ám sát ghê rợn nhất trong kinh thánh. Ehud đã lén mang con dao găm hai lưỡi của mình đến gặp nhà vua bằng cách giấu nó trên đùi phải. Ehud không phải là người thuận tay trái duy nhất mà kinh thánh đề cập. Những người thuận tay trái được đề cập trong kinh thánh là những chiến binh đến từ một bộ tộc có tên là Benjamite.
Theo các quan tòa, người Benjamite là những chiến binh đáng kinh ngạc có thể dùng dây đánh vào một sợi tóc của con người và sử dụng cung tên với kỹ năng thuận cả hai tay vô cùng tuyệt vời. Có một cuộc tranh luận về cách bộ lạc chiến binh này phát triển phong cách chiến đấu thuận tay trái. Một giả thuyết cho rằng người Benjamite đơn giản là có khuynh hướng thuận tay trái, giống như gia đình Kerr đã nói ở trên. Một giả thuyết khác tập trung vào bản dịch. Những từ được sử dụng để mô tả phong cách chiến đấu thuận tay trái của họ không chỉ có nghĩa là “thuận tay trái” mà còn có nghĩa đen là “bị hạn chế trong tay phải của họ”. Một số người cho rằng bản dịch này ám chỉ bộ lạc mất nhiều thời gian để đào tạo lại những người thuận tay phải sử dụng phong cách chiến đấu thuận tay trái, giúp họ có lợi thế trong trận chiến. Cũng có thể Kinh thánh đã lưu ý đặc biệt về những người Benjamite thuận tay trái vì sự hài hước trong tên gọi của họ: “Benjamin” được dịch là “đứa con trai của tay phải của tôi”; vì vậy, trớ trêu thay, những người Benjamite thuận tay trái lại là “người thuận tay trái sử dụng luôn tay phải”.
Vua George VI và việc đào tạo lại trẻ thuận tay trái
Sự thiên vị đối với trẻ em thuận tay trái đã dẫn đến một số biện pháp cực đoan. Một đứa trẻ Zulu ăn cháo bằng tay trái, có thể bàn tay đó sẽ bị bỏng trong bát cháo nóng hổi như một bài học. Ngay cả ở Anh vào thế kỷ 20, trẻ em có thể sẽ bị buộc tay trái lại để bắt chúng sử dụng tay phải. Các nhà tâm lý học trẻ em người Anh ủng hộ phương pháp đào tạo lại này cũng thuyết giảng rằng những đứa trẻ sử dụng tay trái chỉ đơn giản là thể hiện, và đang phát triển, một tính cách bất chấp cần được sửa chữa càng sớm càng tốt.
Ngay cả với các vị vua cũng không được miễn trừ điều này; các gia sư đã phải tốn rất nhiều công sức để khiến vị công tước trẻ tuổi của York (sau này là vua George VI) sử dụng tay phải, cùng với việc khắc phục chứng nói lắp nổi tiếng của mình. Điều này, cùng với việc những đứa trẻ khác phát triển tật nói lắp sau khi được đào tạo lại tương tự, đã làm nảy sinh ý tưởng rằng cả hai có mối liên hệ nào đó. Một số công trình nghiên cứu y tế đã được trình bày về cách thức huấn luyện trẻ em trở thành người thuận tay phải sẽ dẫn đến sự phát triển của tật nói lắp, cũng như các chứng khó đọc khác. Người ta cho rằng việc đổi tay thuận đã dẫn đến cuộc tranh giành quyền thống trị giữa hai bán cầu não, từ đó biểu hiện bằng chứng nói lắp. Giả thuyết này đã dẫn đến việc suy nghĩ lại về toàn bộ ý tưởng đào tạo lại và việc thực hành bắt đầu chết dần.
Ngày nay, người ta cho rằng có một lý do khác khiến trẻ em buộc phải thay đổi lựa chọn tay thuận của mình có thể phát triển chứng nói lắp. Điều này liên quan nhiều đến việc bị đặt vào một tình huống căng thẳng hơn là việc hai bán cầu não tranh cãi với nhau.
Lý thuyết của Cesare Lombroso về người thuận tay trái
Vì Lombroso là một bác sĩ sống vào đầu thế kỷ 20, bạn có thể mong rằng ý kiến của ông về vấn đề người thuận tay trái sẽ mang tính lâm sàng và dễ chấp nhận hơn một chút, nhưng đây là những lời của ông: “Con người tiến bộ trong nền văn minh và văn hóa; anh ta luôn thể hiện một mặt đúng đắn hơn so với phụ nữ và các chủng tộc dã man; [ai] mà ngay cả khi họ không thuận tay trái cũng có những cử chỉ và chuyển động nhất định là một loài thuận tay trái”.
Lombroso cho rằng có một phần cao hơn của não được kết nối với lôgic và lý trí, trong khi phần dưới của não chịu trách nhiệm điều chỉnh các cảm xúc và tình cảm của con người. Chính phần não dưới này đã quyết định cuộc sống của người thuận tay trái, cũng như tội phạm, kẻ mất trí và nói chung là kẻ ác. Lombroso cũng nói rằng mặc dù một người thuận tay trái không nhất thiết là kẻ xấu, nhưng thuận tay trái là một trong những đặc điểm mà ông ta nhận thấy có mặt trong “những nhân vật xấu nhất” của con người. Lombroso đã chỉ ra một lịch sử lâu dài (về sự thiên vị chống lại người thuận tay trái) ủng hộ lý thuyết của ông. Vào thời điểm đó, lý thuyết này được coi là thực tế y học và khoa học cách mạng khá mới. Thật kỳ lạ, ý tưởng của Lombroso vẫn không biến mất. Gần đây, các nhà khoa học trong những năm 1990 đã sử dụng công trình nghiên cứu của ông để làm cơ sở cho các nghiên cứu của họ, kết luận rằng những người thuận tay trái dễ bị rối loạn di truyền hơn và có tuổi thọ ngắn hơn.
Vạch trần huyền thoại về tuổi thọ ngắn hơn
Nhắc đến lập luận rằng những người thuận tay trái không sống lâu bằng những người thuận tay phải, chúng ta hãy xem xét các bảng thống kê. Theo một nghiên cứu từ cuối những năm 1980 đến đầu những năm 1990 được công bố, một cuộc khảo sát với 2.000 người sống và chết ở Nam California đã khiến các nhà nghiên cứu kết luận rằng những người thuận tay trái trung bình trẻ hơn 9 tuổi khi họ chết so với những người thuận tay phải. Các nhà nghiên cứu sau đó tiếp tục suy đoán rằng nguyên nhân cái chết có liên quan đến việc sống trong một thế giới được thiết kế cho những người thuận tay phải; các thống kê như người lái xe thuận tay trái có nguy cơ tử vong trong một vụ tai nạn ô tô cao gấp 5 lần dường như ủng hộ lý thuyết này. Họ cũng xem xét số lượng các loại tai nạn khác mà người thuận tay trái gặp phải và ghi nhận rằng họ phải đối mặt với những khó khăn hàng ngày khi sử dụng những thứ được thiết kế cho người thuận tay phải, chẳng hạn như dao và dụng cụ điện…
Những người thuận tay trái sẽ rất vui khi biết rằng lý thuyết này nói chung bị coi là “rác”. Các con số có thể hoạt động và phương pháp có thể đúng về mặt lý thuyết… vậy sự khác biệt nằm ở đâu? Vấn đề là trong suốt chiều dài lịch sử, những người thuận tay trái đã bị buộc phải trở thành người thuận tay phải, và thực tế đó chỉ thực sự mới thay đổi gần đây. Vì vậy, khi các nhà nghiên cứu xem xét có bao nhiêu người đã chết, kết quả của họ đã bị sai lệch ngay từ đầu.
Để thu thập dữ liệu cho nghiên cứu của mình, họ đã gọi điện cho gia đình của những người đã khuất và hỏi họ xem người thân của họ thuận tay phải hay tay trái; Với độ tuổi của những người mà cuộc khảo sát điều tra, chắc chắn có một số lượng lớn những người thuận tay trái đã lớn lên trong một thế giới mà việc thuận tay trái không được khuyến khích và ủng hộ. Vì vậy, không chỉ họ cố gắng che giấu xu hướng thuận tay trái của mình mà gia đình họ còn ngộ nhận họ là người thuận tay phải. Những người thừa nhận thuận tay trái có xu hướng trẻ hơn, sau khi sự kỳ thị đã biến mất. Điều này khiến cho những cái chết trẻ của những người thuận tay trái có vẻ như là đại diện cho tổng thể.
Là người thuận tay trái có thể giúp bạn sống sót sau ngày tận thế
Ngày kết thúc đã đến gần, xã hội sụp đổ, và nền văn minh đang vỡ vụn. Mọi người tranh giành bất cứ nguồn cung cấp nào họ có thể tìm được để có thể sống sót qua đêm dài. Rất có thể, bạn đã tham gia hoặc nghe lén một cuộc trò chuyện về những gì bạn cần để vượt qua ngày tận thế. Bạn có thể chưa bao giờ nghe ai đó nói rằng họ thích thuận tay trái, nhưng có lẽ đó thực sự nên là câu trả lời đầu tiên mà họ nghĩ đến. Nếu đã xem Rocky Marciano (võ sĩ quyền Anh chuyên nghiệp giữ đai vô địch hạng nặng thế giới từ những năm 1952-1956), bạn sẽ biết các võ sĩ thuận tay trái có lợi thế như thế nào và các nghiên cứu đã chỉ ra rằng xã hội càng vô luật, lợi thế đó càng lớn.
Cơ sở cho tỷ lệ người thuận tay trái của dân số là khoảng 10%, nhưng ở một số xã hội, con số đó còn lớn hơn nhiều. Trong bộ tộc Yanomami của Venezuela, cứ 1.000 người thì có khoảng 5 người bị sát hại hàng năm – và khoảng 23% dân số thuận tay trái. Đối với Eipo ở Indonesia, tỷ lệ giết người là 3 trên 1.000 và họ thuận tay trái khoảng 27%. Và sau đó là những người ở thung lũng Jimi ở Papua New Guinea, có tỷ lệ giết người là 5,4 trên 1.000 và tỉ lệ những người thuận tay trái là 13%.
Nghiên cứu được thực hiện bởi Viện Khoa học Tiến hóa, Đại học Montpellier cho thấy sự khác biệt có thể đo lường được giữa các xã hội bạo lực nhất và các xã hội hòa bình nhất. Ví dụ như người Dioula từ Tây Phi có tỷ lệ giết người là 0,013 trong 1.000 vụ giết người và tỷ lệ thuận tay trái chỉ 3%. Các nhà nghiên cứu phỏng đoán rằng lợi thế của việc thuận tay trái trong một xã hội bạo lực không chỉ là vấn đề sinh tồn, mà còn là vấn đề của chọn lọc tự nhiên và cho phép một thế hệ truyền những đặc điểm thuận tay trái của mình cho thế hệ tiếp theo.
